Εθνική καταγωγή και εκκλησιαστική συνείδηση: Μια λεπτή ισορροπία.

  
             του πρωτοπρεσβυτέρου π. Αντωνίου Χρήστου

 Έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν για το θέμα της φιλοπατρίας, της εθνικής αλλά και της εκκλησιαστικής συνειδήσεως, των ορθοδόξων Χριστιανών. Όσο όμως και να έχεις ασχοληθεί και αναφερθεί στο παρελθόν γι' αυτά τα θέματα δεν εξαντλούνται και σε κάθε εθνική εορτή και όχι μόνο, συνεχώς βγαίνουν στην επιφάνεια, όχι μόνο ως ιστορική μνήμη, αλλά κυρίως ως αυτοπροσδιορισμός του κάθε ανθρώπου στο παρόν, αλλά και ως προοπτική στις εξελίξεις του μέλλοντος.

   Κάθε άνθρωπος που έρχεται στον κόσμο, έχει μια εθνική καταγωγή. Είτε γεννιέται ως ντόπιος, είτε οι γονείς βρίσκονται μακριά από την πατρίδα τους, το σίγουρο είναι ότι το παιδί κληρονομεί και του μεταδίδονται συγκεκριμένες εθνικές και πολιτιστικές καταβολές, οι οποίες θα τον συντροφεύουν σε όλη του την ζωή. Δεσμοί καταγωγής και αίματος είναι πολύ ισχυροί στις ανθρώπινες κοινωνίες και αναμφισβήτητα ρυθμίζουν πολλά θέματα στον τρόπο σκέψης, αντίδρασης και οπτικής ματιάς, στην αντιμετώπιση των πραγμάτων.

    Σίγουρα υπάρχουν διαμορφωμένες κοινές πανανθρώπινες αξίες, πολιτιστικά κεκτημένα, υποχρεώσεις και δικαιώματα, που χαρακτηρίζουν και εκφράζουν λίγο πολύ όλο το ανθρώπινο γένος, ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος, θρησκευτικών και πολιτιστικών αντιλήψεων. Όμως ο τρόπος μετοχής, έκφρασης και συναντίληψης του κάθε κράτους σε αυτές τις αξίες, είναι διαφορετικός και ιδιαίτερος, παρόλες τις κοινές και ραγδαίες εξελίξεις που έχουν φέρει τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα που ιδιαιτέρως με το διαδίκτυο ο κόσμος μας έχει γίνει ένα "παγκόσμιο χωριό" με συνεχή αλληλεπίδραση. Σαφέστατα, διακρίνουμε εθνικά και τοπικά ήθη και έθιμα λαών, που δεν συναντάμε σε κανένα άλλο μέρος του πλανήτη ή για την ακρίβεια συναντάς από τους λαούς που φέρουν την συγκεκριμένη εθνική συνείδηση και βρίσκονται μετανάστες ή είναι μειονότητες σε άλλα κράτη.

Η εθνική συνείδηση σαφέστατα σε συνδέει με τους προγόνους και τους απογόνους πριν και μετά από εσένα, όμως και σε διαχωρίζουν από αντίστοιχες άλλες εθνικές συνέχειες και συνειδήσεις, ακόμη και αν ιστορικά και τοπικά συνυπήρχαν για κάποιο χρονικό διάστημα, μικρό ή μεγάλο. Από την άλλη, πέρας της εθνικής, έχουμε και την θρησκευτική συνείδηση και ταυτότητα του κάθε προσώπου. Όσο η πίστη αυτή, είναι ομοιογενής στο μεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών σε μια χώρα, τόσο και η θρησκευτική συνείδηση αυτή ταυτίζεται και με το έθνος. Όσο ένα έθνος έχει στο θέμα της πίστης πλουραλισμό, δηλαδή μεγάλο ποσοστό του κόσμου με διαφορετικές θρησκείες στο ίδιο έθνος, τόσο πιο πολύ υποχωρεί η ταύτιση της πίστης και του έθνους.  Όλα αυτά είναι συγκοινωνούντα δοχεία που αλληλεπιδρούν, αλλά και ταυτόχρονα σαν μια τραμπάλα που άλλοτε ισορροπεί, άλλοτε όμως γέρνει από την μία πλευρά ή την άλλη. Δηλαδή για παράδειγμα, μπορείς να είσαι Έλληνας πολίτης και να σε συνδέει η υπηκοότητα με όλους τους Έλληνες όπου γης, αλλά στην πίστη να είσαι Μουσουλμάνος και αυτό να σε διαχωρίζει με την πίστη του μεγαλύτερου ποσοστού του Ελληνικού λαού αλλά να συνδέει με την πίστη άλλων ομόθρησκων αλλά άλλων εθνικοτήτων και το αντίστροφο.

