Το μυστήριο της Μετανοίας: 5η Ομιλία.

Ἕνας «ἄγνωστος» ἅγιος Ἰάκωβος τῆς Ἐκκλησίας.

            

                                                           τοῦ ἀρχιμ.Ἰακώβου Κανάκη

Ὁ ὁσιομάρτυς Ἰάκωβος καταγόταν ἀπὸ τὴν περιοχὴ τῆς Καστοριᾶς. Οἱ γονεῖς του ἦταν ἁπλοὶ καὶ ἄσημοι ἄνθρωποι, ἀλλὰ ζοῦσαν μὲ ταπείνωση καὶ σεμνότητα. Τὰ ὀνόματά τους ἦταν Μαρτῖνος καὶ Παρασκευή. Εἶχαν, ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Ἰάκωβο, καὶ ἕναν ἀκόμη γιό. Ἐνῶ ἀκόμα ζοῦσαν προβλέποντες τὸ τέλος τους, μοίρασαν τὴν περιουσία τους στοὺς δύο γιούς τους καὶ μετὰ ἀπὸ λίγο καιρὸ ἀναπαύθηκαν καὶ οἱ δύο ἐν Κυρίῳ.

Ὁ ἕνας τους γιός, ὁ Ἰάκωβος, ἦταν βοσκὸς προβάτων καὶ σεβόταν τὸν Θεό. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ μισθαποδότης Κύριος γιὰ τὴν καλή του πολιτεία τὸν εὐλόγησε καὶ τὸν ἀντάμειψε μὲ πλούσια ὑλικὰ ἀγαθά. Δυστυχῶς ὅμως ἡ εὐημερία του αὐτή, προκάλεσε τὸν φθόνο τοῦ ἀδερφοῦ του, ὅπως συνέβη στὴν Παλαιὰ Διαθήκη μὲ τὸν Κάϊν καὶ τὸν Ἄβελ. Ὁ φθόνος τοῦ ἀδελφοῦ του τὸν ἔκανε νὰ συκοφαντήσει τὸν Ἰάκωβο στὸν κριτὴ τῆς περιοχῆς, ὁ ὁποῖος ὅμως μετὰ ἀπὸ ἔλεγχο ποὺ διεξήγαγε, τὸν ἔκρινε ἀθῶο καὶ τὸν ἄφησε ἐλεύθερο.

Ὁ Ἰάκωβος κατάλαβε τὸ σατανικὸ καὶ ἀπύθμενο μῖσος τοῦ ἀδερφοῦ του καὶ ἔτσι, γιὰ νὰ ἀποφύγει τὰ χειρότερα, ἀποφάσισε νὰ ξενιτευθεῖ. Ἀναχώρησε λοιπὸν ἀπὸ τὴν πατρίδα του μὲ προορισμὸ τὴν Κωνσταντινούπολη. Ἐκεῖ ἐμπορευόμενος κρεατικά, ἀπέκτησε καὶ πάλι πολλὰ χρήματα, ὥστε ἔγινε γνωστὸς στὴν εὐρύτερη περιοχή.

Μία ἡμέρα ἕνας Ἀγαρηνὸς ἄρχοντας τὸν ἐκάλεσε σὲ δεῖπνο στὴν οἰκία του. Ἐκεῖ ἔγινε ἀντιληπτὸ πὼς ἦταν ὁ μόνος ἀπὸ τοὺς συνδαιτυμόνες, ποὺ δὲν ἔτρωγε ἀπὸ τὰ φαγητά. Ὅταν τὸν ρώτησαν τὸν λόγο, ἀπάντησε: «Ἐπειδὴ βρισκόμαστε σὲ περίοδο νηστείας, δὲν τρώγω». Τότε ὁ οἰκοδεσπότης ἀναστενάζον­τας εἶπε: «Ὄντως μεγάλη πίστη ἔχετε ἐσεῖς οἱ Χριστιανοί». Καὶ ὁ Ἰάκωβος χαρούμενος, ἀλλὰ καὶ γεμᾶτος ἀπορία τοῦ εἶπε: «Καὶ ποῦ γνωρίζεις ἐσὺ τὴν πίστη τῶν Χριστιανῶν;». Ὁ ἄρχοντας τότε ἀνέφερε ἕνα περιστατικό, τὸ ὁποῖο σημάδεψε τὴν ζωή του καὶ ἦταν ἡ αἰτία τοῦ σεβασμοῦ του πρὸς τοὺς Χριστιανούς. Διηγήθηκε πὼς ἡ σύζυγός του συνέβη νὰ δαιμονισθεῖ. Καὶ ἐνῶ ἐπισκέφθηκε πολλούς, γιὰ νὰ βρεῖ γιατρειά, ἡ κατάσταστή της χειροτέρευε, ὥσπου ἕνας φίλος ἀληθινὸς πρότεινε στὸν ἄρχοντα νὰ πάει σ’ ἕνα χριστιανὸ ἱερέα, ποὺ εἶχε φήμη Ἁγίου καὶ εὐλαβοῦς ἀνθρώπου. Ὁ ἄρχοντας ἐπισκέφθηκε τὸν Πατριάρχη, γιατὶ αὐτός, ἦταν ὁ ἐνάρετος κληρικὸς στόν ὁποῖο τὸν παρέπεμψαν. Ὁ Πατριάρχης, μέσα στὸ Ἱερὸ τῆς Ἐκκλησίας, τοποθέτησε τὸ Εὐαγγέλιο ἐπάνω στὴν γυναῖκα του καὶ μέχρι τὴν ὁλοκλήρωση τῆς Εὐαγγελικῆς περικοπῆς, ἡ δαιμονισμένη βρῆκε τὴν ποθούμενη ὑγεία της. Μετὰ τὴ σύντομη αὐτὴ διήγηση ὁ ἄρχοντας ὁμολόγησε ἐνώπιον ὅλων: «Ἂν δὲν ἐφοβούμεθα τοὺς ἐξουσιαστὰς τόσο ἐγώ, ὅσο καὶ οἱ σὺν ἐμοί, θὰ γινόμεθα Χριστιανοί». Ὁ Ἰάκωβος ἀπὸ τὴν προσωπικὴ αὐτὴ ἐμπειρία τοῦ ἄρχοντα πολὺ ὠφελήθηκε. Ἡ πίστη του στὸν Χριστὸ στερεώθηκε ἀκόμη περισσότερο. Ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ ἄκουσε τὴν πραγματικὴ αὐτὴ ἱστορία, δὲν ἔβρισκε τὴν στιγμὴ νὰ συναντηθεῖ μὲ τὸν εὐλαβῆ Πατριάρχη. Ἔτσι, μετὰ ἀπὸ λίγες μέρες συναντήθηκε μαζί του καὶ ἄκουσε ἀπὸ τὸ στόμα του λόγον ὠφελείας. Ἡ καρδιά του ἦταν γῆ ἀγαθὴ καὶ ὁ σπόρος τῶν πνευματικῶν λόγων τοῦ Πατριάρχη  καρποφόρησαν πολὺ καρπόν.

Οἱ λόγοι τοῦ Πατριάρχη ἦταν χαραγμένοι στὸ νοῦ τοῦ Ἰακώβου καὶ ἡ καρδιά του ἄρχιζε νὰ φλέγεται γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Ἐσταυρωμένου Ἰησοῦ. Ἄρχιζε νὰ αἰσθάνεται τὴ ματαιότητα τοῦ κόσμου τούτου καὶ νὰ ὀρέγεται τοὺς καρποὺς τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Ἀφοῦ πρῶτα διασκόρπισε ὅλη τὴν περιουσία του στοὺς φτωχούς, ἀναχώρησε γιὰ τὸ Θεοτοκοβάδιστο Ἅγιον Ὄρος. Ἐπιθυμοῦσε σφοδρῶς τὴν ἐπικοινωνία μὲ Ἁγίους Ἀσκητὲς ἀπὸ τοὺς ὁποίους θὰ διδασκόταν τὰ μυστικὰ τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Ἀφοῦ περιηγήθηκε σὲ ὅλα τὰ μοναστήρια, κατέληξε στὴν μονὴ Δοχειαρίου, ὅπου καὶ ἔλαβε τὸ μοναχικὸ σχῆμα. Ἡ ἄσκηση, τὴν ὁποία ἐπέβαλε στὸν ἑαυτό του, ἦταν αὐστηρότατη.

Στὸ μοναστήρι αὐτὸ ἔμεινε τρία χρόνια προοδεύοντας τόσο πολὺ στὴν ὑπακοὴ καὶ στὴν ταπείνωση, ὥστε ὅλοι τὸν θαύμαζαν καὶ τὸν ἀγαποῦσαν. Ἡ φλεγομένη καρδιά του ὅμως ποθοῦσε ὅλο καὶ περισσότερο τὸν Νυμφίο Χριστό. Γι’ αὐτὸ ζήτησε εὐλογία ἀπὸ τὸν ἡγούμενο, νὰ πορευθεῖ σὲ τόπο περισσότερο ἐρημικὸ καὶ ἡσυχαστικό. Ἔτσι, ὁ Θεὸς κατηύθυνε τὰ βήματά του κάπου ἀλλοῦ στὸ Ἅγιο Ὄρος. Πῆγε σὲ ἕνα μικρὸ μονύδριο, παλιὸ καὶ ἐρειπωμένο κοντὰ στὴ Μονὴ Ἰβήρων. Καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ὅμως μετὰ ἀπὸ ἀρκετὸ καιρὸ ἀναχώρησε καὶ ἐξῆλθε ἀπὸ τὸ Ἅγιο Ὄρος μὲ τὴν εὐλογία βέβαια τοῦ ἡγουμένου του. Ἀναχώρησε, γιατὶ πονοῦσε γιὰ τὴν ὑπόδουλη πατρίδα καὶ τὸ πονεμένο γένος. Πορεύθηκε, λοιπόν, στὴν περιοχὴ τῆς Αἰτωλίας καὶ πιὸ συγκεκριμένα στὴν Ἱερὰ Μονὴ Προδρόμου (Ἀναλήψεως) Δερβέκιστας. Ἐκεῖ ἐργάσθηκε χειρωνακτικὰ καὶ ἀρκετὰ κοπιαστικὰ γιὰ τὴν ἀναστύλωσή της. Ὡστόσο, συνέχισε τὴν ἀσκητική του πολιτεία μὲ ἱερὸ ζῆλο. Ὅμως, ὅσο κι ἂν προοδεύει ὁ πιστός, ἀκόμη καὶ κληρικὸς νὰ εἶναι, ἔχει ἀνάγκη πνευματικοῦ καθοδηγοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶ ὑποτάσσεται στὸν γέροντα Ἰγνάτιο, ἄνθρωπο ἐνάρετο καὶ πνευματικὰ ἀνυψωμένο.

Ἡ παραμονὴ τοῦ Θείου Ἰακώβου στὴ μονὴ ἦταν ἑξαετής, περίοδος, ποὺ διανύθηκε μὲ πνευματικὲς χαρὲς καὶ εὐλογίες. Ἀλλὰ ὁ διάβολος δὲν τὸν ἄφηνε οὔτε στιγμὴ χωρὶς πειρασμό. Συνεχῶς μὲ ἐνθυμήσεις τοῦ παρελθόντος καὶ μὲ ἀκάθαρτους λογισμοὺς προσπαθοῦσε νὰ τὸν κάμψει καὶ νὰ τὸν ἀπογοητεύσει. Ὅμως ἡ ἁγία ταπείνωση καὶ ἡ ἐκτενὴς ἱκεσία του τὸν κράτησαν ὡς στῦλο ἀκλόνητο στὴν κατὰ Θεὸν πορεία του. Οἱ ἐπιθέσεις τῶν δαιμόνων ἦταν ἀπερίγραπτες, ἀφοῦ πολλὲς φορὲς χτυποῦσαν τὸ κελλί του τόσο δυνατά, ποὺ ὁ Ὅσιος αἰσθανόταν ὅτι τὸ κτίριο θὰ γκρεμισθεῖ. Καὶ πάλι ὅμως σχηματίζοντας τὸ σημεῖο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ὁ κίνδυνος ἀπομακρυνόταν.

Ὁ Ἅγιος, σὺν τῷ χρόνῳ, ἀπέκτησε ὡς δῶρα χαρίσματα ἀπὸ τὸν Θεό, ὅπως τὴ διόραση, τὴν προόραση καὶ τὴ διάκριση. Μύρια θαυμαστὰ γεγονότα συνέβαιναν στὸ καθημερινὸ του ἡμερολόγιο, ὥστε φαινόταν ὅτι εἶχε καταστεῖ σκεῦος ἁγιασμένο, κατοικητήριο τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Ὡστόσο παρ’ ὅλη τὴν πνευματική του πρόοδο συνεχῶς καταδιώκονταν ἀπὸ τὸν ἀρχέκακο, ὁ ὁποῖος ἄλλοτε «ἐκ δεξιῶν» καὶ ἄλλοτε «ἐξ εὐωνύμων» προσπαθοῦσε νὰ παγιδεύσει τὸν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ.

