«Ἑὰν δὲ τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι ἁλισθήσεται»; (Περί Ενότητας στην Εκκλησία).

του π. Αντωνίου Χρήστου

Αγαπητοί μας αναγνώστες, με αφορμή της πρόσφατης διακοπής της μνημονεύσεως στα Δίπτυχα, του ονόματος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, από τον Πατριάρχη της Ρωσίας Κυρίλλου, με "μήλον της έριδος" την εκκλησιαστική δικαιοδοσία, στην Ουκρανική Εκκλησία, θα ασχοληθούμε και εμείς γενικότερα για το θέμα της ενότητος, που είναι βασικό στην Εκκλησία μας.  Σίγουρα το γεγονός της συγκεκριμένης σύγκρουσης,  μας λυπεί όλους και καθήκον μας είναι η προσευχή να εξομαλυνθούν τα πράγματα.

Όμως αν ανατρέξουμε στην Εκκλησιαστική ιστορία, θα εκπλαγούμε για την συχνότητα των εντάσεων και των σχισμάτων, είτε για θέματα πίστεως, είτε για θέματα εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας και γενικότερα εκκλησιαστικής επιρροής. Δεν είναι τυχαία άλλωστε, ότι η οπισθάμβωνος ευχή, που είναι στην ουσία η κατακλείδα της Θείας Λειτουργίας πριν την απόλυση, ο Ιερεύς εύχεται, μεταξύ άλλων, μπροστά στην Εικόνα Του Χριστού και τα εξής : «…Εἰρήνην τῷ κόσμῳ σου δώρησαι, ταῖς Ἐκκλησίαις σου, τοῖς ἱερεῦσι, τοῖς ἄρχουσιν ἡμῶν, τῷ στρατῷ καὶ παντὶ τῷ λαῷ σου…». 

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά. Ο Κύριος λίγο προ του πάθους Του, στην γνωστή σε όλους μας Αρχιερατική Του προσευχή, μεταξύ άλλων παρακαλεί τον Θεό Πατέρα : «Οὐ περὶ τούτων δὲ ἐρωτῶ μόνον, ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν πιστευόντων διὰ τοῦ λόγου αὐτῶν εἰς ἐμέ, ἵνα πάντες ἓν ὦσι, καθὼς σύ, πάτερ, ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν σοί, ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν ἡμῖν ἓν ὦσιν, ἵνα ὁ κόσμος πιστεύσῃ ὅτι σύ με ἀπέστειλας. καὶ ἐγὼ τὴν δόξαν ἣν δέδωκάς μοι δέδωκα αὐτοῖς, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς ἕν ἐσμεν, ἐγὼ ἐν αὐτοῖς καὶ σὺ ἐν ἐμοί, ἵνα ὦσι τετελειωμένοι εἰς ἕν, καὶ ἵνα γινώσκῃ ὁ κόσμος ὅτι σύ με ἀπέστειλας καὶ ἠγάπησας αὐτοὺς καθὼς ἐμὲ ἠγάπησας. άτερ, οὓς δέδωκάς μοι, θέλω ἵνα ὅπου εἰμὶ ἐγὼ κἀκεῖνοι ὦσι μετ᾿ ἐμοῦ, ἵνα θεωρῶσι τὴν δόξαν τὴν ἐμὴν ἣν δέδωκάς μοι, ὅτι ἠγάπησάς με πρὸ καταβολῆς κόσμου. πάτερ δίκαιε, καὶ ὁ κόσμος σε οὐκ ἔγνω, ἐγὼ δέ σε ἔγνων, καὶ οὗτοι ἔγνωσαν ὅτι σύ με ἀπέστειλας  καὶ ἐγνώρισα αὐτοῖς τὸ ὄνομά σου καὶ γνωρίσω, ἵνα ἡ ἀγάπη ἣν ἠγάπησάς με ἐν αὐτοῖς ᾖ, κἀγὼ ἐν αὐτοῖς». (Ιω. 17,10-26) Το παραθέτουμε και σε μετάφραση : «Δεν σε παρακαλώ δε δι' αυτούς μόνο, αλλά και δι' εκείνους οι οποίοι, χάρις εις την διδασκαλία τους, θα πιστεύουν σ’ εμένα είναι ένα πνευματικό σώμα με την αγάπη και την ομοφροσύνη τους. Όπως Συ, Πάτερ, είσαι ενωμένος με εμένα και εγώ με εσένα, (διότι έχουμε την αυτήν ουσία), έτσι σε παρακαλώ, να είναι και αυτοί ένα δια της ενώσεως και επικοινωνίας που θα έχουν με εμάς, δια να πιστεύσει  ο κόσμος, βλέπων το θαύμα αυτό της ενότητας, ότι Συ με έστειλες. Και εγώ την απεριόριστη δόξα, την οποίαν μου έδωσες (ως  άνθρωπο), την έδωσα σ’ αυτούς, δια να είναι ένα, όπως και εμείς είμαστε ένα. Εγώ να ζω μέσα στον κάθε ένα  από αυτούς, όπως και Συ ζεις έντος μου, δια να έχουν τελειοποιηθεί σ’ ένα πνευματικό σώμα και να γνωρίζει ο κόσμος, βλέπων αυτό το θαύμα της ενότητας, και πιστεύει ότι Συ με έστειλες στον κόσμο και ότι αγάπησες αυτούς, όπως αγάπησες εμένα. Πάτερ, θέλω εκείνοι τους οποίους μου έχεις δώσει, να είναι μαζί μου όπου είμαι εγώ, δια να βλέπουν και απολαμβάνουν την δόξα μου την οποίαν προαιωνίως μου έχεις δώσει, διότι με έχεις αγαπήσει προ πάντων των αιώνων, πριν να τεθούν τα θεμέλια του κόσμου. Πάτερ δίκαιε, μολονότι ο κόσμος, εξ αιτίας της κακότητός του, δεν σε γνώρισε, εγώ όμως και ως άνθρωπος σε γνώρισα σαφώς σε βαθμό τέτοιο, στον οποίον κανένας άλλος άνθρωπος ούτε σε εγνώρισε ούτε θα σε γνωρίσει. Και αυτοί ακούγοντας την διδασκαλία μου και βλέποντας τα έργα μου επληροφορήθηκαν πλέον σαφώς και επίστευσαν, ότι Συ με απέστειλες στον κόσμο και δια τούτο είναι άξιοι της πατρικής σου στοργής και προστασίας. Και εγώ εγνωστοποίησα σ’ αυτούς το Όνομά Σου και (δια του Αγίου Πνεύματος) θα τους το κάνω ακόμη περισσότερο γνωστό, ώστε η άπειρος αγάπη, με την οποίαν με έχεις αγαπήσει, να είναι μέσα στις ψυχές τους και να αισθάνονται καθαρότερα, ότι εγώ είμαι μέσα στον καθένα από αυτούς και σ’ όλους μαζί, ώστε να αποτελούν ένα πνευματικό σώμα με εμέ». Βλέπουμε δηλαδή σαφέστατα, με όλα τα παραπάνω, την οντολογική αυτή ενότητα μεταξύ Θεού-Πατέρα και Θεού-Υιού, διά του Θεού-Αγίου Πνεύματος, να περνά ως προοπτική σωτηρίας και ενότητας στον κάθε πιστό ξεχωριστά, αλλά και όλοι μαζί στο ένα σώμα που είναι η Εκκλησία, με κεφαλή της τον Χριστό.

