Ολόκληρη η ομιλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γλυφάδας Ε. Β. Β. & Β. κατά τα Εγκαίνια του Κειμηλιαρχείου 24/5/2017

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί ἐν Κυρίῳ καί πνευματικά μου τέκνα,

Χαίρετε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.

Δοξολογία ἀναπέμπω στόν Τριαδικό Θεό, καί ξεχωριστή συγκίνηση αἰσθάνομαι αὐτήν τήν ὥρα, ἐπειδή ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ μέ ἀξιώνει, ὡς Ποιμενάρχη τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, νά ἐγκαινιάζω ἕνα ἔργο, τό ὁποῖο ὁραματίστηκα ἀπό τίς πρῶτες ἡμέρες τῆς χειροτονίας μου εἰς Διάκονον, τό ἔτος 1966.

Το Κειμηλιαρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας, ἀποτελεῖ γιά τήν ἐλαχιστότητά μου, ἕνα σημαντικό ἐπίτευγμα, μέσα ἀπό τό ὁποῖο, ἀποδίδεται τιμή πρός ὅλους ἐκείνους τούς ἀφανεῖς συνιδρυτές του.  Ὅλους ἐκείνους τούς προπάτορές μας, πού διωγμένοι ἔπειτα ἀπό τήν Μικρασιατική Καταστροφή, ξεριζώθηκαν ἀπό τίς πατρικές ἑστίες τους, καί μεταφυτεύθηκαν ἐδῶ στήν Ἀττική γῆ.

          Πρόσφυγες ἀπό τόν Πόντο, τήν Καππαδοκία, τή Σμύρνη, ἔφεραν μαζί τους στήν Ἑλλάδα, τά Ἱερά καί τά Ὅσιά τους, δηλαδή, Ἱερά Λείψανα, Εἰκόνες, Εὐαγγέλια καί τόσα ἄλλα ἀντικείμενα λατρείας, μεταλαμπαδεύοντας στή νέα τους πατρίδα, τήν ἀγάπη τους στά Πατροπαράδοτα ἔθιμα τῶν μακρινῶν,  ἀλλά  ἀλησμόνητων πατρίδων τους, ὅπως καί τήν ἀκλόνητη πίστη τους, στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

Ὁ πόθος καί ἡ ἐπιθυμία μου, γιά τήν δημιουργία αὐτοῦ τοῦ Κειμηλιαρχείου, ἦταν ἰδιαίτερος, ἀφοῦ ὅπως ἴσως γνωρίζετε, ἕλκω τήν καταγωγή μου ἀπό τόν πέραν τοῦ Αἰγαίου Πελάγους Ἑλληνισμόν, ἀπό τά αἱματοβαμμένα χώματα τῆς Ἁγιοτόκου Καππαδοκίας, τῆς πατρίδας τῶν μεγάλων Θεολόγων τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ὁ παππούς μου, Εὐστράτιος Τσαούσογλου, εἶχε γεννηθεῖ στήν Καισάρεια, καί ἀπό τήν ἴδια περιοχή καταγόταν καί ἡ γιαγιά μου Μαργαρίτα. Ὁ πατέρας μου, Σπυρίδων, γεννήθηκε τό 1900 στή Σμύρνη. Σέ ἠλικία 22 ἐτῶν κατατρεγμένος ἀπό τή συμφορά τῆς Σμύρνης, ἦλθε μαζί μέ δύο ἀδέρφια του στή Σύρο, παίρνοντας μαζί του πέντε εἰκόνες, τυλιγμένες σέ μία κουβέρτα.

Ἀλλά καθώς ἐπιβιβάζονταν στό πλοίο, οἱ Σύμμαχοι - «φίλοι μας»,  τοῦ τράβηξαν τίς δύο εἰκόνες καί τίς πέταξαν στή θάλασσα.  Ἀπ΄ αὐτές πού διέσωσε, αὐτήν τοῦ Ἀρχαγγέλλου Μιχαήλ, τήν κράτησε ὁ ἴδιος  ὁ πατέρας μου, καί ἀργότερα μοῦ τήν κληροδότησε, ἐνῶ τίς ἄλλες δύο, τίς ἔδωσε στά δύο ἀδέλφια του.

Ἡ μητέρα μου Μαρία Γρυμάνη, γεννήθηκε τό 1907 στή Σῦρο καί ἦταν συμμαθήτρια, μέ τόν ἀείμνηστο Μητροπολίτη Φλωρίνης Αὐγουστῖνο Καντιώτη, στό Γυμνάσιο καί στό Σχολαρχεῖο στήν Ἑρμούπολη. 