Μιὰ μέρα ποὺ ὁ Ὅσιος στεκόταν ἔξω ἀπὸ τὸ κελλί του, ἕνας ἀγριόχοιρος, φοβερὸς καὶ στὴν ὄψη ἀκόμη ἦρθε καταπάνω του. Ὅταν ὅμως ἐκεῖνος μὲ τὸ χέρι του τύπωσε τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, ἀπευθείας τὸ ἄγριο ζῷο ἀπομακρύνθηκε. Ἄλλοτε πάλι, καθὼς ἔκανε τὸν κανόνα του, ἀργὰ τὴν νύκτα, εἶδε ἕνα φῶς νὰ μπαίνει στὸ κελλί του καὶ μέσα στὸ φῶς διέκρινε ἕνα ὁμοίωμα ἀγγέλου. Ἀφοῦ φώναξε «Ἐπιτιμῆσαί σοι· Κύριος ὁ Θεός, διάβολε· γνωρίζω τὰ πολύπλοκα μαγικά σου τεχνάσματα», τὸ φῶς εὐθὺς ἐξαφανίσθηκε.

Μία ἄλλη φορὰ μάλιστα ἀξιώθηκε τῆς ὁράσεως τοῦ Θείου Φωτός. Ὁ πιστός, ποὺ ἀγωνίζεται μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ καθαρίζει τὴν ψυχή του ἀπὸ τὰ ψυχοφθόρα πάθη ἀξιώνεται τῆς ὁράσεως αὐτοῦ τοῦ Φωτός (Ἄκτιστο Φῶς). Ἡ θέα τοῦ Φωτὸς αὐτοῦ δήλωνε τὴν μεγάλη πνευματική του πρόοδο. Μία ἡμέρα ἔνοιωσε μέσα στὴν καρδιὰ του μία ζεστασιὰ καὶ ταυτόχρονα μία ἀπέραντη ἀγάπη γιὰ τὸ Θεό, ἀλλὰ καὶ γιὰ κάθε ἄνθρωπο. Λίγο ἀργότερα τὸ φῶς αὐξήθηκε καὶ τελικὰ ἔγινε μία μεγάλη φλόγα, ποὺ τὸν ἅρπαξε σὲ ὕψος ἀκατάληπτο. Εἶδε λοιπὸν ἀπὸ ψηλὰ ὁ ἅγιός μας τὰ τάγματα τῶν ἁγίων Ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ ἐνῶ αὐτὴ ἡ ἐμπειρία τὸν πλημμύρισε ἀπὸ ἀνέκφραστη χαρά, ἄλλη φορὰ συνέβη νὰ δεῖ καὶ νὰ αἰσθανθεῖ πράγματα, γιὰ τὰ ὁποῖα ἡ καρδιά του πόνεσε πολύ. «Ἁρπάχθηκε» στὰ κάτω μέρη τῆς γῆς, στὸν Ἅδη. Ἐκεῖ συνάντησε ψυχὲς ἀμετανόητων ἀνθρώπων. Ἡ καρδιά του πόνεσε τόσο πολύ, ποὺ χαρακτήρισε τὴν κατάσταση στὴν Κόλαση τάρταρο καὶ γέεννα τοῦ πυρός.

Αὐτὲς τὶς μοναδικές του ἐμπειρίες δὲν τὶς κοινολογοῦσε σὲ ὅλους, ἀλλὰ μόνο ἐκεῖ, ποὺ τὸ χάρισμα τῆς διακρίσεως τὸν καθοδηγοῦσε. Ἡ πολιτεία τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου ἦταν «ἀρίστη» καὶ αὐτὸ ἔκανε πολλοὺς νέους νὰ τὸν προσεγγίσουν καὶ νὰ τὸν ἔχουν πνευματικὸ καθοδηγό τους. Δύο νέοι μοναχοί, ποὺ ὀνομάζονταν Διονύσιος καὶ Ἰάκωβος ἔγιναν πιστὰ πνευματικά του παιδιά. Θὰ εἶναι αὐτοί, ποὺ θὰ τὸν ἀκολουθήσουν μέχρι τὸ τέλος τῆς ἐπίγειας ζωῆς τους, ἀκόμα καὶ στὸ μαρτύριο.

Ὁ διάβολος, ὅπως προείπαμε, μισοῦσε θανάσιμα τὴν ὅλη διακονία τοῦ Ὁσίου καὶ γι’ αὐτὸ σχεδίασε κάτι φοβερὸ γιὰ τὸν ἀθλητὴ τοῦ Θεοῦ: μία ἐντελῶς ἀνυπόστατη συκοφαντία. Τὸν συκοφάντησαν ὅτι δῆθεν εἶναι ἐχθρὸς τῆς Πολιτείας καὶ τῆς Κρατικῆς ἐξουσίας. Ὄργανο στὸ σχέδιο αὐτὸ δὲν ἦταν ἕνας ἁπλὸς ἢ τυχαῖος ἄνθρωπος, ἀλλὰ ἕνας Μητροπολίτης. Ὁ Μητροπολίτης Ἄρτης Ἀκάκιος.

Ἀρχικὰ τὸν ἅγιο συνέλαβαν μαζὶ μὲ τοὺς δύο πιστούς του μαθητὲς τὸν Ἰάκωβο καὶ τὸν Διονύσιο καὶ στὴ συνέχεια ἔστειλαν καὶ τοὺς τρεῖς δέσμιους στὶς φυλακές τῶν Τρικάλων, τῆς Ἀνδριανουπόλεως, καὶ τοῦ Διδυμοτείχου. Ἐνώπιον τοῦ Σουλτάνου ὁ Ὁσιομάρτυς, ὁμολόγησε τὴν πίστη του στὸν Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ αὐτὸ ἔγινε αἰτία νὰ βασανισθεῖ φρικτὰ γιὰ δεκαεπτὰ ἡμέρες καὶ τελικὰ νὰ μαρτυρήσει μὲ ἀγχόνη μαζὶ μὲ τοὺς ὑποτακτικούς του. Ἡ ἡμερομηνία τοῦ μαρτυρίου τους ἔχει προδιορισθεῖ τὴν 1η Νοεμβρίου 1519. Τὰ τίμια λείψανα τῶν τριῶν μαρτύρων ἐξαγοράσθηκαν ἀπὸ εὐλαβεῖς Χριστιανούς, οἱ ὁποῖοι καὶ μὲ τὶς δέουσες τιμές, τὰ τοποθέτησαν σὲ μέρος ἀσφαλές, στὸ Ἀρβανιτοχώρι. Μετὰ τὴν παρέλευση τριῶν ἐτῶν τὰ μετέφεραν στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίας Ἀναστασίας τῆς Φαρμακολυτρίας στὴν περιοχὴ Γαλάτιστα Χαλκιδικῆς.

Γιὰ ἀρκετὸ καιρὸ πολλοὶ πιστοὶ παρατηροῦσαν ὅτι τὶς νύχτες οἱ τάφοι τῶν τριῶν μαρτύρων ἀνέπεμπαν ἕνα φῶς οὐράνιο, τὸ ὁποῖο φώτιζε ὅλη τὴ γύρω περιοχή. Τὸ γεγονός αὐτὸ ἦταν βέβαια σημεῖο τῆς Ἁγιότητος τῶν μαρτύρων καὶ τῆς παρρησίας ποὺ βρῆκαν οἱ ψυχές τους ἐνώπιον τοῦ δικαιοκρίτη Θεοῦ.

Ὁ Ὁσιομάρτυς Ἰάκωβος ὡς Πνευματικὸς καθοδηγὸς μυριάδων ἀνθρώπων, μοναχῶν καὶ λαϊκῶν, ὡς ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, καθοδηγεῖ καί σήμερα ὅλους ὅσοι τό ἐπιθυμοῦν νά φθάσουν στήν θεοκοινωνία!

ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ, Ε.Β.Β. & Β. ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΛΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΛΑΤΟΣΠΗΛΑΙΑ

