Η Εορτή της Αναλήψεως του Κυρίου μας: Η ουσιαστική θέωση όλου του ανθρωπίνου γένους.

του π. Αντωνίου Χρήστου

Αγαπητοί μου Αναγνώστες, το σημερινό φύλλο της εφημερίδας μας (Πέμπτη 6 Ιουνίου 2019), συμπίπτει χρονικά με την μεγάλη Εορτή της Αναλήψεως Του Κυρίου μας. Η Αλήθεια είναι ότι  πολλές φορές ακούμε σε κηρύγματα ή διαβάζουμε σε κείμενα για την θεολογική αξία της Σαρκώσεως Του Θεού Λόγου, για την Σταύρωση και την Ανάσταση Του Χριστού.  Όμως είναι γεγονός ότι δεν έχουμε αντίστοιχα παρόμοιο όγκο αναφορών και πληροφοριών, για την Ανάληψη Του Κυρίου.

 Αποτέλεσμα αυτής της έλλειψης είναι μια άγνοια, ακόμη και σύγχυση σε κληρικούς και λαϊκούς για το θεολογικό βάθος και την συμβολή της Εορτής, στο σχέδιο της Θείας Οικονομίας για την σωτηρία μας. Ευελπιστούμε με την βοήθεια του π. Βασιλείου  Βολουδάκη και τα άρθρα του στην «ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Αρ. Τεύχους 140 (Ἀπρίλιος 2014) και 153 (Μαΐος 2015),  στο τέλος του άρθρου μας να έχουμε βάλει ένα μικρό λιθαράκι προς την αντίθετη κατεύθυνση, της σωστής πληροφόρησης και της αναδείξεως  της θεολογικής αξίας της Δεσποτικής αυτής Εορτής.

Η Ανάληψη του Χριστού μας αποτελεί την αποκορύφωση της ενσάρκου Οικονομίας Του Θεού αφού: «Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκὶ ἐδικαιώθη ἐν Πνεύματι, ὤφθη ἀγγέλοις, ἐκηρύχθη ἐν ἔθνεσιν, ἐπιστεύθη ἐν κόσμῳ, ἀνελήφθη ἐν δόξῃ» (1 Τιμ. 3, 16). Με την Ανάληψη έχουμε την αποκορύφωση του ανθρωπίνου Γένους μας, με τη  μετοχή μας στην άφθαρτη αλλά και άτρεπτη ανθρώπινη φύση μας η οποία, όχι μόνο αποκατεστάθηκε στην προπτωτική της κατάσταση, αλλά και θεώθηκε χωρίς τον πλέον τον κίνδυνο της πτώσεως και της αποκοπής της από τον Θεό. Χωρίς την Ανάληψη θα έμενε ανολοκλήρωτη η σωτηρία μας, εφ’ όσον η Ανάστασή Του Κυρίου οδήγησε την ανθρώπινη φύση μας, μέχρι την αθανασία αλλά όχι και στην αντικειμενική θέωσή της, που έφερε το γεγονός της Αναλήψεως όπου ο Κύριος «Και ανελθόντα εις τους ουρανούς και καθεζόμενον εκ δεξιών του Πατρός», κατά το 6^ο άρθρο του Συμβούλου της Πίστεως.

Σε αυτό το σημείο όμως αξίζει να κάνουμε μια περιληπτική αναφορά για την ανθρώπινή φύση του Κυρίου και τα γεγονότα πριν την Άνάληψη για να συνειδητοποιήσουμε τι υπήρχε πριν και τι έγινε μετά από αυτήν. Η ορθόδοξη δογµατική µας διδάσκει ότι η ανθρώπινη φύση του Χριστού έχει ως πρόσωπό της, το πρόσωπο του Θεού Λόγου και γι’ αυτό, λόγω αυτής της Υποστατικής ενώσεως, η ανθρώπινη φύση του Χριστού θεώθηκε «ἐξ ἄκρας συλλήψεως» στην κοιλία της Ὑπεραγίας Θεοτόκου και γι΄ αυτό δεν έφθειρε κατά τον τοκετόν την παρθενία της Παναγίας µας.