Ἀπό τούς ἀείμνηστους γονεῖς μου, ἔμαθα ἀπό μικρό παιδί, νά ἀγαπῶ καί νά διαφυλάσσω ὅ,τιδήποτε ἔχει σχέση μέ τήν Ἱστορία καί τήν Παράδοση τοῦ τόπου μας, καί τοῦ τόπου τῶν προγόνων μου. Ἔτσι, ἔπειτα ἀπό τήν εἰς Ἐπίσκοπον χειροτονία μου, ὅταν πληροφορήθηκα, πώς στούς Ναούς μας ὑπῆρχαν πολλά Κειμήλια ἀπό τίς μακρινές πατρίδες τῆς Μικρασίας καί τοῦ Πόντου, ξεκίνησα, μέ νόμιμες διαδικασίες,  τήν περισυλλογή τους.

 Εἶναι αλήθεια ὅτι τά Ἐκκλησιαστικά Συμβούλια τῶν Ἐνοριῶν μας, μέ προθυμία κατέγραψαν καί παρέδωσαν, ὅποιο ὑλικό εἶχαν, προκειμένου αὐτό τό ὑλικό, νά συντηρηθεῖ καί νά ἀξιοποιηθεῖ πρός ὄφελος τῶν ἐπερχόμενων γενεῶν.  Καί τότε ἄρχισε ὁ προβληματισμός, τῆς ἐξεύρεσης χώρου γιά τήν ἀσφαλή μεταφορά καί διαφύλαξή τους.  

Ἡ Μητρόπολή μας, ἄν καί εὑρίσκεται σέ μιά πλούσια, ὅπως θεωρεῖται ἀπό πολλούς, περιοχή τῶν Νοτίων Προαστίων τῆς Ἀττικῆς, δέν διαθέτει τήν παραμικρή ἀκίνητη περιουσία. Ἀκόμη καί σήμερα, δεκαπέντε χρόνια ἔπειτα ἀπό τήν Ἵδρυση τῆς Μητροπόλεως, ἡ ἐλαχιστότητά μου φιλοξενεῖται σέ ἕνα μικρό κελί, ἐδῶ στό χῶρο τῆς Μονῆς, κάτω ἀπό τό Κειμηλιαρχεῖο, τόν ὁποῖο μοῦ παραχώρησε ἡ Ἱερά Μονή, μέσα στήν Μάνδρα τῆς ὁποίας, αὐτήν τήν ὥρα εὑρισκόμεθα.

Δίχως λοιπόν κατάλληλο χῶρο γιά στέγαση, τό ἐγχείρημα τῆς συγκεντρώσεως τῶν κειμηλίων, βρισκόταν μετέωρο. Σέ συνεννόηση μέ τήν Ἱερά Μονή, δρομολογήθηκε ἡ ὑπερκατασκευή  δύο ὀρόφων, πάνω ἀπό ἕνα ὑπάρχον ἰσόγειο κτίσμα, καί ἐκπονήθηκαν τά σχέδια. 

Ἡ μητέρα μου, σέ ἕνα συρτάρι κομοῦ, εἶχε αφήσει μαζί μέ τα νεκρικά της, ἕνα μικρό πουγκί μέ χρήματα, γιά τό ὁποῖο μοῦ εἶχε πεῖ:  «Ὅταν πεθάνω, παιδί μου, κάνε τά χρήματα ὅ,τι θέλεις». Αὐτά τά χρήματα ἀποτέλεσαν τόν πυρῆνα, γιά τήν ἔναρξη τῶν ἐργασιῶν ἀνοικοδόμησης τοῦ κτιρίου, τό ὁποῖο θά στέγαζε τά πολύτιμα κειμήλια τῶν Μικρασιατῶν καί Ποντίων προγόνων μας, ὡς καί τίς δωρεές ὁρισμένων πιστῶν τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας καί πνευματικῶν μου τέκνων καί φίλων. Ἀλλά ὁ προϋπολογισμός κατασκευῆς τοῦ ἔργου, φάνηκε ἐξ ἀρχῆς δυσβάστακτος γιά τά οἰκονομικά μεγέθη τῶν Ἐνοριῶν μας.

 Τότε ἦταν, τό 2007, πού ὁ μεγάλος Εὐεργέτης τῆς Μητροπόλεώς μας, κύριος Ἀθανάσιος Μαρτῖνος μέ τήν καλή του σύζυγο κυρία Μαρίνα, διαπιστώνοντας τήν ἀδυναμία συνεχίσεως τῶν ἐργασιῶν, ἀνέλαβαν μέ προθυμία τήν ἀποπεράτωσή του.  Καί ὅταν ὁλοκληρώθηκαν οἱ ἐργασίες ἀνοικοδόμησης τό 2009,  οἱ ἴδιοι δωρητές ἀνέλαβαν τήν συντήρηση καί πολλῶν Ἐκκλησιαστικῶν κειμηλίων.