Εν Βούλᾳ τῃ 23ῃ Οκτωβρίου 2017

Προς το Χριστεπώνυμον Πλήρωμα
της καθ᾿ ημάς Ιεράς Μητροπόλεως

Αγαπητοί μου αδελφοί και αγαπητά μου τέκνα εν Κυρίῳ

Με το παρόν, επιθυμούμε να σας ενημερώσουμε εκτενέστερα περί της αλατοθεραπείας και των αλατοσπηλαίων, ενόψει ποιμαντικών προβλημάτων που έχουν ανακύψει. Για τον σκοπό αυτό, παραθέτουμε στοιχεία, τα οποία θεωρούμε ότι καταδεικνύουν: α) το ασυμβίβαστο της Νεοεποχίτικης εναλλακτικής μεθόδου της αλατοθεραπείας, η οποία ασκείται στα λεγόμενα αλατοσπήλαια, με την Ορθόδοξη πίστη και ζωή, β) την διασύνδεση με αποκρυφιστικές πρακτικές της εταιρίας Changeland Consulting Μονοπρόσωπη ΕΠΕ, την οποία εκπροσωπεί ο κύριος Βασίλειος Μασούλας («εμπνευστής, ιδρυτής και πρόεδρος»[1]) και γ) την έλλειψη έως και σήμερα έγκυρης επιστημονικής τεκμηρίωσης της αποτελεσματικότητας της μεθόδου της αλατοθεραπείας.
Το παρόν κείμενο, το οποίο έχει στόχο την ενημέρωση του Ορθοδόξου ποιμνίου και μόνο, αποτελεί καρπό ενδελεχούς μελέτης και συνεργασίας, σε επίπεδο θεολογικό, αλλά και ιατρικό.
Η διεθνής ιατρική και επιστημονική βιβλιογραφία αναφέρεται στην αλατοθεραπεία (halotherapy / salt therapy / speleotherapy) ως «εναλλακτική μέθοδο / εναλλακτική θεραπεία / αναπόδεικτη θεραπεία / ψευδοεπιστήμη»[2].
Υπεύθυνοι του Αγγλικού Εθνικού Συστήματος Υγείας (NHS) χαρακτηρίζουν την αλατοθεραπεία «ψευδο-επιστημονική θεραπεία»[3], ενώ επιστήμονες-μελετητές που ασχολούνται με τις ψευδο-επιστήμες και την «αγορά του παραλόγου», όπως τη χαρακτηρίζουν, εντάσσουν την αλατοθεραπεία στην κατηγορία των ψευδο-επιστημών και των θεμάτων που σχετίζονται με το παράλογο[4].
Γαλλική διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια κατατάσσει την αλατοθεραπεία στην κατηγορία «ψευδο-επιστήμη», μια κατηγορία η οποία «περιλαμβάνει άρθρα που αφορούν:
• πρακτικές που ισχυρίζονται ότι είναι επιστημονικές, αλλά δεν σέβονται την επιστημονική μέθοδο,
• θεωρίες που έχουν αποδειχθεί αβάσιμες ή λαθεμένες,
• θεωρίες με αμφιλεγόμενη σοβαρότητα, οι οποίες δεν υποστηρίζονται από δημοσιεύσεις σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά ή αναγνωρισμένους εκδοτικούς οίκους»[5].
Για τη δε αλατοθεραπεία σε αλατοσπήλαια επισημαίνεται ότι σχετίζεται με «υποθετικά οφέλη για την υγεία»[6].
Τα αλατοσπήλαια συγκαταλέγονται στις «Δημοφιλείς Εναλλακτικές Θεραπείες Που Στερούνται Σοβαρότητας»[7] (“Popular Atlernative Therapies That Are Nonsense”), σύμφωνα με τον συγγραφέα Mike Rothschild, ο οποίος ασχολείται με απάτες, παραπλανητικές ειδήσεις, θεωρίες συνωμοσίας και παροδικές «μανίες» που κυριαρχούν στη μαζική κουλτούρα. Παραθέτουμε ενδεικτικά από τη μελέτη:
«Αυτές οι μυθικές συνταγές υγείας έχουν ελάχιστη επιστημονική βάση. Ποιες εναλλακτικές θεραπείες είναι απλές ανοησίες;»[8] [μεταξύ άλλων παρατίθενται και τα αλατοσπήλαια].
Για τα αλατοσπήλαια η μελέτη αναφέρει τα εξής:
«ΤΙ ΕΙΝΑΙ:
Γνωστή και ως αλατοθεραπεία, αυτή η πρακτική περιλαμβάνει την παραμονή σε μια αίθουσα που έχει σχεδιαστεί για να μιμείται το περιβάλλον ενός υπόγειου, ζεστού χώρου, εμπλουτισμένου με αλάτι. Εκεί χαλαρώνεις, κάνεις βαθιές εισπνοές και αφήνεις να διαπεράσουν το σώμα σου οι θεραπευτικές ιδιότητες του αλατιού που περιέχεται στους ατμούς.
ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
...Δεν υπάρχει καμμία αποτοξινωτική ή θεραπευτική ιδιότητα που να επενεργεί σε όσους κάθονται μέσα σε αλατοσπήλαια, παρά τα όσα υποστηρίζουν διάφορες Ρωσικές μελέτες. Η γη της Ρωσίας φιλοξενεί ένα μεγάλο αριθμό φυσικών σπηλαίων από αλάτι, και είναι λογικό οι εμπνευστές αυτής της θεραπείας να υπερασπίζονται το έργο τους σε επιστημονικά περιοδικά. Δυστυχώς για τα αλατοσπήλαια της Ρωσίας, αυτές οι μελέτες δεν είναι τυχαιοποιημένες και δεν έχουν ποτέ δημοσιευθεί σε κάποιο έγκυρο αγγλόφωνο επιστημονικό περιοδικό (journal). Επίσης, δεν έχουν ποτέ επαναληφθεί [σε μεγάλο αριθμό ασθενών], κάτι που αποτελεί ζωτικό στοιχείο μιας καλής επιστημονικής μελέτης. Μάλιστα, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι τα αλατοσπήλαια ίσως είναι επιβλαβή για όσους πάσχουν από άσθμα, γιατί το αλάτι μπορεί να ερεθίσει τους πνεύμονες»[9].
΄Αλλη ερευνήτρια, με Πανεπιστημιακή ειδίκευση σε θέματα ψευδοεπιστήμης και παραφυσικών φαινομένων, επισημαίνει ότι «η προώθηση της αλατοθεραπείας σε αλατοσπήλαια είναι εντελώς διάτρητη»[10], αφού «για τους ενθουσιώδεις ολιστικούς [η αλατοθεραπεία] κάλλιστα θα μπορούσε να θεραπεύσει τα πάντα, από την αϋπνία μέχρι τις αλλεργίες, μέχρι το Δ.Ε.Π.Υ. [Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας]», τη στιγμή που «ΔΕΝ έχει αποδειχθεί ότι τα αλατοσπήλαια ή η σπηλαιοθεραπεία έχουν κάποιο αποτέλεσμα»[11].
Έγκυρη διαδικτυακή πύλη επιστημονικών ανακοινώσεων και ειδήσεων[12] φιλοξενεί άρθρο με τίτλο «Το Αλατοσπήλαιο: Πανάκεια ή Τσαρλατανισμός;»[13]. Το άρθρο ξεκινά ενημερώνοντας ότι «η αλατοθεραπεία σε αλατοσπήλαια, μια νέα μορφή εναλλακτικής ιατρικής που εισήχθη από την Ευρώπη, εξαπλώνεται σταδιακά στις Ηνωμένες Πολιτείες». Και καταλήγει πληροφορώντας υπεύθυνα: «Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές σε αλατοσπήλαια στην Αμερική, πράγμα που αφήνει την αποτελεσματικότητά τους επιστημονικά ατεκμηρίωτη»[14].
Στα ίδια συμπεράσματα καταλήγει και ο ερευνητής και συγγραφέας Brian Dunning, ο οποίος ασχολείται με αστικούς μύθους και ψευδοεπιστημονικά θέματα που προωθούνται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ο Brian Dunning τονίζει ότι η αλατοθεραπεία στα αλατοσπήλαια «βασίζεται σε καθαρή ψευδοεπιστήμη»[15] και παραπέμπει στις έρευνες που βρήκε σχετικά με την αλατοθεραπεία. Από τα 17 άρθρα που είχαν αναρτηθεί σε γνωστή ηλεκτρονική βάση δεδομένων, όπου καταχωρούνται έρευνες καλής και κακής ποιότητας, τα 16 ανέφεραν θετικά αποτελέσματα. Και τα 16 άρθρα, όμως, ήταν Ρωσικά και «ούτε ένα από αυτά δεν δημοσιεύτηκε ποτέ σε κάποιο επιστημονικό αγγλόφωνο journal (περιοδικό που εκδίδεται μετά από επιστημονική αξιολόγηση)... [και αιτιολογεί:] Η Ρωσία είναι διαβόητη για την προώθηση της εναλλακτικής ιατρικής και για το χαμηλό επίπεδο περίθαλψης[16]». «Θα πρέπει να προσεχθεί ότι δεν υπάρχουν προδιαγραφές σχετικά με το τι είναι η αλατοθεραπεία, πώς λειτουργεί, ή τι κάνει· και οπωσδήποτε δεν υπάρχουν προδιαγραφές για το πώς πρέπει να χορηγείται. Και αυτό γιατί αποτελεί μια επινοημένη μέθοδο· δεν είναι το αποτέλεσμα ελέγχου ή κάποιου είδους θεραπευτικής εξελικτικής διαδικασίας»[17].
Το 2012 δημοσιεύτηκε σε έγκριτο επιστημονικό περιοδικό (journal) μελέτη με τίτλο «Αναπόδεικτες και αμφιλεγόμενες μέθοδοι και θεωρίες στην αλλεργιολογία-ανοσολογία». Παραθέτουμε ενδεικτικά: «Οι αναπόδεικτες και αμφιλεγόμενες μέθοδοι και θεωρίες δεν στηρίζονται σε δεδομένα, στερούνται εγκυρότητας και επαρκούς επιστημονικού ελέγχου και δεν πρέπει να εφαρμόζονται στην αλλεργιολογία-ανοσολογία... Στις αναπόδεικτες θεραπείες και επεμβατικές μεθόδους για αλλεργικές-ανοσολογικές παθήσεις περιλαμβάνονται ο βελονισμός, η ομοιοπαθητική («το όμοιο θεραπεύει το όμοιο»), η αλατοθεραπεία και οι ενέσεις αυτόλογων ούρων»[18].
«Οι γιατροί παραμένουν σκεπτικοί σχετικά με την ωφέλεια για την υγεία από την εισπνοή μορίων αλατιού... “Δεν υπάρχει επιστήμη σε αυτό”, δηλώνει ο πνευμονολόγος Scott Davies»[19], ενώ «η πνευμονολόγος Charlene McEvoy επισημαίνει ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ της παραμονής σε ένα αλατοσπήλαιο και της απευθείας πρόσληψης διαλύματος αλατόνερου, εφιστώντας την προσοχή ασθενών με παθήσεις όπως το άσθμα»[20]. Και άλλοι γιατροί, όπως ο Dr Leonard Bielory, πρόεδρος της επιτροπής του Αμερικανικού Κολλεγίου για τις Αλλεργίες, το ΄Ασθμα και την Ανοσολογία, προειδοποιούν ότι «μπορεί να υπάρξει επιδείνωση του άσθματος». Ο δε Dr Alvin Sanico, επίκουρος καθηγητής Ιατρικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη, εξηγεί: «το αλάτι αποτελεί ερεθιστική ουσία που θα μπορούσε να προκαλέσει στένωση των αεραγωγών, θέτοντας έτσι ένα σοβαρό κίνδυνο για τους ασθματικούς... και συμπληρώνει: το αλάτι, διεγείροντας νεύρα στις ρινικές διόδους, μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα της αλλεργίας»[21]. Επίσης, η καθηγήτρια Jo Douglass, διευθύντρια του τμήματος Κλινικής Ανοσολογίας και Αλλεργιολογίας στο Νοσοκομείο Royal Melbourne, δήλωσε σε εφημερίδα της Αυστραλίας ότι «τα αλατοσπήλαια είναι στην πραγματικότητα επικίνδυνα για τους πάσχοντες από άσθμα, επειδή το αλάτι θα μπορούσε να προκαλέσει στένωση των αεραγωγών και ασθματική κρίση»[22]. Τα ίδια επισημαίνει και ο Dr Simon Bowler, πνευμονολόγος και πρόεδρος της ιατρικής συμβουλευτικής επιτροπής του Ιδρύματος ΄Ασθματος της Αυστραλίας, ο οποίος «δήλωσε ότι θα συμβούλευε όσους πάσχουν από άσθμα να μην υποβάλλονται σε αλατοθεραπεία. “H εισπνοή μεγάλων συγκεντρώσεων αλατούχου διαλύματος θα μπορούσε πράγματι να προκαλέσει ασθματική κρίση”, ανέφερε ο Δρ Bowler»[23]. Στην Ελλάδα ορισμένοι γιατροί συνιστούν την αποφυγή της αλατοθεραπείας σε περιπτώσεις καρδιοαγγειακών και νευρολογικών νοσημάτων, καθώς και σε περιπτώσεις κάποιων λοιμώξεων.
Εντύπωση προκαλεί, ακόμα και στον μη-ειδικό επιστήμονα, το εύρος των παθήσεων που διαφημίζεται ότι αντιμετωπίζουν ή θεραπεύουν τα αλατοσπήλαια. Στην ιστοσελίδα της Changeland διαβάζουμε: «Έγκυρες επιστημονικές έρευνες & μακροχρόνιες ιατρικές μελέτες (sic)[24] έχουν αναδείξει την ευεργετική αξία του μικροκλίματος των σπηλαίων άλατος Changeland κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για τη μητέρα και το έμβρυο, όπως επίσης και στις εξής περιπτώσεις παθήσεων:
Αναπνευστικές λοιμώξεις: Λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος • ΄Ασθμα και βρογχίτιδα • Ιγμορίτιδα • Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια • Βρογχιεκτασία • Χρόνια παραρρινοκολπίτιδα • Χρόνια ιγμορίτιδα • Πνευμονοκονίαση • Γρίππη.
Καρδιαγγειακά Νοσήματα: Υπόταση • Κυκλοφορική ανεπάρκεια • Μετεμφραγματική περίοδος.
Νοσήματα Γαστρεντερικού Συστήματος: Φλεγμονές στο παχύ έντερο • Νόσος Chron • Ελικώδης κολίτιδα • Σπαστική κολίτιδα • Χρόνια δυσκοιλιότητα • Προβλήματα δυσαπορρόφησης • Γαστρίτιδα • Έλκος στομάχου & δωδεκαδάκτυλου.
Δερματοπάθειες: Ακμή • Δερματίτιδες • Αλλεργίες • Ψωρίαση.
Διαταραχές Σκελετικού Συστήματος: Πρόληψη οστεοπόρωσης • Δισκοπάθεια – πόνοι μέσης • Καταπολέμηση πόνων από ρευματοπάθειες & χρόνιες οστεοαρθρίτιδες.
Διαταραχές Μεταβολισμού: Συμβολή στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.
Διαταραχές Νευρικού Συστήματος: Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης • Κρίσεις πανικού • Βελτίωση ικανότητας συγκέντρωσης.
Αντιγήρανση: Επιβράδυνση δερματικής γήρανσης • Απομάκρυνση των ρυτίδων»[25].
Και σε άλλες ιστοσελίδες αλατοσπηλαίων διαβάζουμε αντίστοιχες λίστες πολυάριθμων παθήσεων «οι οποίες έχει φανεί ότι ανταποκρίνονται στην αλατοθεραπεία σε αλατοσπήλαια»[26].
Το έτος 2013 «το Αλατοσπήλαιο – μία εταιρία που λειτουργεί αλυσίδα σπηλαίων στο Ηνωμένο Βασίλειο – αναγκάστηκε να αφαιρέσει τμήμα της ιστοσελίδας της, όπου υπήρχε ο ισχυρισμός ότι η αλατοθεραπεία μπορούσε να θεραπεύσει διάφορες παθήσεις, που συμπεριελάμβαναν την κυστική ίνωση και την ψωρίαση. Η Ρυθμιστική Αρχή για τις Διαφημίσεις κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρχαν ανεπαρκείς αποδείξεις»[27].
Το έτος 2000 το έγκριτο Cochrane Systematic Reviews (http://www.cochranelibrary.com) εκπόνησε μία συστηματική ανασκόπηση των ως τότε μελετών σχετικά με την αλατοθεραπεία σε αλατοσπήλαια και το άσθμα. Τα συμπεράσματα των επιστημόνων: «Τα διαθέσιμα στοιχεία δεν επιτρέπουν την εξαγωγή αξιόπιστου συμπεράσματος σχετικά με το αν οι σπηλαιοθεραπευτικές παρεμβάσεις είναι αποτελεσματικές για τη θεραπεία του χρονίου άσθματος»[28]. Νεώτερη επιστημονική ανασκόπηση, η οποία δημοσιεύτηκε το 2004 σε έγκριτο επιστημονικό journal πνευμονολογίας συμπεραίνει: «η χαλάρωση, η ύπνωση, η αυτογενής εκπαίδευση, η σπηλαιοθεραπεία και η βιοανάδραση... δεν έχουν αποδειχθεί ανώτερα από το πλασέμπο»[29]. Το 2014 δημοσιεύεται σε έγκριτο επιστημονικό journal Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ) συστηματική ανασκόπηση, η οποία καταλήγει: «δεν μπορούν να γίνουν συστάσεις για την συμπερίληψη της αλατοθεραπείας ως θεραπείας για τη ΧΑΠ μέχρι της παρούσης»[30].
Το Επιστημονικό Ίδρυμα Πνευμονολογίας της Αυστραλίας αναφέρει τους κινδύνους από τη χρήση της αλατοθεραπείας και συνιστά «μεγάλη προσοχή». Με τη σειρά του επισημαίνει ότι «δεν υπάρχει καμμία επιστημονική απόδειξη ότι η αλατοθεραπεία έχει οφέλη για την αναπνευστική υγεία. Επιπλέον, εκείνοι οι οποίοι προωθούν την αλατοθεραπεία δεν συμφωνούν πάντα στον τύπο ή την ποσότητα του αλατιού που θα χρησιμοποιηθεί ή τη μέθοδο ή τα πλεονεκτήματα. Οι ισχυρισμοί τους δεν βασίζονται σε καμμία αξιόπιστη επιστημονική έρευνα ούτε σε σύγχρονους κανόνες της ιατρικής»[31].
Το έτος 2016 το Αμερικανικό Επιστημονικό Ίδρυμα για το ΄Ασθμα και τις Αλλεργίες τονίζει: «Σε κάποιες χώρες οι ιατρικοί σύλλογοι έχουν προειδοποιήσει ότι τα αλατοσπήλαια μπορεί να έχουν αρνητικά αποτελέσματα», και συνιστά ότι «είναι καλύτερα να αποφεύγονται τα αλατοσπήλαια»[32].
Επισημαίνεται, ακόμη, ότι η αλατοθεραπεία δεν συμπεριλαμβάνεται στις κατευθυντήριες θεραπευτικές οδηγίες έγκριτων ιατρικών φορέων για την αντιμετώπιση διαφόρων νόσων. Ενδεικτικά: American Thoracic Society, European Respiratory Society, Infectious Diseases Society of America, American Heart Association, European Heart Association, American Diabetes Association, European Association for the Study of Diabetes.
Να τονιστεί εδώ ότι πέρα από την έλλειψη επιστημονικής τεκμηρίωσης της αποτελεσματικότητας της αλατοθεραπείας και τους προαναφερθέντες κινδύνους, υπάρχει και πλήρης έλλειψη επιστημονικών μελετών που να εξετάζουν τυχόν μακροπρόθεσμους κινδύνους και παρενέργειες από την εφαρμογή της αλατοθεραπείας.