Η θεωμένη ανθρώπινη φύση δεν εµποδίζεται ούτε περιορίζεται από τον χώρο και τον χρόνο, γι’ αυτό και κατά την Ανάστασή Του ὁ Χριστός εξήλθε «ἐσφραγισµένου τοῦ µνήµατος» καί, λίγο ἀργότερα, «εἰσῆλθε τῶν θυρῶν κεκλεισµένων πρός τούς µαθητάς Του». Η ανθρώπινη φύση του Χριστού, υπήρξε τελεία «ἐξ ἄκρας συλλήψεως» και παρέµεινε τέλεια καθ’ όλη την επίγεια ζωή Του και φυσικά κατά την Ανάστασή Του και  παραµένει τελεία «εἰς τούς ἀτελευτήτους αἰῶνας τῶν αἰώνων». Επομένως από της συλλήψεώς Του ο Κύριος, κατά τον Ευαγγελισµό της Θεοτόκου µέχρι και της Αναστάσεώς Του παραµένει ο Αυτός, τέλειος Θεός και τέλειος Ἄνθρωπος. Αυτό φαίνεται και στην Υµνολογία της Εκκλησίας µας: «Κύριε, ἐσφραγισμένου τοῦ Τάφου ὑπό τῶν παρανόμων, προῆλθες ἐκ τοῦ μνήματος καθώς ἐτέχθης ἐκ τῆς Θεοτόκου», βάζοντας στη θέση τους πολλούς – οι οποίοι πιστεύουν αντίθετα από την Εκκλησία µας– ότι η ανθρωπίνη φύση του Χριστού τελειοποιούνταν σταδιακά και οριστικοποιήθηκε με την Ανάστασή Του Κυρίου!

Αξίζει να υπογραμμίσουμε εδώ, ότι η Ορθόδοξη θεώρηση της ανθρωπίνης φύσεως του Χριστού προϋποθέτει την διάκριση μεταξύ της εναθρωπήσεως του Θεού Λόγου και της δευτέρας συγκαταβάσεώς Του να ενεργεί τα αδιάβλητα πάθη ( δηλαδή την πείνα, την δίψα, την κόπωση, την αιμάτωση, την δειλία του θανάτου, και αυτόν τον θάνατον), της πεπτωκυΐας φύσεώς μας, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να τα ενεργεί λόγω, όπως αναφέραμε και παραπάνω, της «ἐξ ἄκρας συλλήψεως» θεώσεως της ανθρωπίνης φύσεως πού έλαβε.

Ο Χριστός είναι «ὁ νέος Ἀδάμ», αφού γεννάται χωρίς σπέρμα ανδρός και επομένως δεν είναι φορέας του προπατορικού αμαρτήματος, το οποίο κληροδοτείται δια του σπέρματος σέ όλους εμάς τους μεταπτωτικούς ανθρώπους από την πτώση του  Πρωτόπλαστου Αδάμ. Γι’ αυτό, «ὡς νέος Ἀδάμ» και μάλιστα χωρίς να πέσει όπως ο Αδάμ, ο Χριστός είναι ο μόνος τέλειος άνθρωπος, θυμηθείτε εδώ τον Πιλάτο στο κατά Ιωάννη 19.6 «καὶ λέγει αὐτοῖς· ἴδε ὁ ἄνθρωπος». Συνεπώς δεν είμαστε εμείς τα πρότυπα Του Κυρίου, αλλά αντιθέτως,  εμείς αξίζει να μοιάσουμε σ’ Αυτόν για να γίνουμε τέλειοι αφού είμαστε ατελής, αμαρτωλοί και πεπτωκότες.