Πῶς λοιπόν, νά μήν ἐκφράσουμε, γιά ἄλλη μία φορά, μέσα ἀπό τά τρίσβαθα τῆς καρδιᾶς μας, καί μέ στεντόρια τήν φωνή μας,  τίς πιό θερμές εὐχαριστίες,  καί τήν ἄπειρη εὐγνωμοσύνη  τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, πρός τά πρόσωπα τῶν Μεγάλων Εὐεργετῶν τῶν Ἱερῶν Ναῶν μας, τῆς Ἱερᾶς Μονῆς μας, καί τοῦ Κειμηλιαρχείου μας ; 

Ἀγαπητέ μας κύριε Ἀθανάσιε Μαρτίνε, ἡ ἐγνωσμένη ἀγάπη Σας πρός τήν Ἁγία μας Εκκλησία, ἀλλά καί πρός τήν δική μου ἐλαχιστότητα, εἶναι ἀνεκτίμητη. Ἐμεῖς, μόνο Ἀντίδωρο πνευματικό, μποροῦμε νά Σᾶς προσφέρουμε. Προσευχόμεθα διαρκῶς, ὁ Πανάγαθος Θεός, νά Σᾶς εὐλογεῖ, νά σᾶς χαρίζει ὑγεία, καί νά κατευθύνει τά βήματα τῆς ζωῆς σας, σέ κάθε ἔργο ἀγαθό, πρός τό συμφέρον τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ἑλληνικῆς κοινωνίας. Πάλιν καί πολλάκις, Σᾶς εὐχαριστοῦμε.

Χάρη λοιπόν, Ἀδελφοί μου, στήν γενναία αὐτή οἰκονομική συμβολή, τελοῦμε σήμερα, 24 Μαΐου, τά Ἐγκαίνια τοῦ Κειμηλιαρχείου μας. Φαίνεται πώς, ὁ Μάϊος,  εἶναι ὁ μήνας κατά τόν ὁποῖο ἐγκαινιάζουμε, τά μεγάλα δωρήματα τῆς Οἰκογενείας Μαρτίνου, πρός τή Μητρόπολή μας.

Ἐντελῶς ἐνδεικτικά ἀναφέρουμε πώς, 21^η  Μαΐου 2010, τελέσαμε τα Θυρανοίξια τοῦ ἀνακαινισμένου ἐκ βάθρων Ἱεροῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ τῶν Ἁγίων Κωνσταν-τίνου καί Ἑλένης στή Γλυφάδα, στίς 15 Μαΐου 2011, τελέσαμε τα Ἐγκαίνια τοῦ ἐπιβλητικοῦ Ἱερού Ναοῦ Παναγίας Φανερωμένης στή Βουλιαγμένη, καί ἀκριβώς δύο χρόνια πρίν, στίς 24 Μαΐου 2015, τελέσαμε τά ἀποκαλυπτήρια τοῦ μαρμάρινου Ἀνδριάντα τοῦ Ἁγίου ΝέοΕθνοΙεροΜεγαλοΜάρτυρος Χρυσοστόμου Μητροπολίτου Σμύρνης, στό Ναό τῆς Ἁγίας Τριάδος στό Πυρνάρι τῆς Γλυφάδας.

          Στό σημεῖο αὐτό ἐπισημαίνω στήν ἀγαπη Σας, πώς, στό Κειμηλιαρχεῖο μας, κατέχουμε ὡς Ἱερά θησαυρίσματα, τρία πολύτιμα Κειμήλια τοῦ Ἁγίου τῆς Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς : Ἕνα πολύ μικρό Εὐαγγέλιο τοῦ ἔτους 1871, τό ὁποῖο ὁ Μητροπολίτης Χρυσόστομος κράταγε στόν Ἑσπερινό τῆς Ἀγάπης, ἕναν ἀσημένιο Σταυρό Ἁγιασμοῦ, καθώς καί ἕναν Ἀρχιερατικό Σάκκο, πού ἐνδυόταν  στίς Θείες Λειτουργίες.  Ὁ πατέρας μου, μοῦ εἶχε πεῖ, πώς εἶχε πάρει τό κόκκινο Πασχαλινό αὐγό ἀπό τό  χέρι τοῦ Ἁγίου Σμύρνης,  καί ἐπίσης, πώς τόν Αὔγουστο τοῦ 1922,  εἶχε δεῖ ἀπό μιά χαραμάδα, τά φρικτά βασανιστήρια καί τό μαρτύριο τοῦ Ἁγίου.

