Halloween: άλλη μία ξενόφερτη γιορτή στην «Ορθόδοξη» Ελλάδα μας! (κείμενο)

 

                                          Του π. Αντωνίου Χρήστου  

               (Υπευθύνου Γραφείου Στήριξης της Οικογένειας της 

                             Ι. Μητροπόλεως Γλυφάδας Ε. Β. Β. & Β.)

Αγαπητοί Αναγνώστες, κάθε μήνα Οκτώβριο, η λέξη Halloween εμφανίζεται όλο και πιο συχνά γύρω μας. Βιτρίνες καταστημάτων και εμπορικών κέντρων  γεμίζουν με σκελετούς, μάσκες, κολοκύθες και μάγισσες, ενώ σε σχολεία, φροντιστήρια, και αίθουσες εκδηλώσεων και νυκτερινών κέντρων οργανώνονται θεματικές γιορτές. Πόσοι όμως που συμμετέχουν στο  Halloween γνωρίζουν ή είναι έστω υποψιασμένοι ότι πίσω, όμως, από αυτό το δήθεν «διασκεδαστικό» θέαμα κρύβεται μια μακραίωνη παράδοση εξωχριστιανική που καμία φυσικά σχέση δεν έχει με την Ορθόδοξη πίστη και παράδοση; Ο Απόστολος Παύλος τονίζει :«Πάντα δοκιμάζετε, τὸ καλὸν κατέχετε· ἀπὸ παντὸς εἴδους πονηροῦ ἀπέχεσθε» (Α΄ Θεσ. 5, 21-22) Ας δούμε όμως πρώτα από πού προέρχεται όλο αυτό…!

   Αν κανείς ερευνήσει τις πηγές θα διαπιστώσει ότι η γιορτή προέρχεται από τους αρχαίους Κέλτες, οι οποίοι τη νύχτα της 31ης Οκτωβρίου τιμούσαν τη γιορτή Samhain, πιστεύοντας ότι τότε τα πνεύματα των νεκρών επιστρέφουν στη γη. Για να τα εξευμενίσουν, άναβαν φωτιές και μεταμφιέζονταν σε τρομακτικά πλάσματα. Όταν αργότερα ο Καθολικισμός-Παπισμός επεχείρησε να «εκχριστιανίσει» κάπως το έθιμο, μεταφέροντας και τοποθετώντας τη μνήμη των Αγίων Πάντων την 1η Νοεμβρίου – εξ ου και το All Hallows’ Eve, που κατέληξε στο γνωστό Halloween. Παρ’ όλη όμως αυτή την προσπάθεια, ο πυρήνας της Γιορτής  παρέμεινε σαφώς ειδωλολατρικός, με ευθείς αναφορές σε νεκρούς, μάγους και σκοτεινά πνεύματα.

   Είναι γεγονός στη χώρα μας μέχρι και πρόσφατα, δύο δεκαετίες το πολύ πίσω, το Halloween ήταν σχεδόν άγνωστο. Όμως, μέσω των κινηματογραφικών ταινιών, των τηλεοπτικών σειρών, των φροντιστηρίων ξένων γλωσσών, των κοινωνικών δικτύων και της αγοράς (ιδιαιτέρως όσοι ασχολούνται με την διασκέδαση και τους χώρους εστίασης) σταδιακά και όλο και περισσότερο                                                                   εισήλθε και στην ελληνική πραγματικότητα, αλλά όχι σε αναφορά με τον πυρήνα της Γιορτής (όπως κάνανε φυσικά κατ΄αναλογία και με την Γιόγκα και τις Πιλάτες κ.α.) το προβάλλουν ως «αθώα» μορφή ψυχαγωγίας και διασκέδασης.

   Έτσι, δυστυχώς φτάσαμε στο σημείο σε μια υποτιθέμενη ακόμη Ορθόδοξη Ελλάδα γεμάτη λειτουργικές και ωφέλιμες Γιορτές και παραδόσεις με τα ανάλογα ήθη και έθιμα βαθειά ριζομένα στον λαό μας  (Χριστούγενα Πάσχα, Θεοφάνεια, Πεντηκοστή, Δεκαπενταύγουστό, μνήμες Αγίων κ.α. να υποτιμούνται και να ξεθωριάζουν. Αντίθετα και μάλιστα από νωρίς  ακόμη και σε παιδιά παιδικών σταθμών και Νηπιαγωγείω, βλέπουμε τα παιδιά να μασκαρεύονται σε διαβόλους, μάγισσες ή φαντάσματα, να «διασκεδάζουν με σύμβολα του θανάτου και του φόβου, δίχως να κατανοούν ότι τέτοιες εικόνες δεν είναι απλώς «αθώο παιχνίδι ή έθιμο». Η ψυχή, ιδιαίτερα των παιδιών, απορροφά νοήματα και συμβολισμούς που με τον καιρό, αλλοιώνουν την πνευματική της ευαισθησία και οπωσδήποτε την παιδική αθωότητα .