---

Η αλατοθεραπεία ανήκει στις εναλλακτικές «θεραπείες», οι οποίες, όπως αποδείχθηκε από τα ανωτέρω, στερούνται επιστημονικής τεκμηρίωσης και έχουν χαρακτηρισθεί ασυμβίβαστες με την Ορθόδοξη πίστη και ζωή, σε Πανορθόδοξες Συνδιασκέψεις για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας.
Όταν ομιλούμε περί αλατοθεραπείας φυσικά δεν εννοούμε την απλή χρήση ενός ευλογημένου προϊόντος που έδωσε ο Θεός. Δεν εννοούμε δηλαδή την απλή πρόσληψη αλατιού στο φαγητό μας, ή τη χρήση αλατόνερου, αλλά μια «ολιστική μέθοδο, η οποία συνιστά εμπειρία αναζωογόνησης του σώματος και του πνεύματος», σύμφωνα με τους ίδιους τους υποστηρικτές της.
«Η αλατοθεραπεία αποτελεί μια μορφή εναλλακτικής ιατρικής, η οποία περιλαμβάνει την παραμονή σε ένα αλατοσπήλαιο», όπου εισπνέοντας κανείς, θεωρείται ότι «ισορροπεί σώμα και πνεύμα». Καταρχάς να τονιστεί η χρήση αποκρυφιστικής ορολογίας στα κείμενα που προωθούν την αλατοθεραπεία. Παραθέτουμε ενδεικτικά: «Δεν είναι μόνο η καθαρότητα του αέρα στα αλατοσπήλαια, που έχει τέτοια θεραπευτικά αποτελέσματα, αλλά επίσης η δόνησή του, η οποία ενεργοποιεί τις αυτοθεραπευτικές και αυτορυθμιστικές δυνάμεις. Όταν το σώμα μας ασθενεί και χάνει τη φυσική συχνότητά του, το αλάτι μπορεί να μας επαναφέρει στην αρχική, αρμονική μας κατάσταση. Βαθειά στον πυρήνα της Γης, περιβαλλόμενοι από τόνους αλατιού, οι ασθενείς μπορούν να ανακαλύψουν την επίδραση της τεράστιας δύναμης της εξισορροπητικής συχνότητας του αλατιού»[33].
Η αλατοθεραπεία προωθείται και στην Ελλάδα μέσω αποκρυφιστικών φεστιβάλ, ιστοσελίδων και εντύπων, και μάλιστα προτείνεται και ως μέθοδος «καθαρισμού των [υποτιθέμενων] τσάκρας», αφού βασική αποκρυφιστική πεποίθηση είναι ότι «το αλάτι εξαγνίζει το φυσικό και αιθερικό σώμα»[34]. Αλλού διαβάζουμε: «Τον Μάιο όλη η ομάδα επισκέφτηκε το Αλατοσπήλαιο της Γλυφάδας[35], όπου εκεί με απόλυτα φυσικό τρόπο... μέσα στην “σπηλιά” βαθιάς χαλάρωσης και ενίσχυσης της καλής υγείας του οργανισμού μας, εξαγνίσαμε και ενεργοποιήσαμε το ενεργειακό μας πεδίο, ενδυναμώσαμε και Αναγεννήσαμε το σώμα και την ψυχή μας! “Αλάτι της Γης Αναγέννηση Ζωής”»[36].
«...Κάθε μήνα, θα κάνουμε μαζί συναντήσεις στο Αλατοσπήλαιο της Γλυφάδας, με σκοπό ένα ταξίδι ένωσης της αρσενικής με την θηλυκή ενέργεια, μέσα από τους διαλογισμούς της Αναγέννησης, που θα μας βοηθήσουν σε πολλά επίπεδα εξαγνισμού, εξισορρόπησης και ενδυνάμωσης, σε φυσικό, αιθερικό, συναισθηματικό, νοητικό και πνευματικό επίπεδο.Αρχίζοντας με τον διαλογισμό της Αναγέννησης, ένωση αρσενικής με την θηλυκή Αρχή, Ένωση με τα στοιχεία της φύσης, τη Γη, το νερό, τη φωτιά, τον αέρα, τον αιθέρα, Εξαγνισμός και εναρμόνιση των ενεργειακών κέντρων και σωμάτων μας...
1. Σύνδεση με την Μήτρα. Καλωσόρισμα της ψυχής μας. Ένωση οικογένειας. ...........
2. Εσωτερική Ένωση Αρσενικής & Θηλυκής Αρχής. Συντροφική ένωση. ...........
3. Καθαρισμός Θεραπεία Εξισορρόπηση Συναισθημάτων. ...........
4. Συντονισμός με την καρδιά. ΄Ανοιγμα του καναλιού της προσωπικής Αφθονίας. ...........
5. Εξισορρόπηση & Καθαρισμός του “Εγώ”. ...........
6. Καθαρισμός και Εξισορρόπηση του Νου, ένωση με την Καρδιά. ...........
7. Ένωση με τον Ανώτερο Εαυτό. ...........
8. Καθαρισμός απελευθέρωση προγόνων. Καρμικές απελευθερώσεις. Εσωτερική Κάθαρση σε όλα τα επίπεδα. ...........
9. Διαλογισμός ένωσης με το Όλον Φως. ...........»[37].
Να σημειωθεί εδώ ότι στον χώρο του αποκρυφισμού το αλάτι θεωρείται ότι έχει «μαγικές ιδιότητες», ότι «απορροφά την αρνητική ενέργεια», γι᾿ αυτό και χρησιμοποιείται συχνά για «ενεργειακούς καθαρισμούς και εξαγνισμό». Το αλάτι θεωρείται ως «γέφυρα μεταξύ του φυσικού και μεταφυσικού κόσμου», ενώ οι ασχολούμενοι με τη μαγεία προτρέπονται να «κατανοήσουν και να εργαστούν με τις μαγικές ιδιότητες και χρήσεις του αλατιού»[38]. Και στην αποκρυφιστική μέθοδο της θεραπείας μέσω πράνα συνιστάται η χρήση του αλατιού για την απομάκρυνση «των άρρωστων ενεργειών από το σώμα και το ενεργειακό πεδίο»[39].
Στα αλατοσπήλαια βρίσκει κανείς αντικείμενα φτιαγμένα από αλάτι και λάμπες φτιαγμένες από κρυστάλλους αλατιού, οι οποίες θεωρείται ότι έχουν θεραπευτικές ιδιότητες. Οι λάμπες αλατιού είναι καταχωρημένες σε ξενόγλωσσο ευρετήριο αποκρυφισμού ως «θεραπευτικό προϊόν της Νέας Εποχής – που θεωρείται ότι απελευθερώνει αρνητικά ιόντα και φέρνει θετική ενέργεια στο σπίτι σας»[40], ενώ επιστήμονες επισημαίνουν ότι οι ισχυρισμοί περί απελευθέρωσης ιόντων και βελτίωσης της υγείας με τις λάμπες αλατιού δεν έχουν κανένα επιστημονικό υπόβαθρο[41]. Η παραγωγή αρνητικών ιόντων από το αλάτι έχει χαρακτηριστεί «μύθος του marketing»[42], ενώ η θεωρία για το πώς λειτουργούν οι λάμπες αλατιού «ακούγεται ως Νεοποχίτικη ασυναρτησία»[43]. Ο ισχυρισμός ότι η θέρμανση της λάμπας έχει ως αποτέλεσμα την έκλυση αρνητικών ιόντων δεν ευσταθεί, διότι «για να διαλυθεί ο ιοντικός δεσμός μεταξύ δύο χημικών ουσιών που συνιστούν ένα αλάτι, θα χρειαζόταν πολύ μεγαλύτερη παροχή ενέργειας από αυτή που μπορεί να προσφέρει μια μικρή φωτεινή λυχνία. Πέραν τούτου, αν αυτό πράγματι συνέβαινε, η αντίδραση αυτή (δηλαδή η διάσπαση του ιοντικού δεσμού) θα συνοδευόταν από έκλυση αερίου χλωρίου, κάτι που θα ήταν οπωσδήποτε παρατηρήσιμο»[44].
Στο άκρο του αποκρυφιστικού φάσματος συναντά κανείς και διδασκαλίες περί αλάτων όπως αυτές που παραθέτουμε: «Η θεραπευτική μέθοδος με τα ΄Αλατα Φωτός είναι μία ιδιαίτερη ενέργεια που ταιριάζει ακριβώς στην εποχή μας. Το ιδιαίτερο στην θεραπεία με τα ΄Αλατα Φωτός είναι ότι ξυπνάει αναμνήσεις στους ανθρώπους σχετικά με την προέλευσή τους. Επειδή κάθε άνθρωπος κρατάει μέσα του όλα αυτά που χρειάζεται για να θεραπευτεί, τα ΄Αλατα Φωτός δείχνουν το δρόμο, ξεμπλοκάρουν, διαλύουν σκιές και αντιστάσεις σε σχέση με το δικό του φως»[45]. Η σχετική αποκρυφιστική θεωρία και η λεγόμενη «Θεραπευτική Σχολή των Αλάτων Φωτός» παρουσιάστηκε το 2015 στο προαναφερθέν Αλατοσπήλαιο Γλυφάδας, όπου έλαβε χώρα και «θεραπευτικός διαλογισμός με την ενέργεια των Αλάτων-Φωτός»[46]. Αλλού διδάσκεται: «Τα ΄Αλατα είναι αποθηκευτικά μέσα που στο επίπεδο των ορυκτών διατηρούν πληροφορίες για πολύ καιρό. Στη Λεμούρια εποχή, πριν δύο γήινες γενιές, αποθηκεύτηκε η γνώση για την γη, για τους ανθρώπους, για την εξέλιξή τους μέσα στα ορυκτά επίπεδα, που σήμερα ανακαλύπτουμε ξανά ως μέσα θεραπείας, ως απολαύσεις, ως μέσα πληροφόρησης και έτσι μπαίνουμε ξανά σε επαφή με αυτές τις πληροφορίες από την Λεμούρια εποχή. Τα ΄Αλατα παρακινούν μέσα μας την γνώση για τον εαυτό μας. Θεραπεύουν την παλαιά έλλειψη κατανόησης για τον πόλεμο των Θεών και μας βοηθάνε να επιστρέφουμε στην πληρότητά μας. Τα ΄Αλατα ανακαλύπτονται τώρα ξανά! Δημιουργούνται σχολές για θεραπευτές Αλάτων και μας μαθαίνουν να εντάσσουμε τις πληροφορίες που παίρνουμε ξανά στην πληρότητά μας. Με πολύ μικρές ποσότητες αλατιού μπορούμε να παρακινούμε πληροφορίες. Όπως στην ομοιοπαθητική έχουμε το νόμο της ομοιότητας, εδώ έχουμε το νόμο των πληροφοριών. Κλείνουμε κενά στις πληροφορίες που εμείς οι ίδιοι δημιουργήσαμε. Αυτό συνέβη για να μην απελπιστούμε σε αυτό το μακρινό διάστημα σκότους. Σήμερα, που αυτό το μακρινό διάστημα έχει πλέον τελειώσει, η απελπισία βγαίνει πάλι στην επιφάνεια. Πολύ γρήγορα όμως θα θεραπευθεί και θα είμαστε έτοιμοι να αποδεχθούμε τις γνώσεις μας. Να αναγνωρίζουμε την πηγή προέλευσης του φωτός μας. Να αδελφωνόμαστε με πλάσματα από όλους τους ουρανούς και να ζούμε στην ειρήνη. Τα ΄Αλατα είναι ισχυροί φίλοι που σας υποστηρίζουν. Πλησιάστε τα με προσοχή. Μεταχειριστείτε τα με σεβασμό. Χρησιμοποιήστε τα για να θεραπευθείτε. Διασκεδάστε το!»[47].
Η αλατοθεραπεία θεωρείται βοηθητική στο διαλογισμό. Τα αλατοσπήλαια θεωρούνται «ιδανικά περιβάλλοντα για γιόγκα»[48], ενώ η μόδα της γιόγκας αλατιού (salt yoga) εξαπλώνεται στην Αμερική[49], αλλά και στην Ελλάδα[50].
Στα αλατοσπήλαια η αλατοθεραπεία τις περισσότερες φορές συνδυάζεται με χρωματοθεραπεία και μουσικοθεραπεία. Συχνά η αλατοθεραπεία συνδυάζεται με γιόγκα και διαλογισμό, ενώ στις παρεχόμενες υπηρεσίες μέσα στα αλατοσπήλαια μπορεί να βρει κανείς μεταξύ άλλων και τάι τσι, ρεφλεξολογία, ρέικι, σιάτσου κ.ά. Επισημαίνεται ότι σε κανένα κέντρο/σπήλαιο αλατοθεραπείας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, από αυτά που μελετήσαμε (από τον Ιανουάριο έως και τον Αύγουστο 2017), δεν συναντήσαμε παροχή μόνον αλατοθεραπείας, αλλά σε όλα βρήκαμε την αλατοθεραπεία να ασκείται μαζί με άλλες εναλλακτικές/ολιστικές/αποκρυφιστικές μεθόδους.

