Εκκλησιαστικές αργίες μεγάλων εορτών, άλλη μια παρεξηγημένη στη πράξη έννοια και εκ μέρος μας πρακτική…!

                                                               του π. Αντωνίου Χρήστου

  Αγαπητοί μου αναγνώστες, με αφορμή την φετινή απόφαση του Υπουργείου Παιδείας, που καθιστά την εορτή των Τριών Ιεραρχών σχολική αργία στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 32 του Σχεδίου Νόμου για το Παν. Δυτικής Αττικής) και παράλληλα  καταργεί την περίπτωση δ΄ της παρ. 2 του άρθρου 3 του π.δ. 79/2017 (Α΄ 109, διόρθ. σφάλμ. Α΄112) η οποία όριζε ότι στις σχολικές μονάδες κατά την ημέρα αυτή πραγματοποιούνται εορταστικές εκδηλώσεις και Εκκλησιασμός προς τιμή των Αγίων», θα ασχοληθούμε από εκκλησιαστικής απόψεως, με την παρεξηγημένη έννοια και πρακτική της έννοιας της αργίας ειδικά και γενικά. Ας ξεκινήσουμε :

Από την αρχή, στις  ημέρες της Δημιουργίας διαβάζουμε στην Παλαιά Διαθήκη: «καὶ συνετέλεσεν ὁ Θεὸς ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἕκτῃ τὰ ἔργα αὐτοῦ, ἃ ἐποίησε, καὶ κατέπαυσε τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ ἀπὸ πάντων τῶν ἔργων αὐτοῦ, ὧν ἐποίησε καὶ εὐλόγησεν ὁ Θεὸς τὴν ἡμέραν τὴν ἑβδόμην καὶ ἡγίασεν αὐτήν· ὅτι ἐν αὐτῇ κατέπαυσεν ἀπὸ πάντων τῶν ἔργων αὐτοῦ, ὧν ἤρξατο ὁ Θεὸς ποιῆσαι» (Γεν. 2, 2-3). Δηλαδή σε μετάφραση: «Κατά την έκτη ημέρα τελείωσε ο Θεός τα έργα αυτού, όσα έκανε, και αναπαύθηκε κατά την έβδομη ημέρα από όλα τα έργα αυτού, τα οποία δημιούργησε εκ του μηδενός και μορφοποίησε. Ευλόγησε δε ο Θεός την ημέρα την εβδόμη, αγίασε αυτή και ως αγία την όρισε, διότι κατ' αυτήν κατέπαυσε την δημιουργία Του και αναπαύθηκε μετά την δημιουργία των έργων, τα οποία από της πρώτης ημέρας άρχισε να δημιουργεί». Ο Θεός δηλαδή εργάστηκε 6 ημέρες (που για την ανθρωπότητα βέβαια είναι μεγάλα χρονικά διαστήματα) και την έβδομή σταμάτησε και αναπαύθηκε (οι εκφράσεις βέβαια είναι ανθρωπομορφικές και ενδεικτικές). 

Αργότερα στο Βιβλίο της Εξόδου, στο ίδιο μήκος κύματος με το βιβλίο της Γενέσεως,διαβάζουμε την τέταρτη από τις δέκα εντολές : «ἓξἡμέρας ἐργᾷκαὶ ποιήσεις πάντα τὰ ἔργα σου· τῇ δὲ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ σάββατα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου· οὐ ποιήσεις ἐν αὐτῇ πᾶν ἔργον, σὺκαὶ ὁ υἱός σου καὶ ἡ θυγάτηρ σου, ὁ παῖς σου καὶ ἡ παιδίσκη σου, ὁ βοῦς σου καὶ τὸ ὑποζύγιόν σου καὶ πᾶν κτῆνός σου καὶ ὁ προσήλυτος ὁ παροικῶνἐν σοί. ἐν γὰρ ἓξ ἡμέραις ἐποίησε Κύριος τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν κα ὶτὴν θάλασσαν καὶ πάντα τὰ ἐναὐτοῖς καὶ κατέπαυσε τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ· διὰ τοῦ το εὐλόγησε Κύριος τὴν ἡμέραν τὴν ἑβδόμην καὶ ἡγίασεν αὐτήν». Εξ. 20,9-11. Η αργία λοιπόν από τις μέριμνες και τις εργασίες είναι εντολή Του Θεού στον άνθρωπο, με σκοπό βέβαια όχι να είμαστε αργοί ως αυτοσκοπός, αλλά για να αφιερωθούμε αναπόσπαστοι στον Θεό και στην Λατρεία Του, ψυχή και σώμα.

Στην Εκκλησία βέβαια, στους πρώτους αιώνες οι Χριστιανοί, μετέφεραν την αργία, από την ημέρα του Σαββάτου την Κυριακή, που είναι αφιερωμένη στην Ανάσταση και ως κατεξοχήν μέρα του Κυρίου (όπως ετυμολογικά είναι το όνομα της ημέρας). Η Κυριακή καθιερώθηκε ως αργία από την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου και με κρατικά και συνταγματικά νομοθετήματα μέχρι σήμερα είναι όχι μόνο εκκλησιαστική, αλλά και κρατική αργία.Θεωρείται δε αργία, όπως διατάσσουν οι ιεροί κανόνες, γιατί συμβολίζει τη δημιουργία του κόσμου, ως πρώτη ημέρα, αλλά και την εν Χριστώ αναδημιουργία του ανθρώπου και του κόσμου με την Ανάσταση, και δηλώνει την έλευση των εσχάτων, ως «όγδοη ημέρα». Αυτό βέβαια στις μέρες μας, όσο το κράτος γίνεται «ουδετερόθρησκο» και «κοσμικό», όλο και συχνότερα η αργία της Κυριακής παραβιάζεται, ιδιαίτερα σε τουριστικές περιοχές και γι’ αυτό η Εκκλησία αντιδρά, γιατί ο κόσμος έχει ακόμη μία δικαιολογία (και για υπαλλήλους εδώ που τα λέμε αντικειμενική) για να μη προσέρχεται στην Κυριακάτικη Εκκλησιαστική Σύναξη, παραβιάζοντας σαφέστατα την εντολή Του Κυρίου.

