Κήρυγμα στο Ευαγγέλιο της Κυριακής ΙΖ' Λουκά (Γραπτό Κήρυγμα).

Πρωτοπρ. Νικόλαος Μανώλης,

εφημέριος του Ι.Ν. αγ. Σπυρίδωνος Τριανδρίας Θεσσαλονίκης

Για τον "Στύλο Ορθοδοξίας" (Ιανουάριος 2016, αρ.φ. 174)

Ευαγγέλιο Κυριακής ΙΖ΄ Λουκά (Ασώτου) (Λουκ. ιε΄ 11-32)

Αυτός που μετανόησε

Η ευαγγελική περικοπή της δεύτερης Κυριακής του Τριωδίου, είναι γνωστή σε όλους τους Χριστιανούς, ως η παραβολή του Ασώτου υιού.  Γι’ αυτό και η Κυριακή αυτή λέγεται Κυριακή του Ασώτου.

Κάποιος σοφός είχε αναφέρει κάποτε, ότι αν κανείς σκύψει και εμβαθύνει στο νόημα της περικοπής του ασώτου υιού, θα αποκαλύψει όλο το μεγαλείο του Χριστιανισμού.  Ακόμα και αν από την Αγία Γραφή λείπανε όλα τα βιβλία, της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, μόνο η περικοπή αυτή να υπήρχε, δεν θα έλειπε τίποτε.

Στην παραβολή του Ασώτου προβάλλονται τρία πρόσωπα.  Το κυρίαρχο είναι ο άσωτος υιός, που χαρακτηρίζει με την ιδιότητά του αυτή την ημέρα.  Το δεύτερο σημαντικότατο πρόσωπο είναι ο πατέρας και το τρίτο είναι ο αδελφός.

Ο άνθρωπος αυτής της περικοπής με τον οποίο θα ασχοληθούμε εδώ, είναι Άσωτος.  Το Ιερό Ευαγγέλιο δίνει την περιγραφή του αναφερόμενο στις πράξεις και την άσωτη ζωή του, που οδήγησαν σε αυτόν τον χαρακτηρισμό.  Τι είναι όμως η ασωτία και πως την καταλαβαίνουμε;  

Ασωτία σημαίνει αστοχία, δηλαδή το να ξεμακραίνεις από το στόχο σου, να χάνεις την αποστολή σου, τον δρόμο σου.  Κατά μία έννοια, είναι καθ’ ολοκληρία η αμαρτία, που σημαίνει αστοχία από τον στόχο που είναι ο Θεός και η Βασιλεία Του.

Ο Άσωτος είναι μία πολύ συνηθισμένη μορφή και θα λέγαμε ότι αντιπροσωπεύει όλους εμάς.  Είναι αυτός ο οποίος, αγαπάει πολύ τον εαυτούλη του για κάποιον ιδιοτελή λόγο και ξεμακραίνει από το θέλημα του Θεού.  Βλέπει μόνο τις ηδονές, τι ευχαριστεί το σώμα δηλαδή, και νομίζει ότι με αυτόν τον τρόπο καλύπτει και τις ανάγκες της ψυχής.

Η έννοια ψυχαγωγία στον Άσωτο, είναι διαφορετική από την έννοια της ψυχαγωγίας στον Χριστιανό, στον άνθρωπο του Θεού.  Ψυχαγωγία για τον άσωτο άνθρωπο σημαίνει άρτος και θεάματα, αμαρτία, ηδονή σαρκική.  Αλλά στον Χριστιανό τα πράγματα διαφέρουν.  Εμείς οι Χριστιανοί, όσο και αν φαίνεται περίεργο στον κόσμο, έχουμε ως κύρια ημέρα και ώρα ψυχαγωγίας, την Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία.  Μέσα στη Θεία Λειτουργία ψυχαγωγείται ο Χριστιανός.  Εκεί το πνεύμα του ατενίζει τον Θεό και η ψυχή του μαθαίνει τα του Θεού, ξεκουράζεται και αναπαύεται.