---

Στο κανάλι της Changeland στο youtube, βλέπουμε βίντεο με τον κύριο Βασίλειο Μασούλα να μας λέει επί λέξει: «Κάνουμε τρεις θεραπείες: κάνουμε την αλατοθεραπεία, που είναι η εισπνοή των ιχνοστοιχείων, την χρωματοθεραπεία, που γίνεται με ειδικές διόδους που βρίσκονται στην οροφή και στα τοιχώματα του σπηλαίου, που εκπέμπουν θεραπευτικό φως... και η τρίτη θεραπεία είναι η μουσικοθεραπεία, που γίνεται με ειδικά προγράμματα θεραπευτικής μουσικής, για παράδειγμα μπορούμε να έχουμε προγράμματα για εγκυμονούσες γυναίκες, για το έλκος στομάχου, για πονοκεφάλους, ημικρανίες, για μετεγχειρητικά και μετα-τραυματικά περιστατικά, δηλαδή κάποιος ο οποίος έχει κάνει μια εγχείριση, έχει σπάσει το πόδι του, έρχεται στο αλατοσπήλαιο και η αλατοθεραπεία τον βοηθά στην πιο γρήγορη συγκόλληση των οστών και στο να μην πονάει κατά την περίοδο που επουλώνεται το τραύμα... πέρα από αυτές τις βασικές υπηρεσίες... ο χώρος επίσης χρησιμοποιείται για ομαδικές θεραπείες από ψυχολόγους, που όταν έρχονται εδώ βλέπουνε πολύ πιο γρήγορα η ομάδα να αποδίδει και να προχωράει... επίσης έχουμε επιπλέον των τριών θεραπειών και κάποιες έξτρα θεραπείες, όπως το μασάζ το ρεγιουβάνς, ...έχουμε το σιάτσου, ...έχουμε, να το πω απλά, τη ρεφλεξολογία, ... κάνουμε ενεργειακή θεραπεία ρέικι, που δεν αγγίζουμε, δεν αγγίζεται ο πελάτης»[51]. Στη συνέχεια του ίδιου βίντεο ομιλεί μια κυρία, «εναλλακτική σύμβουλος» του αλατοσπηλαίου, η οποία λέει ότι κάνει «μέσα στο αλατοσπήλαιο ρέικι, ρεφλεξολογία, σιάτσου, γιόγκα» και διαφημίζει εκτενώς το σιάτσου, τη ρεφλεξολογία και το ρέικι (εξηγώντας: «στέλνουμε ενέργεια επάνω στο αιθερικό-ενεργειακό σώμα του ανθρώπου»). Στο ίδιο βίντεο βλέπουμε πώς γίνονται διάφορες ενεργειακές θεραπείες μέσα στο αλατοσπήλαιο[52].
Σε άλλο βίντεο που διαφημίζει την αλατοθεραπεία στο youtube, βλέπουμε πάλι τον κύριο Βασίλειο Μασούλα να ομιλεί για τον «κύκλο χαλάρωσης που περιλαμβάνει αλατοθεραπεία, μουσικοθεραπεία και χρωματοθεραπεία ταυτόχρονα». Και συνεχίζει διαφημίζοντας: «μπορούμε να κάνουμε ρεγιουβάνς, σιάτσου μασάζ, ρεφλεξολογία, ...διαλογισμός, ψυχοθεραπευτές κάνουν group therapy εδώ πέρα»[53]. Και στη συνέχεια διαφημίζει το προαναφερθέν Αλατοσπήλαιο Γλυφάδας (το οποίο, όπως κατεδείχθη και ανωτέρω, έχει αποκρυφιστική δράση), λέγοντας «Στη Γλυφάδα άνοιξε άλλο ένα τέτοιο αλατοσπήλαιο, πάρα πολύ ωραίο, σας καλώ να το επισκεφθείτε»[54].
Στην ιστοσελίδα της Changeland, διαβάζουμε πάλι προτροπή για επίσκεψη του Αλατοσπήλαιου Γλυφάδας («επισκεφθείτε το αλατοσπήλαιο... στη Γλυφάδα»)[55] και πληροφορούμαστε ότι σχετίζεται άμεσα η Changeland με το Αλατοσπήλαιο Γλυφάδας (ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΕΛΑΤΕΣ ΣΑΣ;)[56]. Από τα ανηρτημένα στοιχεία προκύπτει ότι το Αλατοσπήλαιο Γλυφάδας είναι δικαιοχρήστης (franchise) της Changeland. «Τον Αύγουστο, η Changeland ολοκλήρωσε την εγκατάσταση του Αλατοσπήλαιου Γλυφάδας και παρέδωσε την δικαιόχρηση (franchise) Changeland στους ιδιοκτήτες του... Οι δικαιοχρήστες Changeland παρέλαβαν το αλατοσπήλαιο και το Franchise Changeland, αφού εκπαιδεύτηκαν από συμβούλους της Changeland»[57].
Η Changeland έχει συνάψει συμβάσεις franchise (δικαιοχρησίας) με επιχειρήσεις οι οποίες, στα πλαίσια της συνεργασίας τους, καθοδηγούνται να εντάξουν στα αλατοσπήλαιά τους Γιόγκα, Τάι Τσι, Ρέικι κ.τ.λ.
«Changeland ο δρόμος του αλατιού [!!!] προς την ευεξία.
Στη “Χώρα της Αλλαγής”, στην εταιρία Changeland παρέχονται υπηρεσίες και προϊόντα που πηγαίνουν μπροστά τον ίδιο τον ΄Ανθρωπο... Αλατοσπήλαιο Crystalotherapy – «Δίνεται η δυνατότητα παροχής επιπλέον υπηρεσιών, αυξάνοντας την απόδοση της επιχείρησης – Ευεξίας: μασάζ, ρεφλεξολογία, reiki κ.λπ. – Εκγύμνασης... yoga κ.λπ.
ΕΝΗΜΕΡΩΘΕΙΤΕ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑ FRANCHISE ΣΤΟ WWW.CHANGELAND.COM»[58].

