Μέ τά χείλη μέ τιμᾶτε ἀλλά ἡ καρδιά σας ἀπέχει μακράν…

                                      ἀρχιμ. Ἰακώβου Κανάκη

Οἱ προφῆτες εἶναι οἱ θεούμενοι τῆς ἐποχῆς τους καί δέν ἀφορᾶ αὐτό σέ μιά ἐποχή μόνο, ἀλλά κάθε ἐποχή ἔχει προφῆτες. Εἶναι οἱ ἴδιοι πού συλλαμβάνουν μέ τό προφητικό τους ὄμμα τό «φάλτσο» τῆς κοινωνίας πού ζοῦν καί στήν συνέχεια δίνουν τήν λύση γιά νά ξεπεραστεῖ. Δέν προλέγουν μόνο τά μέλλοντα συμβαῖνειν ἀλλά ἀποτελοῦν τό στόμα τοῦ Θεοῦ στή γῆ. Κορυφαῖος ἐκ τῶν προφητῶν εἶναι ὁ Ἠσαΐας ἀπό τό βιβλίο τοῦ ὁποίου ἀντλοῦμε συχνά θέματα καί νοήματα, τά ὁποῖα προσπαθοῦμε νά μεταφέρουμε καί νά μοιραζόμαστε. Ἄλλωστε δέν ὑπάρχει τίποτα καλύτερο ἀπό τήν μελέτη τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ.[1]

        Στό 29ο κεφάλαιο τοῦ βιβλίου προφήτης Ἠσαΐας διαβάζουμε δύο στίχους πού πραγματικά μᾶς δίνουν ἔναυσμα γιά μελέτη καί προβληματισμό. Ὁ 13ος στίχος ἀναφέρει: «Καί εἶπε Κύριος× ἐγγίζει μοι ὁ λαός οὗτος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ καί ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτῶν τιμῶσί με, ἡ δέ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ᾽ἐμοῦ× μάτην δέ σέβονταί με διδάσκοντες ἐντάλματα ἀνθρώπων καί διδασκαλίας». Δηλαδή: « Καί εἶπεν ὁ Κύριος× Μέ πλησιάζει ὁ λαός οὗτος μέ τό στόμα του μόνον καί μέ τά χείλη των μέ τιμοῦν, ἡ καρδία των ὅμως μακράν ἀπέχει ἀπό ἐμέ× ἀνωφελῶς δέ καί ματαίως μέ σέβονται, διότι διδάσκουν ἐντολάς καί διδασκαλίας ἀνθρώπων καί ὄχι τάς ἰδικάς Μου».[2] Ἡ προφητική αὐτή ἀναφορά ἀσφαλῶς καί ἀφορᾶ στήν ἐποχή μας. Ἐκτός τῶν συνανθρώπων μας πού συνειδητά ἔχουν πάρει ἀπόσταση ἀπό τόν Θεό ὑπάρχει καί ἄλλη μιά μερίδα πού ζοῦν τήν πίστη ὡς «οἰκογενειακή ἀρχή», ὡς μέρος μιᾶς «τοπικῆς παράδοσης». Ἐκεῖνοι προσπαθοῦν νά διαιωνίσουν τίς παραδόσεις τῆς πίστης μόνο καί μόνο γιά νά τό κάνουν χωρίς δηλαδή νά ὑπάρχει ἡ δική τους καρδιακή καί οὐσιαστική συμμετοχή. Ἄλλοι ἔχουν διαμορφώσει μιά δική τους, προσωπική πίστη, τήν ὁποία μάλιστα προσπαθοῦν νά μεταδώσουν ὅπου κρίνουν ὅτι εἶναι δυνατόν. Πρόκειται φυσικά γιά ἕναν διαφορετικό Χριστό πού δέν σχετίζεται μέ Αὐτόν τόν ὁποῖο μᾶς προβάλλει ἡ Ἐκκλησία αἰῶνες τώρα. Ὑπάρχει καί ἀκόμα μιά ὁμάδα ἀνθρώπων πού ζητοῦν «ἰδιωτικές θεῖες Λειτουργίες», στίς ὁποῖες δέν ἐπιτρέπουν νά παρευρεθεῖ κανείς «ξένος», οὔτε κἄν περαστικός στόν ναό ἀγνοώντας ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ὁ πρῶτος καί μεγαλύτερος ξένος κατά τό «δός μοι τοῦτον τόν ξένον». Ὑπάρχουν πολλές κατηγορίες ἀνθρώπων πού δημιουργοῦν ἕναν δικός του Θεό καί τόν λατρεύουν στά μέτρα τους. Βρίσκει σέ αὐτούς ἐφαρμογή ὁ προφητικός λόγος «ἡ δέ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ᾽ἐμοῦ». Ἡ ἴδια ὅμως φράση ἀφορᾶ καί ὅλους ἐμᾶς πού, ἐνῶ πιστεύουμε σέ ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἔχει θεσπίσει μέσω τῶν ἁγίων της, στόν καθημερινό μας βίο πολλές φορές λησμονοῦμε αὐτό πού πιστεύουμε.