Άσωτος άνθρωπος είναι ο καθένας από εμάς, που σε πολλές περιπτώσεις της ζωής μας, ξεφύγαμε από τον δρόμο του Θεού.  Αλλά ο Άσωτος έχει ένα χαρακτηριστικό πολύ σημαντικό.  Έχει τύψεις.  Όσο και να κυλίστηκε στην αμαρτία, μες την ψυχή του, η φωνή του Θεού, του φύλακα Αγγέλου του, της συνείδησής του, που είναι δώρο του Θεού και του κατατρώγει τα σπλάχνα, δεν τον αφήνουν να ησυχάσει.  Κι επειδή ο Άσωτος στην ουσία δεν ψυχαγωγείται, αλλά δυστυχεί, ο Θεός επιτρέπει, από την πολλή Του αγάπη, να του έρθει ένα ίχνος μετάνοιας, ικανό όμως να τον φέρει πάλι κοντά Του, επειδή είχε βιώσει την αγάπη Του.  Ο Άσωτος είναι ο ειλικρινής μετανοών άνθρωπος.

Όταν αυτή την Κυριακή του Ασώτου ο κόσμος λέγει «γιορτάζουμε, χρόνιά μας πολλά οι άσωτοι», ο κοσμικός άνθρωπος μένει στην αμαρτία.  Δηλαδή λέγοντας αυτό κάποιος, θεωρεί ότι είναι άσωτος, ένας αμαρτωλός άνθρωπος, αυτός που κυλίστηκε στην αμαρτία, που έφτασε στο τελευταίο σκαλί, στο τελευταίο επίπεδό της ηθικής κι εκεί μένει.  Ο Άσωτός της ευαγγελικής περικοπής, έχει ένα σημαντικό χαρακτηριστικό, που τον κάνει να τον προσκυνούμε στην εικόνα του προσκυνηταριού.  Δεν είναι ο άσωτος που αμάρτησε αλλά ο άσωτος που μετανόησε.  Είναι πολύ σημαντική αυτή η διαφορά την οποία θα πρέπει να γνωρίζουμε και να μας δίνει θάρρος.  Ναι Κύριε, είμαι άσωτος, ξεμάκραινα του θελήματός Σου, απείχα της αγάπης Σου, ξέφυγα!  Αυτός ο άγιος νέος όμως είχε το φως, παρ’ όλη την αμαρτία του, τα πάθη του, την ανηθικότητά του, μετανόησε!  Βρήκε δύναμη και ψυχικό σθένος και είπε:  «Πάτερ ήμαρτον!  Τόσο στον ουρανό, όσο και στη γη, πέφτω στα πόδια σου!  Κάνε με σαν έναν από τους δούλους σου!».

Αυτήν η μορφή του Ασώτου έχει συγκλονίσει Αγίους, Οσίους και Μάρτυρες.  Όσο περίεργο και να μας φαίνεται, ο Άσωτος είναι αυτός που μας δίδαξε την εξομολόγηση, την μετάνοια, την επιστροφή, την ανδρεία και την παλικαριά της ψυχής.

Αδελφοί μου, μόνο αυτήν την εικόνα να έχουμε στο μυαλό μας, ότι επιστρέφοντας προς τον Πατέρα, προς στον δρόμο του Θεού, μία αγκαλιά κι ένα ζεστό φιλί μας περιμένει.  Η παραβολή αυτή είναι πολύ χαρακτηριστική.  Μόλις ο πατέρας, ο οποίος περίμενε την επιστροφή του γιου, τον είδε από μακριά, δεν τον περίμενε να φτάσει στο σπίτι, να χτυπήσει την πόρτα, να ταπεινωθεί τόσο.  Πάντοτε ο Θεός υπολογίζει μία μικρή κίνηση που θα κάνουμε για να έχουμε λόγους σωτηρίας.  Αν κάποτε έκανες μία ελεημοσύνη, θα τη μετρήσει.  Αν προσευχήθηκες και αν εξέφρασες στεναγμούς λύπης, που δεν άκουσαν τα αυτιά σου, ούτε τα αυτιά των διπλανών σου, ο Θεός άκουσε.  Και μπορεί αυτό να είναι και η σωτηρία σου.

Αδελφοί μου, ομολογώ ότι θέλω να είμαι σαν τον Άσωτο, που θα βρω το έλεος, την αγκαλιά του Θεού και το ζεστό φιλί Του.  Δε θέλω να είμαι σαν τον μεγάλο του αδελφό που τον κατέκρινε. Θέλω να είμαι ο Άσωτος, να με γιορτάζουν οι Χριστιανοί, να γιορτάζω κι εγώ μαζί τους.  Τέτοιος άσωτος, που πέφτω και που σηκώνομαι, που αμαρτάνω και που ζητώ συγχώρεση, που έχω πτώσεις, αλλά έχω και τη γνώση της αγάπης του Θεού. Αμήν!