Στην εταιρική παρουσίαση (Crystalotherapy Salt Caves – Business Opportunity ©Changeland SA) διαβάζουμε τα εξής: «Επιχείρηση Αλατοσπήλαιο – Πρόταση Αξίας προς τους Πελάτες. Ο ιδιοκτήτης του Αλατοσπήλαιου Κρυσταλλοθεραπείας μπορεί να προσφέρει μια ποικιλία μοναδικών υπηρεσιών σε προσιτό κόστος για όλους... Σιάτσου, Ρεφλεξολογία... Γιόγκα, Τάι Τσι, Ρέικι. Κόστος 80 Ευρώ / συνεδρία 60 λεπτών»[59]. Επίσης, στην ιστοσελίδα της Changeland, υπό τον τίτλο «Υπηρεσίες Δικαιόχρησης για το Αλατοσπήλαιο Changeland», διαβάζουμε: «Συνεργασίες με ειδικούς σε Yoga, Pilates, Masaz, Psychologists, Tai Chi, κ.λπ., επιλογή συνεργατών, υπογραφή τυποποιημένων συμβάσεων και εκπαίδευση από τους συνεργάτες μας»[60].
Και στο εταιρικό φυλλάδιο, διαβάζουμε, μεταξύ άλλων, και τα εξής: «Οι μικροί και μεγάλοι φίλοι των «Crystalotherapy» πέραν μίας απλής συνεδρίας αλατοθεραπείας μπορείτε να προγραμματίσετε και να απολαύσετε τις εξής δραστηριότητες στον αγαπημένο σας χώρο... Μαθήματα yoga, tai chi, Pilates»[61]. Και καταλήγει το εταιρικό φυλλάδιο με την σημείωση «Όλες οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν έγγραφο είναι σωστές κατά την ώρα της εκτύπωσης» (οι εκτυπώσεις μας είναι μέχρι και τον Αύγουστο 2017), COPYRIGHT CHANGELAND CONSULTING. Επικοινωνήστε μαζί μας Changeland Consulting M.ΕΠΕ Διευθύνων Σύμβουλος & Γενικός Διευθυντής Dr Βασίλης Μασούλας»[62].
Καταλήγουμε λοιπόν στα εξής συμπεράσματα:
Α) Ο κύριος Β. Μασούλας λανσάρει την εταιρεία του ως Crystalotherapy Salt Caves. ΄Αρα προβάλλει ορολογία που είναι ασυμβίβαστη με την Ορθόδοξη πίστη, καθότι η κρυσταλλοθεραπεία έχει χαρακτηριστεί ασυμβίβαστη με την Ορθόδοξη πίστη[63].
Β) Επιπλέον, μελετώντας την ιστοσελίδα του, συναντά κανείς πλήθος στοιχείων όπως: εικόνα που επιγράφεται «διατάσεις και διαλογισμός στο αλατοσπήλαιο», αγαλματάκι του Βούδα με το σήμα της Changeland. «Υπηρεσίες μέσα στο Αλατοσπήλαιο: Yoga, Shiatsu, Reflexology...»[64], επανειλημμένες αναφορές σε γιόγκα κ.τ.λ. Η δε μουσικοθεραπεία, ειδικά όπως ασκείται μέσα στα αλατοσπήλαια[65], δεν έχει καμμία επιστημονική τεκμηρίωση για τη θεραπεία ιατρικών παθήσεων, αντίθετα αποτελεί εναλλακτική μέθοδο, για την οποία έγκριτα ερευνητικά κέντρα στη Δύση τονίζουν: «η μουσικοθεραπεία δεν μπορεί να θεραπεύσει, να αντιμετωπίσει ή να προλάβει κανένα είδος ασθένειας»[66]. Αλλά και η χρωματοθεραπεία που εφαρμόζεται μαζί με την αλατοθεραπεία αποτελεί εναλλακτική μέθοδο, η οποία εμπίπτει στην κατηγορία ψευδοεπιστήμη. Μετέωρος και χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση ο ισχυρισμός τους ότι «όταν το σώμα απορροφά ενέργεια, αυτή ταξιδεύει μέσα από το νευρικό σύστημα στο σημείο του σώματος που τη χρειάζεται περισσότερο, με θετικές επιδράσεις σε καταστάσεις όπως το έντονο άγχος, την καταβολή και την κατάθλιψη»[67].
Επιπλέον, οι διαφημίσεις των αλατοσπηλαίων Changeland, οι οποίες είναι ανηρτημένες στον ιστότοπο της Changeland, αλλά και σε άλλες ιστοσελίδες/έντυπα, ομιλούν για παροχή υπηρεσιών και «θεραπειών» όπως «Shiatsu, Yoga, Reiki, ρεφλεξολογία, διαλογισμός» κ.τ.λ. Μεταξύ των διαφημίσεων, βρίσκουμε και διαφήμιση των αλατοσπηλαίων Changeland σε έντυπο γνωστής εξωχριστιανικής ομάδας, η οποία ευρίσκεται και στον κατάλογο των ασυμβίβαστων με την Ορθόδοξη πίστη ομάδων[68]. Επιπροσθέτως, ο Καθηγητής Ιατρικής[69] τον οποίο επικαλείται ο κύριος Μασούλας[70], για να προσδώσει εγκυρότητα στη μέθοδο και τα αλατοσπήλαια, έκανε το 2012, σε αποκρυφιστικό φεστιβάλ, ομιλία περί αλατοθεραπείας εντός Αλατοσπηλαίων. Στην ομιλία αυτή ο κύριος Καθηγητής αναφέρθηκε δύο φορές σε σιάτσου, ρεφλεξολογία, ρέικι, γιόγκα, τάι τσι, χαρακτηρίζοντάς τες ως «πιστοποιημένες υπηρεσίες»[71].
Όπως ορθά επισημαίνεται στα πορίσματα της ΚΕ΄ Πανορθόδοξης Συνδιάσκεψης για Θέματα Αιρέσεων και Παραθρησκείας: «Οἱ λεγόμενες ἐναλλακτικές θεραπεῖες δέν ἔχουν ἁπλῶς ἀποκρυφιστικές προεκτάσεις, ἀλλά τά ἴδια τά θεμέλιά τους εὑρίσκονται στόν ἐξωχριστιανικό καί μάλιστα στόν ἀποκρυφιστικό χῶρο. ...Ἡ Συνδιάσκεψη διεπίστωσε ὅτι οἱ «θεραπεῖες» αὐτές (Ἀγγελοθεραπεία, Ἀγιουρβέδα, Ἀνθοϊάματα Μπάχ, Aura Soma, Ἀρωματοθεραπεία, Βελονισμός, Βιοενεργειακές Θεραπεῖες, Ἐσωτέρα Θεραπευτική, Κρανιοϊερή Θεραπεία, Κρυσταλλοθεραπεία, Ὁμοιοπαθητική, Ρέϊκι, Ρεφλεξολογία, Σιάτσου, ψευδοεπιστημονικές ψυχοθεραπεῖες κ.ἄ.) θεμελιώνονται σέ κοσμοθεωριακό ὑπόβαθρο, τό ὁποῖο εἶναι ἀντίθετο καί ἀσυμβίβαστο μέ τήν Ὀρθόδοξη πίστη»[72].
Γ) Οι ισχυρισμοί του κυρίου Β. Μασούλα[73] περί πιστοποιημένων και μη πιστοποιημένων Αλατοσπηλαίων, ανεξάρτητα από την αοριστία τους, αναφέρονται σε πιστοποιήσεις που αφορούν τεχνικά χαρακτηριστικά των Αλατοσπηλαίων και όχι τη θεραπευτική τους δράση, ούτε τη συμβατότητά τους με την Ορθόδοξη πίστη και ζωή. Και ενώ δηλώνει ότι «η Αλατοθεραπεία σε πιστοποιημένα Αλατοσπήλαια δεν έχει καμμία σχέση με τον διαλογισμό, ή άλλες αποκρυφιστικές και εναλλακτικές δραστηριότητες»[74], τα στοιχεία που παρατίθενται οδηγούν στα αντίθετα συμπεράσματα.
Σχετικά με τις βίντεο-ομιλίες που παρατίθενται[75] και τις οποίες παρακολουθήσαμε προσεκτικά, σημειώνουμε τα ακόλουθα:
α) Οι βίντεο-ομιλίες έχουν το χαρακτήρα συντόμων παρουσιάσεων, θεωρητικού χαρακτήρα, οι οποίες δεν συνοδεύονται από επαρκείς αποδείξεις των λεχθέντων, τα οποία ούτως ή άλλως αποτελούν προσωπικές απόψεις ιατρών και μηχανικών, χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση. Η δεύτερη ομιλία αναφέρει αόριστα «πολυετείς ιατρικές και επιστημονικές μελέτες», κάτι το οποίο δεν αποτελεί σε καμμία περίπτωση επιστημονική τεκμηρίωση, και μάλιστα ο ομιλητής στα πλαίσια αποκρυφιστικού φεστιβάλ χαρακτήρισε ως «πιστοποιημένες υπηρεσίες», εντός του αλατοσπηλαίου, το σιάτσου, τη ρεφλεξολογία, το ρέικι, τη γιόγκα, το τάι τσι[76] κ.ά.
β) Η πρώτη ομιλία παρουσιάζει τρεις «επιστημονικές δημοσιεύσεις», οι οποίες έχουν τα εξής προβλήματα: Η παρουσιαζόμενη μελέτη με τίτλο «Review of Halotherapy for Chronic Obstructive Disease» δεν βοηθά τους ισχυρισμούς υπέρ της αλατοθεραπείας, διότι τα συμπεράσματα της συγκεκριμένης μελέτης, είναι ότι «δεν μπορούν να γίνουν συστάσεις για την συμπερίληψη της αλατοθεραπείας ως θεραπείας για τη ΧΑΠ μέχρι της παρούσης». Η άλλη μελέτη που παρουσίασε ο ομιλητής με τίτλο «Halotherapy for treatment of respiratory diseases» είναι παλαιά, πολύ μικρή μελέτη (έγινε σε δείγμα μόνο 15 ασθενών ως control), που σημαίνει ότι η μελέτη είναι χαμηλής επιστημονικής ισχύος. Η δε τρίτη μελέτη που παρουσίασε ο ομιλητής με τίτλο «Salt caves as simulation of natural environment and significance of halotherapy» δεν είναι ιατρική μελέτη που παρέχει ιατρική τεκμηρίωση της αλατοθεραπείας, αλλά ερωτηματολόγιο που συμπληρώθηκε από κατοίκους της νότιας Πολωνίας (όχι ιατρούς) σχετικά με το αν ήξεραν ή όχι την ύπαρξη των αλατοσπηλαίων και την υποκειμενική τους γνώμη-αξιολόγηση.
γ) Οι ομιλίες του ηλεκτρονικού μηχανικού και του χημικού μηχανικού αφορούν τεχνικές μελέτες, οι οποίες όμως δεν σχετίζονται με θεραπευτικές ενδείξεις και πάντως δεν αναιρούν τα συμπεράσματα της έρευνάς μας.
Να επισημανθεί ότι ανακτήσαμε όλες τις παραπομπές που παραθέτουμε από το Διαδίκτυο από τον Ιανουάριο έως και τον Αύγουστο 2017. Ερευνώντας το θέμα σε βάθος, συμπεραίνουμε ότι πρόκειται περί επικινδύνου καταστάσεως, καθότι άλλα παρουσιάζονται προς τα έξω και άλλα ισχύουν, σε βαθμό που έχουν ήδη παραπλανηθεί ακόμη και άνθρωποι εντός του χώρου της Εκκλησίας. Περαιτέρω ερωτηματικά προξενεί η παρουσίαση της Changeland ως «εταιρείας ιατρικών υπηρεσιών»[77], κάτι το οποίο εύκολα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί παραπλανητικό. Και μάλιστα όταν οι ίδιοι δηλώνουν: «Πολλές Υπηρεσίες για όλους... χωρίς εξειδικευμένο προσωπικό»[78]. Δηλαδή ποιος θα αντιμετωπίσει έναν ασθενή που θα πάθει λ.χ. κρίση βρογχικού άσθματος ή αλλεργίας, όταν το αλατοσπήλαιο λειτουργεί χωρίς ιατρικό προσωπικό;

Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί καλούνται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί για να αποφύγουν τον κίνδυνο της αλλοίωσης του Ορθοδόξου φρονήματός τους και την έκθεσή τους σε αποκρυφιστικές πρακτικές, αλλά και σε ιατρικά αναπόδεικτες μεθόδους. Ο «δρόμος του αλατιού» δεν είναι μια απλή, ουδέτερη μέθοδος, αλλά μια δυσδιάκριτη πλάνη.Κανείς συνειδητός Χριστιανός δεν πρέπει να καταφεύγει σε ψεύτικες ελπίδες και αντορθόδοξες μεθόδους και πρακτικές.
Κατακλείοντας, πατρικά παρακαλούμε τον κύριο Βασίλειο Μασούλα, εφόσον επιθυμεί να ζει συνεπή Χριστιανική ζωή, να σταματήσει όλες τις συναφείς δραστηριότητες, οι οποίες κινούνται εκτός των ορίων της Ορθοδόξου πίστεως και ζωής, προς όφελος της ψυχής του και χάριν της σωτηρίας του.

Με πατρικές ευχές και ευλογίες,

† Ο Γλυφάδας, Ελληνικού, Βούλας, Βουλιαγμένης και Βάρης,

ΠΑΥΛΟΣ ο Α´

---

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

[1]. http://alatospilaio.changeland.com/el/etairia/

[2]. i. Shah R., Greenberg P.A. Chapter 29: Unproved and controversial methods and theories in allergy-immunology, Allergy Asthma Proc. 2012 May-June; 33 Suppl. 1: S100-2.
ii. Liste de concepts liés aux pseudo-sciences et l᾿ irrationnel (https://jpcmanson.wordpress.com/2017/07/02/liste-de-concepts-lies-aux-pseudo-sciences-et-lirrationnel/).
iii. Articles de la catégorie “Pseudo-science” (http://wikimonde.com/cat%C3%A9gorie/Pseudo-science).

[3]. http://www.liverpoolccg.nhs.uk/media/1742/gb-agenda-14-june-2016.pdf (η έμφαση δική μας).

[4]. Liste de concepts liés aux pseudo-sciences et l᾿ irrationnel (https://jpcmanson.wordpress.com/2017/07/02/liste-de-concepts-lies-aux-pseudo-sciences-et-lirrationnel/).

[5]. http://wikimonde.com/cat%C3%A9gorie/Pseudo-science

[6]. http://wikimonde.com/article/Haloth%C3%A9rapie

[7]. www.ranker.com/list/alternative-medicine-myths/mike-rothschild

[8]. Ένθ. ανωτέρω.

[9]. Ένθ. ανωτ. (η έμφαση δική μας).

[10]. http://doubtfulnews.com/2012/01/promotion-of-salt-cave-therapy-is-full-of-giant-holes/ (η έμφαση δική μας)

[11]. Ένθ. ανωτ.

[12]. http://www.realclearscience.com

[13]. http://www.realclearscience.com/blog/2012/08/to-the-salt-cave-batman.html

[14]. Ένθ. ανωτ. (η έμφαση δική μας).

[15]. https://skeptoid.com/episodes/4376 (η έμφαση δική μας).

[16]. Ένθ. ανωτ.

[17]. Ένθ. ανωτ.

[18]. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22794702 (η έμφαση δική μας).

[19]. http://archive.jsonline.com/news/health/salt-therapy-is-finding-new-fans-but-doctors-remain-skeptical-b99139609z1-232274891.html

[20]. Ένθ. ανωτ.

[21]. https://www.wsj.com/articles/SB10001424052748703880304575236282972152968

[22]. https://skeptoid.com/episodes/4376 (η έμφαση δική μας).