        Ἄς δοῦμε ὅμως καί μιά ἀκόμα ἀναφορά τῶν λόγων τοῦ προφήτη. Στόν στίχο Ἠσ.29,16 καθρεφτίζεται ἡ σημερινή παγκόσμια κατάσταση τῶν κοινωνίων, πού ζητοῦν τήν θέωση τῆς τεχνολογίας καί τοῦ ἀνθρωπίνου ναρκισσισμοῦ. Διαβάζουμε στό κείμενο: «Οὐχ ὡς ὁ πηλός τοῦ κεραμέως λογισθήσεσθε; Μή ἐρεῖ τό πλάσμα τῷ πλάσαντι αὐτό× οὐ σύ μέ ἔπλασες; ἤ τό ποίημα τῷ ποιήσαντι× οὐ συνετῶς με ἐποίησας;». « Πόσον πλανῶνται ὅμως φανταζόμενοι, ὅτι θά διαφύγουν τό ὄμμα τοῦ Θεοῦ! Δέν θά ὑπολογισθῆτε ἐνώπιον τοῦ Κυρίου σἄν τόν πηλόν τοῦ κεραμέως; Αὐτός δέν ἔπλασε καί σᾶς; Μήπως θά εἴπῃ αὐτό, πού ἐπλάσθη μέ πηλόν, εἰς ἐκεῖνον, πού τό ἔπλασε: Δέν μέ ἔπλασες σύ. Ἤ μήπως αὐτό πού ἐποιήθη θά εἴπη εἰς ἐκεῖνον πού μέ σκέψιν καί σχέδιον τό ἐποίησε× δέν μέ κατεσκεύασες μέ σκέψιν καί σύνεσιν. Αὐτό θά διδάξη σοφίαν καί σύνεσιν τόν ποιητήν του;».[3]

        Ἐδῶ ὁ Προφήτης διαζωγραφίζει χιλιάδες χρόνια πρίν τά ὅσα θά ὑποστηρίξουν τά ἀνθρωποκεντρικά ρεύματα κυρίως τῆς δύσης. Πρόκειται γιά ἕναν ὑπεράνθρωπο πού μπορεῖ νά κάνει τά πάντα μόνος νομίζοντας ὅτι μπορεῖ νά κλειδώσει τόν Θεό στό χρονοντούλαπο. Ἕνας ἄνθρωπος μέ τεράστιο ἐγώ, πού θεωρεῖ ὁτιδήποτε σχετίζεται μέ τό Θεό στέρηση τῆς προσωπικῆς του ἐλευθερίας καί φυσικά κάτι παρωχημένο καί ὀπισθοδρομικό. Ἕνα δημιούργημα πού διατείνεται ὅτι δέν ἔχει δημιουργό. Ἕνας εὔθραυστος πηλός πού ζητᾶ νά κυβερνήσει καί νά ὑποτάξει τά πάντα. Ἕνας ἄνθρωπος πού ὁδηγεῖται στόν ἀφανισμό δρώντας αὐτοκαταστροφικά. Οἱ ἐκφάνσεις τῆς θεώρησης αὐτῆς διαφαίνονται καθημερινά στήν ἐποχή μας ὡς καταστροφή τοῦ περιβάλλοντος καί ὡς πιθανή προετοιμασία ἑνός πυρηνικοῦ πολέμου. Ὅμως τά ὀψόνια τῆς ἁμαρτίας, τῆς ἀστοχίας καί τῆς φιλαυτίας θάνατος. Δέν μπορεῖ ὅμως νά γίνει διαφορετικά ἀλλά νά ἰσχύσουν οἱ πνευματικοί νόμοι πού ἀπορρέουν ἀπό τό «ὁ ὑψῶν ἐαυτόν ταπεινωθήσεται..».[4]

Δέν εἶναι στέρηση ἐλευθερίας ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ× πραγματική στέρηση ἐλευθερίας προσφέρει ἡ ἀγκίστρωση στά πάθη, κορυφαῖο δέ ἐξ αὐτῶν εἶναι ὁ ἐγωισμός!

---

[1] Ἱεροῦ Χρυσοστόμου,  Εἰς τόν Λάζαρον, λόγος τρίτος, P.G. 48,993.

[2] Ἡ μετάφραση εἶναι ἀπό τό Ὑπόμνημα τοῦ Παν. Τρεμπέλα, Εἰς τόν Προφήτην Ἠσαΐαν, Ἀθῆναι 1990, σ.326.

[3] Ἡ μετάφραση εἶναι ἀπό τό Ὑπόμνημα τοῦ Παν. Τρεμπέλα, Εἰς τόν Προφήτην Ἠσαΐαν, Ἀθῆναι 1990, σ.328.

[4] Λκ.18,14