Ἀδελφοί μου,  

Στούς χώρους τοῦ Κειμηλιαρχείου μας, ἐκτός ἀπό τήν Ἐκκλησιαστική ἑνότητα μέ εἰκόνες καί ἀντικείμενα λατρείας, στεγάζονται τρεῖς ἀκόμη συλλογές: Μία λαογραφική, ὅπου τόν κορμό της, συγκροτοῦν τά κειμήλια τῆς Οἰκογενείας μου, ἐμπλουτισμένα ἀπό δωρεές Μικρασιατῶν συγγενῶν μου, φίλων,  πνευματικῶν μου τέκνων καί εὐσεβῶν ἐνοριτῶν.

 Μία δεύτερη ἑνότητα, μέ ἔργα κρατουμένων, τά ὁποῖα ἀγόρασα ἀπό τήν Ἑλλάδα καί ἄλλες χῶρες ὅπου εὑρισκόμουν ὡς ἐκπρόσωπος τῆς Ἐκκλησίας  τῆς Ἑλλάδος καί τοῦ Ὑπουργείου Δικαιοσύνης, σέ διεθνῆ συνέδρια γιά φυλακές καί φυλακισμένους, προέρχονται ἀπό τήν ἐθελοντική διακονία μου, γιά τριάντα χρόνια, σ΄ αυτές τίς δοκιμαζόμενες εἰκόνες τοῦ Θεοῦ.

Καί μία τρίτη ἑνότητα, πού περιλαμβάνει ἐκθέματα ἀπό τήν Ἀφρική, τά ὁποῖα  καί αὐτά ἀγόρασα ἀπό τούς ἰθαγενεῖς γιά νά τούς ἐνισχύσω, στίς 48  Ἱεραποστολικές ἐξορμήσεις μου, στή Μαύρη Ἤπειρο. 

          Δόξα τῷ Θεῷ, πάντων ἕνεκεν. 

          Τούτη τήν ὥρα, καταθέτω καί πάλι, πρός τόν φιλεύσπλαγχνο Χριστό καί Σωτῆρα μας, τήν ἄπειρη εὐγνωμοσύνη μου, γιά τά ὅσα, μέ τίς πρεσβείες τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου καί πάντων τῶν Ἁγίων Του, μοῦ ἔχει μέχρι σήμερα επιφυλάξει.

Κλείνοντας αὐτά τά λίγα λόγια γνωριμίας μέ τό Κειμηλιαρχεῖο μας, πρέπει νά ἀναφέρω, πώς ἄν καί σήμερα τελοῦμε τά Ἐγκαίνια,  οἱ χώροι του, θά εἶναι ἐπισκέψιμοι γιά τό κοινό, καί κυρίως γιά τούς μαθητές τῶν Σχολείων -μέ εἰδικά ἐκπαιδευτικά προγράμματα-,  Θεοῦ θέλοντος, ἀπό τόν Σεπτέμβριο, ἀφοῦ σέ λίγες ἡμέρες αὐτά κλείνουν. Ἕως τότε, θά συνεχισθοῦν οἱ ἐπιστημονικές ἐργασίες, καί η συντήρηση τῶν κειμηλίων, πού δέν ἔχουν ὁλοκληρωθεῖ ἀκόμη, καί ὅσων ἐκθεμάτων, τυχόν, θά δωρηθοῦν στό μέλλον.

Ὡστόσο, ἀπόψε, ἡ περιήγηση σας στούς χώρους τοῦ  Κειμηλιαρχείου, θά γίνει μέ συντομία, ὥστε νά λάβετε μία πρώτη γεύση τῶν πνευματικῶν θησαυρῶν, πού διαφυλάσσονται στούς δύο ὀρόφους του.

Πρίν κόψουμε τήν καθιερωμένη κορδέλα, στήν εἴσοδο τοῦ κτιρίου, παρακαλῶ τόν κύριο Μαρτῖνο, νά παραλάβει ἕνα συμβολικό ἀναμνηστικό δῶρο,  καί τόν Πανοσιολογιώτατο Πρωτοσύγκελλο τῆς Μητροπόλεώς μας, να ἀναγνώσει τήν σχετική συνοδευτική περγαμηνή.

Σᾶς εὐχαριστοῦμε πολύ, πού τιμήσατε μέ τήν παρουσία Σας, τά σημερινά Ἐγκαίνια.