Μήνυμα της Ι. Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος για τους τρεις Ιεράρχες 2023

                                                        ΕΛ­ΛΗ­ΝΙ­ΚΗ ΔΗ­ΜΟ­ΚΡΑ­ΤΙ­Α

 

Η Ι­Ε­ΡΑ ΣΥ­ΝΟ­ΔΟΣ

 

ΤΗΣ ΕΚ­ΚΛΗ­ΣΙ­ΑΣ ΤΗΣ ΕΛ­ΛΑ­ΔΟΣ

 

Δ/νσις: Ἰωάννου Γενναδίου 14 – 115 21, Ἀθῆναι

Τηλ. 210-72.72.204, Fax 210-72.72.210, e-mail: contact@ecclesia.gr

 

 

ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ

ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ

 30 Ἰανουαρίου 2023

 

 

            Ἀ­γα­πητά μας παι­διά,

          Στίς 30 Ἰ­α­νου­α­ρίου τι­μᾶμε κάθε χρόνο τούς τρεῖς Ἱ­ε­ράρ­χες, δη­λαδή τόν Μέγα Βα­σί­λειο, Ἀρ­χι­ε­πί­σκοπο Και­σα­ρείας, τόν Ἅ­γιο Γρη­γό­ριο τόν Θε­ο­λόγο, Ἀρ­χι­ε­πί­σκοπο Κων­σταν­τι­νου­πό­λεως, καί τόν Ἅ­γιο Ἰ­ω­άννη τόν Χρυ­σό­στομο, Ἀρ­χι­ε­πί­σκοπο Κων­σταν­τι­νου­πό­λεως. Ἀπό τόν 11ο μ.Χ. αἰ­ώνα ἔ­χει κα­θι­ε­ρω­θεῖ ὁ κοι­νός ἑ­ορ­τα­σμός τους τήν 30ή Ἰ­α­νου­α­ρίου, γιά νά προ­βάλ­λε­ται ὁ συν­δυ­α­σμός χρι­στι­α­νι­κῆς θε­ο­λο­γίας καί ἑλ­λη­νι­κῶν γραμ­μά­των, πνευ­μα­τι­κῆς ζωῆς καί κοι­νω­νι­κῆς δρά­σεως, διότι αὐτοί ἐ­πέ­τυ­χαν μέ ἄριστο τρόπο τοῦτο τόν συνδυασμό.

Ὁ πρῶ­τος ἑ­ορ­τα­σμός τους ὡς Προ­στα­τῶν τῆς Παι­δείας ἔ­γινε τό 1826 στήν Κέρ­κυρα, στήν Ἰ­ό­νιο Ἀ­κα­δη­μία, τήν πρώτη πα­νε­πι­στη­μι­α­κοῦ ἐ­πι­πέ­δου ἑλ­λη­νική σχολή στήν ἱ­στο­ρία τῆς νε­ο­ελ­λη­νι­κῆς ἐκπαιδεύσεως. Στό ἐ­λεύ­θερο Ἑλ­λη­νικό Κρά­τος τι­μῶν­ται ἀπό τό 1842 ὡς Προ­στά­τες τῶν Γραμ­μά­των, τῶν δι­δα­σκόν­των καί τῶν μα­θη­τῶν.

          Ἡ Ἑλ­λη­νορ­θό­δοξη Παι­δεία, πού ἐκαλ­λι­έρ­γη­σαν οἱ τρεῖς αὐ­τοί ἅγιοι  Ἱ­ε­ράρ­χες καί δι­δά­σκα­λοι, εἶναι πάντοτε ἐ­πί­καιρη, δι­ότι προσφέρει πρό­τυπα ζωῆς σέ ὅλους, καί ἰδίως στούς νέ­ους.