[23]. http://www.canberratimes.com.au/act-news/asthma-sufferers-warned-against-using-salt-rooms-20120105-1uctm.html

[24]. Γενικόλογη παράθεση που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί παραπλανητική.

[25]. http://alatospilaio.changeland.com/el/veltiosi-igeias/

[26]. Ενδεικτικά: https://saltcaveminnesota.com/treatments/

[27]. http://www.dailymail.co.uk/health/article-2339917/Can-hour-salt-cave-cure-ills-just-diment.html

[28]. “Speleotherapy for asthma” (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10796665).

[29]. Complementary and Alternative Medicine for Bronchial Asthma: Is There New Evidence? (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14749604) (η έμφαση δική μας).

[30]. A Review of Halotherapy for Chronic Obstructive Pulmonary Disease (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24591823).

[31]. http://lungfoundation.com.au/wp-content/uploads/2013/12/Salt-Therapy.pdf (η έμφαση δική μας).

[32]. https://community.aafa.org/blog/aafa-explains-is-therapy-safe-and-effective-for-asthma (η έμφαση δική μας).

[33]. https://yellow.place/it/salt-escape-holistic-wellness-centre-brisbane-australia (οι υπογραμμίσεις δικές μας).

[34]. http://www.flourishinggoddess.com/heal-your-chakras-harmonize-your-life/

[35]. Αλατοσπήλαιο Γλυφάδας (http://www.glyfadasaltcave.com.gr/).

[36]. http://www.ypernoisis.gr

[37]. http://www.ypernoisis.gr

[38]. https://magic-spells-and-potions.com/magical_properties_of_salt_protection_purification_healing.htm

[39]. http://padmapranichealing.com/negative-energies.aspx

[40]. http://www.christianconnection.co/index.php/healing-a-deliverance/occultic-checklist

[41]. Ενδεικτικά: http://www.the-scientist.com/?articles.view/articleNo/25534/title/Calling-all-charlatans/, https://healthybutsmart.com/himalayan-pink-sea-salt/, http://nevertoocurious.com/2015/06/11/salt-lamps-are-pseudoscience/

[42]. https://abreathofreason.com/2014/12/12/salt-caves/

[43]. https://healthybutsmart.com/himalayan-pink-sea-salt/

[44]. http://nevertoocurious.com/2015/06/11/salt-lamps-are-pseudoscience/

[45]. http://festival.therapyplanet.gr/f7c1s4/193-festival-22-11-2015/seminars/lectures/natural-energy-treatments/615-0029-ta-alata-fotos-kai-i-therapeftiki-sxoli-tis-salica-i-kainoyria-methodos-gia-tin-nea-epoxi-ston-xrysos-aiona

[46]. http://heyevent.co.za/event/d47h5dxg3xtxsa/

[47]. https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1848646028684870&id=1653977294818412

[48]. http://www.yogabasics.com/connect/yoga-blog/breathing-deep-yoga-practice-in-the-salt-cave/

[49]. http://www.k-mag.gr/salt-yoga

[50]. http://www.glyfadasaltcave.com.gr/index.php/e-shop/salt-yoga/salt-yoga-8-mathimata-syndromi-minos-detail

[51]. https://www.youtube.com/watch?v=b2cHCMsw388 – το βίντεο ανακτήθηκε τον Ιανουάριο και τον Αύγουστο 2017.

[52]. Ένθ. ανωτ.

[53]. https://www.youtube.com/watch?v=M0oXyALkr2A – το βίντεο ανακτήθηκε τον Ιανουάριο και τον Αύγουστο 2017.

[54]. https://www.youtube.com/watch?v=M0oXyALkr2A (βλ. παραπομπή 35).

[55]. http://alatospilaio.changeland.com/el/LYSEIS/

[56]. http://alatospilaio.changeland.com/el/syxnes-erotiseis/

[57]. http://alatospilaio.changeland.com/el/ta-nea-mas/

[58]. http://docplayer.gr/1217700-Stin-changeland-domisame-ena-syghrono-kai-dynamikokosmo-poy-katakta-tin-anaptyxi-me-anthropokentriki-filosofia.html

[59]. http://health.changeland.com/changeland-presentation-english-version.pdf

[60]. http://alatospilaio.changeland.com/el/ipiresies/ (υπό τον υπότιτλο «Διαχείριση»).

[61]. http://alatospilaio.changeland.com/ChangelandsCorporateBookletInGreek.pdf

[62]. Ένθ. ανωτ.

[63]. ΚΕ΄ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη για Θέματα Αιρέσεων και Παραθρησκείας.

[64]. http://health.changeland.com/fotografies-ipiresion/

[65]. http://alatospilaio.changeland.com/el/therapeies-sto-alatospilaio/

[66]. http://www.cancerresearchuk.org/

[67]. http://alatospilaio.changeland.com/el/therapeies-sto-alatospilaio

[68]. Κατάλογος Z΄ Πανορθόδοξης Συνδιάσκεψης για Θέματα Αιρέσεων και Παραθρησκείας, νούμερο 75.

[69]. Στο βιογραφικό του διαβάζουμε και «Πρόεδρος Εταιρείας Συμπληρωματικής Ιατρικής», δηλαδή εναλλακτικού φορέα.

[70]. https://www.linkedin.com/pulse/%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%83%CF%80%CE%AE%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%AF%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7-%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82-masoulas (VI 2 β).

[71]. http://festival.therapyplanet.gr/f0c0/14-festival-09-06-2012/seminars/lectures/alternative-treatment/282-0032-i-alatotherapeia-mia-nea-morfi-enallaktikis-therapeias

[72]. ΚΕ΄ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη για Θέματα Αιρέσεων και Παραθρησκείας, Βόλος, 4-6.11.2013.

[73]. Βλ. 70.

[74]. Ένθ. ανωτ.

[75]. Ένθ. ανωτ.

[76]. Όπως προαναφέρθηκε.

[77]. https://www.facebook.com/Changeland-Salt-Caves-Salt-Saunas-Salt-Decoration-1494772137451319/

[78]. Παρουσίαση στο 62^ο Cidesco, 2014.

---

(Διεύθ.: http://www.imglyfadas.gr/portal/gr/details.asp?cdPro={365A3DA5-AC83-4383-A2CE-162125C51CD5})

Λίγα λόγια για τους λειτουργικούς κύκλους της Εκκλησίας

Ο Εορτασμός της Εθνικής Επετείου της 28ης Οκτωβρίου, στην Ι. Μ. Γλυφάδας, Ε., Β., Β. & Β.

ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΥΠΟΥ

Σάββατο 28 Οκτωβρίου 2017

Δοξολογία για την Εθνική Επέτειο στην Ι.Μ. Γλυφάδας

Με την πρέπουσα λαμπρότητα και επισημότητα, τελέσθηκε σήμερα Σάββατο 28 Οκτωβρίου 2017, στον Ιερό Καθεδρικό Ναό των Αγίων Βασιλέων και Ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης, στη πόλη της Γλυφάδας, μετά την Πανηγυρική Θ. Λειτουργία, η Δοξολογία για την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου του 1940.

Στην Δοξολογία χοροστάτησε, ο Σεβ. Ποιμενάρχης μας, Μητροπολίτης Γλυφάδας Ε. Β. Β. & Β. κ. Παύλος, συμπαραστατούμενος από ιερείς του ναού και άλλων ενοριών της Γλυφάδας.

Παρόντες ο δήμαρχος Γλυφάδας κ. Γιώργος Παπανικολάου, δημοτικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι των στρατιωτικών αρχών και των Σωμάτων Ασφαλείας, εκπρόσωποι τοπικών συλλόγων και φορέων, ενώ το πολυπληθές εκκλησίασμα και η μαθητιώσα νεολαία, ντυμένη στα χρώματα της γαλανόλευκης και με την ελληνική σημαία στα χέρια, είχαν κατακλύσει από νωρίς το Ναό.

Ακολούθησε στην περιοχή της Τερψιθέας της Γλυφάδας, η επιμνημόσυνη δέηση για τους πεσόντες στα πεδία των μαχών, ο πανηγυρικός της ημέρας, η κατάθεση των Στεφάνων και η παρέλαση των μαθητών, των συλλόγων και των σωμάτων ασφαλείας.

                  Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως

Η Εθνική Εορτή της 28ης Οκτωβρίου του 1940, στην Κατηχητική Σύναξη του ΚΑΑΠ Βούλας. (ΦΩΤΟ+ΒΙΝΤΕΟ)

 Τη Παρασκευή 27 Οκτωβρίου 2017 στις 6.00 μ.μ., στο προαύλιο του Ιερού Παρεκκλησίου Αγίου Στυλιανού του Κ.Α.Α.Π. Βούλας συγκεντρωθήκαν όλα τα παιδιά της Κατηχητικής Συνάξεως που λειτουργεί στο Ίδρυμα.

Στην αρχή τελέσθηκε η επίσημη Δοξολογία για την απελευθέρωση από τους κατακτητές και της Επετείου του ΟΧΙ του 1940 και αμέσως μετά τελέσθηκε επιμνημόσυνη δέηση, υπέρ αναπαύσεως όλων των ηρωικώς πεσόντων κατά τα χρόνια της εθνικής αντίστασης.

Ακολούθως, κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή και ψάλθηκε από όλους ο Εθνικός Ύμνος. Στη συνέχεια ο π. Αντώνιος Χρήστου, εφημέριος του ιδρύματος, αναφερθήκαμε στη σύντομη ομιλία του, για τα γεγονότα που θυμόμαστε και εορτάζουμε σήμερα στην επέτειο του ΟΧΙ. Ο π. Αντώνιος ιδιαιτέρως  υπογράμμισε την θυσία των ηρώων που πλήρωσαν το τίμημα με το αίμα τους, για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι. 

Κλείνοντας τονίστηκε, ότι όλοι εμείς που είμαστε απόγονοί τους, πρέπει να είμαστε ενωμένοι ως έθνος, κοντά στο σώμα Του Χριστού, την Εκκλησία.

  Ακολούθησε, όπως κάθε χρόνο η παρέλαση σε όλους τους θαλάμους με χαρά και καμάρι και ταυτόχρονα λιτανεύτηκε η Ιερά Εικόνα της Παναγίας μας με ειδικές δεήσεις σε κάθε θάλαμο.  

Μετά την ολοκλήρωση των εορταστικών εκδηλώσεων για την εθνική μας επέτειο, ακολούθησε το κέρασμα και όλα τα παιδιά αποχώρησαν ευχαριστημένα με τις ελληνικές σημαίες στα χέρια, ανανεώνοντας το ραντεβού μας για την  πρώτη Παρασκευή του Νοεμβρίου.  

Εκ της Κατηχητικής Συνάξεως του Ιερού Παρεκκλησίου του Ιδρύματος

«Η Παναγία ως υπέρμαχος στρατηγός του Γένους των Ελλήνων»

                   

του αρχιμ.Ιακώβου Κανάκη

Αγαπητοί μου αδελφοί δεν είναι τυχαίο ότι και τις δύο ημέρες μνήμης της Εθνικής μας παλιγγενεσίας οι πρόγονοί μας τις συνέδεσαν με εορτές της Πίστης μας και συγκεκριμένα με εορτές της Παναγίας. Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου στις 25 Μαρτίου και η Σκέπη Της στις 28 Οκτωβρίου μαρτυρούν και αποδεικνύουν την ιστορική και σημαντική αυτή αλήθεια και κατ᾽επέκταση ερμηνεύουν την τιμητική θέση Της για το γένος των Ελλήνων.

         Αν εξετάσουμε τα πράγματα από την αρχή θα δούμε ότι η Ρωμιοσύνη και ο Ρωμιός ταυτίζονται με την Παναγία. Είναι όμως μια σχέση αμφίδρομη, αφού για κάποιο λόγο η Παναγία δείχνει την εύνοιά Της στους Έλληνες.

Στα χρόνια τα βυζαντινά παρατηρούμε πως διασώζει και ενισχύσει τους Έλληνες. Ας θυμηθούμε το κοντάκιο «Τῆ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ τά νικητήρια...». Αλλά το ίδιο κάνει και αργότερα στην Τουρκοκρατία, στην Μικρασιατική καταστροφή, στην Γερμανική κατοχή μέχρι και τις μέρες μας. Εδώ διάλεξε, σε τούτο τον τόπο, να κατοικήσει και μάλιστα στην Χαλκιδική να θέσει τον θρόνο της, στο Άγιο Όρος δηλαδή, εκεί να δημιουργήσει το περιβόλι Της.