Ο Κύριος πρέπει να συνειδητοποιήσουμε, ότι δεν υπέκειτο σε καμία ανθρώπινη ανάγκη, δεν ήταν αναγκασμένος να ενεργήσει τα αδιάβλητα πάθη μας, τις συνέπειες, δηλαδή της παρακοής των πρωτοπλάστων, ούτε ήταν αναγκασμένος να πεθάνει, αφού αποκλειστική προϋπόθεση του θανάτου είναι η υποχρεωτική και αναγκαστική λειτουργία των αδιάβλητων παθών. Η ανθρώπινη φύση του Χριστού ως «καθαρά τοῦ νόμου τῆς ἁμαρτίας οὐκ ἐχρεώστει δι’ ἑαυτήν θάνατον» (Άγιος Μάξιμος και Μ. Ἀθανάσιος). Ο Χριστός ως άνθρωπος, μπορούσε, εάν ήθελε, να μη πεθάνει. Αν ο Χριστός όμως, έφθανε μόνο μέχρι της ενανθρωπήσεώς Του, θα θεώνονταν μόνο η ανθρώπινη Φύση Του, στην οποία δεν θα μπορούσε να συμμετάσχει κανείς από εμάς τους ανθρώπους, αφού προϋπόθεση συμμετοχής μας σέ Αυτήν θα ήταν η παντελής απουσία αδιάβλητων παθών, πράγμα αδύνατον για όλους εμάς, οι οποίοι ως απόγονοι των πεπτωκότων Πρωτοπλάστων είμαστε αναγκασμένοι και να πεινάμε και να διψάμε και να ματώνουμε και να κουραζόμαστε και να πεθαίνουμε.

Όμως ο Φιλάνθρωπος Θεός δεν έφθασε μόνο μέχρι της ενανθρωπήσεώς Του,  δεν έλαβε μόνο την ανθρώπινη φύση μας αλλά προσέλαβε και τα αδιάβλητα πάθη μας και τα ενήργησε χωρίς υπερβολές και καταχρήσεις, δηλαδή χωρίς αμαρτία. Αυτή η πρόσληψη αποκαλείται από την Εκκλησία μας «πρόσλημμα» γιατί έλαβε ως κάτι επί πλέον της ανθρώπινης φύσεως, κάνοντας δεύτερη συγκατάβαση μετά αυτής της ενανθρωπήσεώς Του. Η διάκριση μεταξύ ενανθρωπήσεως και προσλήψεως των αδιάβλητων παθών από τον Κύριο, ερμηνεύει και την φράση της Ακολουθίας της Θ. Μεταλήψεως:  «Ὁ τῇ ἐνδόξῳ Σου Ἀναλήψει τῆς σαρκός θεώσας τό πρόσλημμα καὶ τοῦτο τῇ δεξιᾷ καθέδρᾳ τιμήσας τοῦ Πατρός», η οποία θα ήταν ακατανόητη, αφού θα ερχόταν σε αντίθεση με την πίστη της Εκκλησίας μας περί της «ἐξ ἄκρας Ἑνώσεως» θεώσεως της ανθρωπίνης φύσεως του Χριστού.

Εδώ λοιπόν έγκειται η μεγάλη θεολογική αξία της εορτής της Αναλήψεως. Γιατί κατά την ενανθρώπηση θεώθηκε μόνο η ανθρώπινη φύση που προσέλαβε ο Χριστός, ενώ με την Ανάληψή Του, θεώθηκε και η δική μας ανθρώπινη φύση, η οποία ενεργεί αναγκαστικά τα αδιάβλητα πάθη, αλλά χάρις  ότι ο Θεάνθρωπος Χριστός τα προσέλαβε και τα ενήργησε εκουσίως και όχι αναγκαστικώς τα πάθη αυτά, έπαψαν να αποτελούν εμπόδιο για την θέωσή μας, κατά τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά.

Κλείνοντας το άρθρο μας αγαπητοί Αναγνώστες, για την μεγάλη εορτή της Αναλήψεως, ευχόμαστε από καρδιάς να γίνει στον κάθε ένα μας προσευχή και το υπόλοιπο της φράσεως που παραθέσαμε παραπάνω απὸ την Ακολουθία της Θ. Μεταλήψεως, που συνεχίζει: «Ἀξίωσόν με, διὰ τῆς τῶν ἁγίων σου Μυστηρίων Μεταλήψεως, τῆς δεξιᾶς μερίδος τῶν σωζομένων τυχεῖν». Αμήν!

ΠΗΓΗ : Κιβωτός της Ορθοδοξίας, Αναδημοσίευση : http://euxh.gr Συντάκτης  π.Αντώνιος Χρήστου