Σήμερα βιώνουμε μιά μεγάλη πνευματική κρίση. Κρίση, πού ὀ­φεί­λε­ται κυ­ρίως στήν ἔλ­λειψη προ­τύ­πων καί προοπτικῆς γιά τό μέλλον ἤ μᾶλ­λον στήν προ­βολή λαν­θα­σμέ­νων προ­τύ­πων. Οἱ νέοι δι­ψᾶτε γιά ἕνα καλύτερο κόσμο. Ἕνα κόσμο πού νά προσφέρει ἡρεμία, ἀσφάλεια καί κυρίως προοπτική ζωῆς καί προοπτική αἰωνιότητας. Διότι, ὅταν σᾶς προσφέρεται μία ζωή πού ἀρχίζει καί τελειώνει στό παρόν, χωρίς ἐλπίδα καί προοπτική γιά κάτι περαιτέρω, τότε ἡ παροῦσα ζωή δέν ἔχει νόημα. Γι̉ αὐτό καί θέ­λετε ἀπό ἐ­μᾶς τούς με­γα­λυτέ­ρους νά σᾶς προσφέρουμε αὐτά πού ζητᾶτε. Καί ἰδίως αὐτήν τήν προοπτική τῆς ἐλπίδας. Ὅ­ταν, ὅ­μως, ἐμεῖς δέν ἀνταποκρινόμεθα σ’ αὐτήν τήν προσδοκία σας, τότε ὅ­λοι δρέ­πουμε πι­κρούς καρ­πούς· ἀν­τι­κοι­νω­νική συμ­πε­ρι­φορά, ἀπαξίωση τῶν πάντων, ἀδιαφορία γιά τήν ζωή, περιστατικά βίας με­ταξύ συμ­μα­θη­τῶν, ἀ­σέ­βεια πρός τούς γονεῖς καί τούς δασκάλους, ροπή γιά ἐξαρτησιογόνες οὐσίες κ.λ.

Στόν ἀντίποδα τῶν δικῶν μας ἐλλείψεων καί λαθῶν πρός ἐσᾶς ὑπάρχουν τά πρότυπα ζωῆς καί παιδείας πού προσέφεραν οἱ τρεῖς Ἱεράρχες. Ὁ π. Γε­ώρ­γιος Με­ταλ­λη­νός, ἕνας σπου­δαῖος Πα­νε­πι­στη­μι­α­κός διδά­σκα­λος, ἔ­λεγε, ὅτι ἡ σημερινή παιδεία προσφέρει μιά ἁ­πλή ἐκ­παί­δευση, δη­λαδή μύ­ηση σέ μία ἀ­να­πα­ρα­γό­μενη γνώση, πού κάνει τον ἄνθρωπο ἕνα γρα­νάζι τῆς κρα­τι­κῆς μη­χα­νῆς (ὄν πα­ρα­γω­γικό). Ἔτσι τελειοποιοῦνται ἀπλῶς οἱ μηχανές καί ΟΧΙ ὁ ἄνθρωπος. Ἡ χρι­στι­α­νική παι­δεία ὅμως, πού προτείνουν οἱ ἅγιοι τρεῖς Ἱεράρχες, εἶ­ναι ἀ­γωγή τοῦ ἀν­θρώ­που μέ μορ­φω­τικό πρό­τυπο ὄχι τόν «κα­λόν κἀ­γα­θόν» ἄν­θρωπο, ἀλλά τόν Θε­άν­θρωπο Ἰησοῦ Χριστό. Αὐτή ἡ παι­δεία συν­δέ­ε­ται ἄ­μεσα πρῶτα μέ τόν χῶρο τῆς οἰ­κο­γέ­νειας. Οἱ τρεῖς Ἱ­ε­ράρ­χες ἐγνώ­ρι­σαν στά πρό­σωπα τῶν γο­νέων τους, καί μά­λι­στα τῶν μη­τέ­ρων τους, ἀ­πα­ρά­μιλλα πρό­τυπα ἀ­γω­γῆς. Ὁ Μέ­γας Βα­σί­λειος ὁ­μο­λο­γεῖ, ὅτι ἡ δι­α­μόρ­φωση τῆς προ­σω­πι­κό­τη­τάς του ἐ­ποι­κο­δομήθηκε στίς κα­τα­βο­λές πού ἔθε­σαν ἡ μη­τέρα του Ἐμ­μέ­λεια καί ἡ γι­α­γιά του Μα­κρίνα[1]. Στό ση­μεῖο αὐτό συ­ναν­τῶν­ται οἱ Πα­τέ­ρες μας μέ τόν μεγάλο τρα­γικό Εὐ­ρι­πίδη, πού ἔγραφε: «Καί τῆς γενιᾶς ὅταν δέν μπεῖ καλό θεμέλιο, ἀνάγκη εἶναι οἱ ἀπόγονοι νά δυστυχοῦν»[2].          Γι̉ αὐτό καί ὁ ἱ­ε­ρός Χρυ­σό­στο­μος ἔλεγε: «Ἡ μέριμνα γιά τά παιδιά μας πρέπει νά εἶναι ἡ πρώτη προτεραιότητα τῶν γονέων»[3].