Ευγνώμονες οι Έλληνες γι᾽ αυτό και  η ευγνωμοσύνη τους αυτή εκδηλώνεται με μύριους τρόπους. Κατάσπαρτη η πατρίδα μας από ναούς και μοναστήρια αφιερωμένα σε Ἐκείνη. Χιλιάδες οι επωνυμίες της, ναοί μεγαλοπρεπείς και ταπεινά εξωκλήσια αφιερωμένα όλα σε Εκείνη. Στα νησιά και στην στεριά, στην Κρήτη, στην Θράκη, στην Μακεδονία, στην Ηπειρωτική χώρα και στο Αιγαίο, παντού και πάντα, ένα καντήλι ανάβει και φωτίζει το πρόσωπό Της, λίγο λιβάνι αναδύεται ενώπιόν της. Την ζωγραφίσανε οι πρόγονοί μας, την υμνολόγησαν οι υμνογράφοι μας, την τραγούδησαν και το καλοκαίρι για χάρη της έχουμε νέο Πάσχα. Σε εκείνη ο δικός μας αγαπημένος Έλληνας Ευαγγελιστής Λουκάς θα προσφέρει ως άριστος αγιογράφος την μορφή Της και εκείνη θα ευλογήσει με το χέρι της τον κόπο του, ώστε οι ιερές αυτές εικόνες που αγιογράφησε να έχουν «σκορπίσει» τώρα σε όλη την πατρίδα μας και πέραν αυτής, για να περισώζουν την κάθε πόλη και το κάθε χωριό από δεινά και απειλές. Είναι και αποτελούν  αυτά τα ιερά εικονίσματα της Θεοτόκου πηγές χάριτος και ευλογίας.

Αλήθεια πόσα εικονίσματα με το Τίμιο Πρόσωπό Της! Ευαγγελίστρια, Προυσιώτισσα, Γοργοεπήκοος, Διασώζουσα, Μαλεβή, Μεγαλομάτα, Φοβερά Προστασία και τόσες άλλες ονομασίες. Μα η Παναγία δεν ήταν  μόνο πάνω μας, πίσω μας, δίπλα μας, αλλά και μέσα μας. Αφιερώνουμε σε αυτήν τα ίδια μας τα σπλάγχνα, τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας, τον ίδιο μας τον εαυτό, και δίνουμε σε αυτά το όνομά Της.

Από την καταλυτική παρουσία και προστασία της Παναγίας στα τείχη της Κωνσταντινούπολης, από την «δράση» της στην Τουρκοκρατία, όταν χαμογέλασε στον Κολοκοτρώνη και τους άλλους οπλαρχηγούς,  στις κρίσιμες μέρες της Επαναστάσεως, από την παρηγορητική παρουσία Της στους ξεριζωμένους Έλληνες του Πόντου και της Ιωνίας,  από την μορφή της ως μαυροφόρα που προστάτευε τους στρατιώτες στα πεδία των μαχών, στο Τεπελένι και σε άλλα μέρη του Αλβανικού μετώπου, τότε που την έβλεπαν μπροστά τους να εξοστρακίζει τα βόλια του εχθρού σαν ασπίδα προστασίας, από όλα αυτά, επιτρέψτε μου να αναφερθώ σε δύο μόνο χαρακτηριστικά περιστατικά.[1]

Α) Σεπτέμβριος του 1943. Οι Ιταλοί συνθηκολογούν. Μια ομάδα από κατοίκους του Ορχομενού πλησιάζουν τον σιδηροδρομικό σταθμό της Λειβαδιάς και ζητούν από τους Ιταλούς να παραδοθούν. Οι Ιταλοί αρνούνται και ενημερώνουν τους Γερμανούς οι οποίοι αποφασίζουν να κάψουν τον Ορχομενό. Συλλαμβάνουν εξακόσιους ομήρους. Λίγο έξω από τον Ορχομενό είναι χτισμένη μια παλιά Εκκλησία αφιερωμένη στην Κοίμηση της Παναγίας. Είναι μεσάνυχτα, ένα τανκ των Γερμανών περνά μερικά μέτρα από την Εκκλησία αυτή και οι Γερμανοί οδηγοί του βλέπουν μια μεγαλόπρεπη γυναίκα να τους ‘Απαγορεύει να προχωρήσουν, ενώ άλλα δύο τανκς πέφτουν και ακινητοποιούνται βαλτωμένα μέσα σε διπλανά χωράφια. Ξημερώνει η 10^η Σεπτεμβρίου και ο Γερμανός διοικητής Χόφμαν ζητάει από τους κατοίκους ένα όχημα για να τραβήξει τα τανκς. Τότε συνέβη κάτι θαυμαστό! Τα βαριά αυτά άρματα μετακινήθηκαν από  το όχημα λες και ήταν άδεια σπιρτόκουτα! Ο Γερμανός διοικητής φώναξε θαύμα και ζήτησε να τον πάνε στην Εκκλησία τους. Όταν μπήκε στον ναό και αντίκρυσε την Παναγία στο τέμπλο αναγνώρισε την γυναίκα που τους εμπόδισε να προχωρήσουν. Έπεσε στα γόνατα τότε και είπε: «Αυτή η γυναίκα εμπόδισε την φάλαγγα να προχωρήσει, να την τιμάτε και να την δοξάζετε». Μετά από αυτό το γεγονός σώθηκε ο Ορχομενός και βέβαια με εντολή του Γερμανού απελευθερώθηκαν και οι εξακόσιοι μελλοθάνατοι». Η Παναγία προστάτεψε με τον τρόπο αυτό τους ανθρώπους.

Β) Και ένα δεύτερο μεγάλο θαύμα της Παναγίας ήθελα να σας πω που αφορά και αυτό στο έπος του 40. Πρόκειται για ένα όχι πολύ γνωστό θαύμα στην Θεσσαλονίκη κατά την διάρκεια των γερμανικών βομβαρδισμών. Έχει αξία να ειπωθεί και για το λόγο ότι δεν το περιγράφει ένας κληρικός, θεολόγος, κ.τ.λ., αλλά ένας γνωστός διανοούμενος, λόγιος, ποιητής της Θεσσαλονίκης.  «Ξαφνικά εμφανίστηκαν σε καμιά δεκαριά σημεία, στο κέντρο της πόλης (Θεσσαλονίκης), εικόνες της Παναγίας στα τζάμια διαφόρων μαγαζιών. Στην αρχή  μας το λέγαν και δεν το πιστεύαμε. Οι Παναγίες που εμφανίστηκαν στα τζάμια δεν ήταν ζωγραφισμένες, αλλά αχειροποίητες. Η εικόνα σχηματιζόταν στο εσωτερικό του τζαμιού, μέσα δήλαδη στην ύλη του γυαλιού, δεν ήταν ούτε από την έξω μεριά ούτε από την μέσα. Και ήταν και χρωματισμένη, αλλά με άυλα και ανεξίτηλα χρώματα...Στην αρχή μερικοί δύσπιστοι έλεγαν ότι διάφοροι έξυπνοι το σοφίστηκαν αυτό, κυρίως καντηλανάφτες, για να πηγαίνει ο λαός να προσκυνάει και να αγοράζει κεριά. Πάντως κάποιοι είχαν φέρει μανουάλια και μπορούσες να ανάψεις εκεί μπροστά στη βιτρίνα του μαγαζιοῦ, όπου είχε εμφανιστεί η Παναγία, ένα κερί. Αυτά διαδίδονταν για διάφορα σημεία της πόλεως... Κάποτε πήγα και εγώ και αξιώθηκα να δω την Παναγία από κοντά. Έπιανες το τζάμι και δεν έπιανες τίποτα. Αλλά η εικόνα υπήρχε. Θα έλεγες πως ήταν σαν βιτρώ, αλλά δεν ήταν ούτε βιτρώ...Ο κόσμος προσκυνούσε και ασπάζονταν την αχειροποίητη εικόνα στο τζάμι, μερικοί άναβαν και κάνα κερί που έφερναν μαζί τους...Ήταν μια πραγματικά από τις συγκινητικότερες στιγμές του ελληνοϊταλικού πολέμου. Αν θυμούμαι καλά, οι αχειροποίητες αυτές εικόνες της Παναγίας έμειναν ένα μήνα και μετά χάθηκαν ακριβώς όπως ήρθαν. Τότε πολλοί διέδωσαν ότι η εξαφάνιση των εικόνων ήταν κακό σημάδι...θα χάναμε στον πόλεμο στην Αλβανία».[2]

Όμως μετά τα όσα είπαμε τίθεται το ακόλουθο εύλογο ερώτημα: Γιατί η Παναγία σκεπάζει και προστατεύει τόσο πολύ αυτόν τον τόπο, αυτόν τον λαό;

Γιατί ο τόπος αυτός είναι ευλογημένος, γιατί σε όποιο σημείο της χώρας και να σκάψεις θα βρεις λείψανα Αγίων ή οστά ηρώων. Γιατί αυτός ο τόπος είναι ποτισμένος με πολύ αίμα αλλά και δάκρυα μαρτύρων. Γιατί αυτός ο λαός δεν αγάπησε ποτέ την βία και τον επεκτατισμό, γιατί πάντα αγωνιζόταν για τα ιερά και τα όσια, για αρχές και αρετές, για την ελευθερία και τις μεγάλες αξίες. Οι αγώνες του ήταν αμυντικοί και όχι επιθετικοί και όταν κάποιες φορές γινόταν το αντίθετο με τρόπο παιδαγωγικό «ὁ Θεός διά τῆς Θεοτόκου» συνέτιζε προστατευτικά την φυλή μας.

 Θέλω να σας αναφέρω κάτι από τον Σ.Μυριβήλη το οποίο σαρκώνει και φανερώνει μέσω μιας αληθινής ιστορίας την ψυχή του Ρωμιού: «Πολύς κόσμος έτρεχε να δώσει αίμα τις ημέρες του πολέμου. Ήταν εκεί νέοι, κοπέλες, γυναίκες, μαθητές, παιδιά που περίμεναν την σειρά τους. Μια μέρα, ο επί της αιμοδοσίας φίλος μου γιατρός, είδε στην σειρά των αιμοδοτών που περίμεναν, να στέκεται και ένα γεροντάκι.

Εσύ παππούλη τί θέλεις εδώ; Ήρθα, κι εγώ, γιατρέ, να δώσω αίμα. Ο γιατρός τον κοίταξε με απορία και συγκίνηση. Ο γέρος παρεξήγησε το δισταγμό του. Η φωνή του έγινε πιο ζωηρή. Μη με βλέπεις έτσι, γιατρέ μου. Είμαι γερός, το αίμα είναι καθαρό, και ποτές μου δεν αρρώστησα. Είχα τρεις γιούς. Σκοτώθηκαν και οι τρεις εκεί πάνω. Χαλάλι της πατρίδας. Μου είπαν πως οι δύο πήγαν από αιμορραγία. Λοιπόν, είπα στην γυναίκα μου, θα ᾽ναι κι άλλοι πατεράδες, που μπορεί να χάσουν τα παλληκάρια τους, γιατί δεν θα ᾽χουν οι γιατροί μας αίμα να τους δώσουν. Να πάω να δώσω κι εγώ το δικό μου. Άιντε, πήγαινε γέρο, μου είπε κι ας είναι για την ψυχή των παιδιών μας. Κι εγώ σηκώθηκα και ήρθα».[3] Γι’ αυτό ευλόγησαν Ο Θεός και η Παναγία αυτόν τον λαό.

 Η Παναγία αγαπά και ευλογεί αυτόν τον τόπο. Σήμερα έστω και για λίγους που την τιμούν υπερβαλλόντως ελεεί και ευεργετεί και εμάς τους υπολοίπους. Όμως η Παναγία δεν ανήκει σε κάποιον τόπο ή σε κάποιον λαό, αγρυπνεί και φροντίζει κάθε άνθρωπο που θα την επικαλεστεί σε όλη την οικουμένη. Όλοι λοιπόν που την αγαπάμε και την θέλουμε στην ζωή μας αβίαστα και φυσικά την παρακαλούμε λέγοντας: « Τήν πᾶσαν ἐλπίδα μου εἰς Σέ ἀνατίθημι μῆτερ τοῦ Θεοῦ φύλαξόν με ὑπό τήν σκέπην σου».

Ομιλία στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου (Ταμπούρια 27-10-2017)

---

[1] Δημητρίου Αθανασίου Πρωτοπρεσβυτέρου, Η Υπέρμαχος Στρατηγός, Αθήνα 2014, σ.122. 125.

[2] Ντίνου Χριστιανόπουλου, Θεσσαλονίκη οὖ μ᾽ἐθέσπισεν- Αυτοβιογραφικά κείμενα, Ιανός, σσ.63-65, Θεσσαλονίκη 2008

[3] Ὁμιλία  τό 1960 στην Ακαδημία Ἀθηνῶν