   Εμείς ως Έλληνες στην καταγωγή και την συνείδηση αλλά και ως ορθόδοξοι Χριστιανοί στην πίστη, έχουμε βαριά κληρονομιά αλλά και ταυτόχρονα  ευθύνη και με δυναμική απίστευτη. Γιατί; Γιατί ο Ελληνισμός διαχρονικά από την καταβολή του και την ιστορική του εξέλιξη, έχει μια οικουμενικότητα. Λόγω των τεράστιων κατακτήσεων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά και λόγω της διαδόσεως της ελληνικής παιδείας και καινοτομίας στους περισσότερους τομείς της επιστήμης, έκαναν τον ελληνισμό να περνάει από τα εθνικά του στεγανά και να απευθύνεται και σε ανθρώπους μη Έλληνες στο αίμα και την καταγωγή, αλλά έχοντας επηρεαστεί από την Ελληνική παιδεία και πολιτισμό. Οι ολυμπιακοί αγώνες, η αρχαία τραγωδία, οι επιστήμες και η ορολογία τους, η αρχιτεκτονική κ.α. έχουν βάλει την σφραγίδα τους βαθειά σε όλη την οικουμένη μέχρι τις μέρες μας.

   Αυτή η οικουμενικότητα του Ελληνισμού όμως, συναντήθηκε στην περιοχή της Μεσογείου και της ευρύτερης μέσης Ανατολής, με την επίσης οικουμενικότητα-καθολικότητα του Χριστιανισμού και αργότερα με την διάσπασή του, λόγω των αιρέσεων, της Ορθοδοξίας. Ο Χριστός μετά την Ανάστασή του, απέστειλε τους μαθητές του σε όλη την οικουμένη να κηρύξουν το Ευαγγέλιό του σε όλα τα Έθνη. Επομένως το Μυστήριο του Βαπτίσματος και του Χρίσματος, έρχεται να γεφυρώσει-ενώσει όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως φυλής, εθνικής συνείδησης και χρώματος, στην Εκκλησία Του Χριστού, αφού ο Ίδιος γεννήθηκε, έπαθε, σταυρώθηκε και αναστήθηκε, για όλο το ανθρώπινο γένος και επομένως κάθε ένας που βγαίνει από την "μίτρα" της Εκκλησίας που είναι η κολυμβήθρα με την τριττή κατάδυση στο Όνομα της Παναγίας Τριάδος, έχει μετοχή στη συσταύρωση και συνανάσταση με τον ίδιο τον Χριστό, κατά τον Απόστολο Παύλο. Επομένως όπως ο Θεός μας δεν μας καταργεί ως προσωπικότητες, ούτε μας απορροφά χάνοντας την υπόστασή μας ως πρόσωπα, έτσι και στο κάθε έθνος, χωρίς να το καταργεί, το σέβεται, αλλά από την άλλη ενώνει τον κάθε πιστό μαζί Του και με τον κάθε άλλον άνθρωπο με την ίδια Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη στον κόσμο. Γι αυτό όλοι είμαστε "αδέλφια εν Χριστώ" και όλοι μέλη από το σώμα Του Χριστού, την Εκκλησία Του και ο Κύριος είναι ο Ιδρυτής της και η Κεφαλή της και το Πανάγιο πνεύμα που συντηρεί την Εκκλησία και μας καλεί όλους σε ενότητα.

   Μπορεί η εθνική μας καταγωγή να μας χωρίζει και ενίοτε να μας φέρνει σε έχθρα, αντιπαράθεση και πολεμική με άλλα έθνη, όμως η κοινή πιστή και η μετοχή στο κοινό ποτήριο της ζωής, που είναι η Θεία Κοινωνία, μας κάνει πλέον να ενωνόμαστε με τον Θεό και μεταξύ μας, αφού ρέει μέσα μας το ίδιο σώμα και το ίδιο αίμα Του Χριστού μας.  

   Συμπερασματικά, αγαπάμε την πατρίδα μας, μελετούμε την ιστορία μας και παραδειγματιζόμαστε από τα ιστορικά λάθη του παρελθόντος και αποφεύγουμε να συντηρούμε τα μόνιμα και διαχρονικά προβλήματα-μειονεκτήματα της φυλής μας (π.χ. η διχόνοια). Όμως από την άλλη αγαπάμε και συμπονούμε τον κάθε άνθρωπο, ακόμη και τους εχθρούς μας που μας έβλαψαν και μας επιβουλεύονται μέχρι τις μέρες μας, γνωρίζοντας ότι ποτέ δεν κάνουμε επιθετικό πόλεμο, αλλά μόνο αμυντικό (ως το λιγότερο κακό) για να υπερασπιστούμε τα ιερά και τα όσια της πίστης αλλά και τα δίκαια (εδαφική ακεραιότητα, οικογένεια, εθνικά συμφέροντα κ.α) της φυλής μας. 

   Τέλος δεν ξεχνούμε ότι η ιστορία γράφεται από τα μεγάλα ΟΧΙ παρά από τα ναι που έρχονται αναγκαστικά από συμβιβασμό. Γι αυτό τιμούμε όλους τους Ήρωες που πολέμησαν και δόξασαν την πατρίδα, αλλά ταυτόχρονα θυμόμαστε και τιμούμε όλους τους αγίους μάρτυρες και νεομάρτυρες που είπαν ΟΧΙ στα είδωλα και την ανθρώπινη δόξα, για την πίστη τους στον αληθινό Θεό. Είμαστε απόγονοι ηρώων και αγίων μαρτύρων γι αυτό έχουμε την ευθύνη, να ευαρεστήσουμε τον Κύριο όπως έκανα εκείνοι : «Για του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος την ελευθερία».

Χρόνια πολλά και ευλογημένα αγαπητοί μου αναγνώστες για την Αγία Σκέπη της Παναγίας μας. Ζήτω η Ελλάδα μας και η ένδοξη επέτειος της 28ης Οκτωβρίου του 1940!