 

          Εἶ­ναι ἐν­τυ­πω­σι­ακή ἡ εὐ­ρύ­τατη παι­δεία τῶν Τριῶν Ἱ­ε­ραρ­χῶν καί τρανό πα­ρά­δει­γμα ἡ πο­ρεία τῆς ζωῆς τους. Ἄν καί οἱ τρεῖς ἦσαν γό­νοι εὐ­κα­τά­στα­των οἰ­κο­γε­νειῶν, στό ἀ­πό­γειο τῆς στα­δι­ο­δρο­μίας τους ἐγ­κα­τα­λεί­πουν τά πάντα πίσω τους, ἀ­ξι­ώ­ματα, πλοῦτο, δόξα καί ἐ­ξου­σία, καί γί­νον­ται φτω­χοί. Ἐ­πι­λέ­γουν τήν ἄ­σκηση, μέσα ἀπό τήν ὁποία μορ­φώ­νον­ται πνευ­μα­τικά στήν ἀ­γάπη τοῦ Θεοῦ. Καί ἐ­πι­στρέ­φουν κα­τό­πιν στόν κό­σμο, μοι­ρά­ζον­τας αὐ­τήν τήν ἀ­γάπη πού μέ πολύ κόπο μάζεψαν. Στίς ἡμέρες μας θά μποροῦσε νά θεωρηθεῖ ἀκατανόητη ἡ ἐπιλογή τους καί οἱ ἴδιοι ...ἀποτυχημένοι. Ἄν καί δάσκαλοι, γίνονται διά βίου μαθητές, πού μαθητεύουν μέ ταπείνωση στόν πόνο, τήν ἀνέχεια καί τήν θλίψη τῶν ἀνθρώπων.

 

Ἀ­γα­πητά μας παι­διά,

Ἄς γνω­ρί­σουμε κα­λύ­τερα τό πνευ­μα­τικό, ἐκ­παι­δευ­τικό καί κοι­νω­νικό ἔργο τῶν τριῶν Ἱ­ε­ραρ­χῶν γιά νά ἔ­χουμε καί ἐ­μεῖς σή­μερα φω­τει­νούς ὁ­δο­δεῖ­κτες στή ζωή μας. Γιά νά μά­θουμε νά πι­στεύ­ουμε, νά ἐλ­πί­ζουμε, νά ἀ­γα­πᾶμε. Γιά νά εἴ­μα­στε ἀ­νοιχ­τοί, ὄχι στό πα­λιό ἤ τό νέο, ἀλλά στό ἀ­λη­θινό. Γιά νά συ­ναν­τή­σουμε τόν Τρι­α­δικό Θεό καί νά ἀ­γα­πή­σουμε τήν εἰ­κόνα Του, τόν συ­νάν­θρωπο μας δηλαδή. Τότε ὅ­λοι, καί πρώ­τι­στα ἐ­σεῖς, θά μποροῦμε νά ἀτε­νί­ζουμε τό μέλ­λον μέ τήν αἰ­σι­ο­δο­ξία τῶν παι­διῶν πού ἔ­χουν Πα­τέρα τόν Χρι­στό, μέ τήν αἰ­σι­ο­δο­ξία δη­λαδή ἐ­κεί­νων πού γνω­ρί­ζουν ὅτι ὁ Θεός εἶ­ναι Ἀ­γάπη καί ὅτι τό μέλ­λον τους εἶ­ναι                 ἡ ΖΩΗ μαζί Του. Τότε, καί μόνον τότε, θά μπο­ροῦμε, ὄχι μόνον                    νά εἴ­μα­στε ὑπε­ρή­φα­νοι γιά τό πα­ρελ­θόν, ἀλλά καί νά ἐλ­πί­ζουμε βά­σιμα γιά τό μέλ­λον.

          Σᾶς εὐ­χό­μεθα νά ἔχετε, μέ τήν βο­ή­θεια τοῦ Θεοῦ, καλή Πρό­οδο!

 

Μέ πατρική στοργή καί ἀγάπη

 

Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

† Ὁ Ἀθηνῶν ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ, Πρόεδρος

 

καί τά Μέλη τῆς Δι­αρ­κοῦς Ἱ­ε­ρᾶς Συ­νό­δου

---

[1] «ἥν ἐκ παι­δός ἔ­λα­βον ἔν­νοιαν περί Θεοῦ παρά τῆς μα­κα­ρίας μη­τρός μου καί τῆς μάμ­μης μου Μα­κρί­νης, ταύ­την αὐ­ξη­θεῖ­σαν ἔσχον ἐν ἐμαυτῷ» (ΡG 32, 825)

[2] «ἄν κρη­πίς μή κα­τα­βληθῇ γέ­νους ὀρ­θῶς, ἀ­νάγκη δυ­στυ­χεῖν τούς ἐκ­γό­νους» (Ἡ­ρα­κλῆς μαι­νό­με­νος, 1261)

[3] «Πάντα δεύ­τερα ἔ­στω τῆς προ­νοίας τῶν παί­δων» (ΡG 62, 151)