Μετά την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος, την οποία εορτάζουμε πανηγυρικά με την εορτή της Πεντηκοστής, η οποία θεωρείται η γενέθλιος ημέρα της Εκκλησίας, ψέλνουμε στο Κοντάκιο: «Ὅτε καταβὰς τὰς γλώσσας συνέχεε, διεμέριζεν ἔθνη ὁ Ὕψιστος· ὅτε τοῦ πυρὸς τὰς γλώσσας διένειμεν, εἰς ἑνότητα πάντας ἐκάλεσε· καὶ συμφώνως δοξάζομεν, τὸ πανάγιον Πνεῦμα». Δηλαδή ομολογούμε σε νεοελληνική μετάφραση ότι : «Όταν (τον καιρό της Παλαιάς Διαθήκης) κατέβηκε ο Θεός και δημιούργησε σύγχυση στις γλώσσες των ανθρώπων, τότε χώριζε τα έθνη ο Ύψιστος. Και τώρα που μοιράζει τις πύρινες γλώσσες του Αγίου Πνεύματος, καλεί όλους σε ενότητα (μέσα στην Εκκλησία Του). Έτσι τώρα, όλοι, σύμφωνοι με μια πίστη, δοξάζουμε το Πανάγιο Πνεύμα».

Κλείνοντας το άρθρο μας αγαπητοί μας αναγνώστες, αντιλαμβάνεται κανείς ότι το λιγότερο είμαστε ανακόλουθοι με την αποστολή μας, όταν αντί να οικοδομούμε αυτή την ενότητα, ίσα ίσα την προκαλούμε και την διασχίζουμε. Σίγουρα η Εκκλησία, αναγκάζεται πολλές φορές, να αποσχίσει κάποιο μέλος της εκτός τους κόλπους της, για να διαφυλάξει τα υπόλοιπα μέλη και να συγκλονίσει το μέλος που αναθέτει απευθείας πλέον στον Θεό, αλλά δεν μπορεί σε μια εποχή που ακόμη και κοσμικοί-πολιτικοί ηγέτες ύστερα από χρόνια εχθρότητας κάθονται στο τραπέζι του διαλόγου, εμείς να υψώνουμε τείχη και διχόνοιες και να αφαιρούμε τα ονόματα από τα δίπτυχα, για θέματα όχι πίστεως, αλλά καθαρά εξουσίας και εκκλησιαστικής επιρροής. Όπως είπε και ο Κύριος στην επί του όρους ομιλία Του : «Ὑμεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς· ἐὰν δὲ τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι ἁλισθήσεται»; ( Ματθ. 5,13)

ΠΗΓΗ : Κιβωτός της Ορθοδοξίας, Αναδημοσίευση : http://euxh.gr Συντάκτης  π.Αντώνιος Χρήστου