Εκτός από τις Κυριακές βέβαια και άλλες μεγάλες γιορτές της Ορθοδοξίας μας, είναι επίσημες αργίες όπως : Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Καθαρά Δευτέρα, Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (25η Μαρτίου) Μ. Παρασκευή έως Δευτέρα του Πάσχα, Πεντηκοστή, Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος, Κοίμηση Θεοτόκου και Χριστούγεννα, καθώς και η μνήμη των Πολιούχων Αγίων (τοπικοί και όχι μόνο) κάθε περιοχής. Το πνεύμα είναι το ίδιο, γίνονται για να εκκλησιαστούμε και όχι απλά να κοιμηθούμε περισσότερο ή να κάνουμε αποδράσεις αναψυχής στην επαρχία ή την εξοχή. Εδώ είναι η μεγάλη παρανόηση πολλών που έχουν συνήθως χλιαρή ως εντελώς τυπική σχέση με την μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας. Έχουμε αργία από τις εργασίες μας, με σκοπό πρώτα να μετέχουμε στην λατρευτικές εκδηλώσεις κάθε εορτής κυρίως στο «Ποτήριο της Ζωής» την Θεία Κοινωνία και μετά όλα τα άλλα είναι ευλογημένα (φαγητά, διασκέδαση, εξόρμηση), παρά να κάνω τα δευτερεύοντα πρωτεύοντα και να απέχω συνειδητά και ηθελημένα από την κοινή λατρεία Του Θεού.

Θυμόμαστε, ιεροσπουδαστές ακόμη στο Εκκλησιαστικό Λύκειο Κορίνθου, τον Φιλόλογό μας κ. Καλλίρη που έλεγε ειρωνευόμενος και με δόσεις καυστικής κριτικής : «Ωραία τιμάμε τους Αγίους…δεν κάνουμε μάθημα…!!!» Υπονοώντας ότι π.χ. για τους τρεις Ιεράρχες μετά τον Εκκλησιασμό και τα αφιερώματα και εκδηλώσεις για εκείνους, οφείλουμε να είμαστε καλοί σπουδαστές γιατί και οι ίδιοι ίδρωσαν πολλά καθίσματα και βιβλία, για να σπουδάσουν εκτός από του Θεού τα γράμματα και τις θύραθεν επιστήμες! Εμείς βέβαια με τα μυαλά του τότε δεν τα καταλαβαίναμε, κοιτούσαμε να γλυτώσουμε έστω και λίγο μάθημα, αλλά δεν φανταζόμασταν ποτέ, ότι θα έρθει το ίδιο το Υπουργείο να θεσπίσει και νομικά, αυτή την επιπολαιότητα. Γιατί; Μα κατά τη γνώμη μας βρήκανε ευκαιρία να αποχριστιανοποιήσουν και άλλο την παιδεία μας και νεολαία μας. Αν δεν συνδεθεί το παιδί με τη λατρεία και δεν ακούσει για τους τρεις Ιεράρχες, πως θα εκτιμήσει την προσφορά τους για την παιδεία;

Κλείνοντας το άρθρο μας, αγαπητοί μου αναγνώστες, πρέπει όλοι να θυμηθούμε την προσευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου, που λέμε στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, μεταξύ άλλων ζητάμε : «Κύριε καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας,…..μή μοι δῶς».Τι είναι αργία (ως πάθος) ;. Να είμαι αργός, βραδύς, χωρίς εσωτερικούς παλμούς, χωρίς δυναμικό μέσα στην ψυχή μου. Ένας μουδιασμένος, μαραμένος, χωρίς ενδιαφέρον για τα πνευματικά. Φοβερή αρρώστια, ιδίως της εποχής μας και μάλιστα τώρα και με το νόμο του Υπουργείου. Πολλές φορές βλέπουμε νέα παιδιά ανόρεκτα, μάλλον κουρασμένα και βαριεστημένα, χωρίς διάθεση, χωρίς όρεξη και ενθουσιασμό. Δεν μπορούμε έτσι να προχωρήσουμε. Αναφέρει μεταξύ άλλων, το βιβλίο της Κλίμακας ότι η αργία είναι περιεκτικό του θανάτου στοιχείο, είναι κάτι το οποίο θυμίζει και οδηγεί στο πνευματικό θάνατο τον άνθρωπο. Πως είναι δυνατόν να προχωρήσει στη ζωή ένας ο οποίος διακρίνεται από τεμπελιά; Γι᾿ αυτό και η ακηδία, αυτή η πνευματική αδιαφορία, θεωρείται από τους Πατέρες της Εκκλησίας μας,ως ένα από τα επτά θανάσιμα, ολέθρια για την ψυχή μας, αμαρτήματα. Επομένως αργία στις αμαρτίες και τα πάθη μας αδελφοί μου και όχι από τα πνευματικά, δηλαδή από τον εκκλησιασμό, την εγκράτεια και την προσευχή! Αμήν!

ΠΗΓΗ : Κιβωτός της Ορθοδοξίας, Αναδημοσίευση : http://euxh.gr Συντάκτης  π.Αντώνιος Χρήστου