   Στο σημείο αυτό θέλουμε να καταστήσουμε σαφές πως ότι αναφέραμε  παραπάνω για να αντιληφθούμε ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν πολεμά τη χαρά, αλλά την πλάνη. Δεν φοβάται το σκοτάδι, αλλά το αποκαλύπτει και το μεταμορφώνει. Ο Χριστός είναι το Φως του κόσμου, και ο πιστός καλείται να ζει «ἐν φωτὶ». Όταν, λοιπόν, κάποιος διασκεδάζει με προσωπεία του κακού, στην ουσία νομιμοποιεί μέσα του την εξοικείωση με το σκοτάδι.

   Επομένως το Halloween, ακόμη κι αν παρουσιάζεται ως «αθώα παράδοση», φέρει μια βαθύτερη φιλοσοφία-οπτική γωνία, την απολυτοποίηση του κακού και την σχετικοποίηση του καλού. Ο διάβολος παρουσιάζεται ως παιχνιδιάρικος· ο θάνατος, ως διασκέδαση· το φόβητρο, ως γέλιο. Μα η Ορθοδοξία γνωρίζει καλά πως τίποτα απ’ αυτά δεν είναι αθώο. Όπως έλεγε ο Άγιος Παΐσιος:
«Ο διάβολος δεν παρουσιάζεται πάντοτε με κέρατα· πολλές φορές φοράει μάσκα ευγένειας ή ψευτοχαράς»

Δεν είναι τυχαίο ότι τέτοιες “γιορτές” ανθίζουν σε κοινωνίες που έχασαν την πνευματική τους ταυτότητα και αναζητούν χαρά σε λάθος πηγές. Μια ψεύτικη χαρά, που διαρκεί λίγες ώρες και αφήνει πίσω της κενό.

   Φυσικά η Εκκλησία μας δεν περιορίζεται στο να απορρίπτει, αλλά προτείνει κυρίως δρόμους ζωής. Προβάλλει την αληθινή χαρά, που δεν χρειάζεται μάσκες ή σκοτάδι. Στο ήθος του Halloween, αντιπροτείνει την μετοχής της Θείας Λειτουργίας, το φως της Ανάστασης, την χαρά της εορτής στις μνήμες των Αγίων, την λαμπρότητα της μετοχής στην αιωνιότητα της Βασιλείας των Ουρανων.Στη θέση των «πνευμάτων», μας θυμίζει τους Αγγέλους και τους Αγίους που προστατεύουν και φωτίζουν τον άνθρωπο. Στη θέση του φόβου, προσφέρει ειρήνη και εμπιστοσύνη στον Θεό. Και αντί για τις μάσκες, μας καλεί να δείξουμε το αληθινό μας πρόσωπο, λουσμένο στο φως της χάριτος. Άλλωστε η Ορθοδοξία δεν είναι θλιβερή ή στερημένη· είναι χαρμόσυνη, γεμάτη νόημα και φως. Όποιος έχει γευθεί τη χαρά του Θεού, δεν έχει ανάγκη να ψάχνει συγκινήσεις στο σκοτάδι.

   Κλείνοντας το άρθρο μας και με βάση όλα τα παραπάνω Αγαπητοί μου Αναγνώστες, το Halloween  δεν είναι απλώς «μια ακόμη ξενόφερτη μόδα». Είναι σύμπτωμα μιας βαθύτερης απομάκρυνσης από την πίστη ως Χριστιανοί και την ταυτότητά μας ως Έλληνες. Η Ελλάδα δεν χρειάζεται να υιοθετεί ξενόφερτα έθιμα για να χαρεί· έχει το δικό της φως, τη δική της πνευματική κληρονομιά. Έχει το φως του Σταυρού, των Αγίων, της Παναγίας μας και της Αναστάσεως. Ας μάθουμε, λοιπόν, στα παιδιά μας, αφού πρώτα τα τηρήσουμε εμείς οι μεγαλύτεροι, ότι η αληθινή γιορτή είναι αυτή που οδηγεί στη χαρά του Θεού. Όχι στο σκοτάδι των προσωπίδων, αλλά στη λάμψη της ψυχής που φωτίζεται από την αγάπη του Χριστού. Όπως είπε ο Κύριος «Ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου· ὁ ἀκολουθῶν ἐμοὶ οὐ μὴ περιπατήσῃ ἐν τῇ σκοτίᾳ, ἀλλ’ ἕξει τὸ φῶς τῆς ζωῆς» (Ἰω. 8,12).

 

 ΠΗΓΗ: ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ  22/10 ΤΕΥΧΟΣ 533 σελ 10