Κυριακή της Τυρινής-Η ΣΥΓΧΩΡΗΣΗ ΩΣ ΟΧΗΜΑ ΟΥΡΑΝΙΟ

www.profitilia-kormpivari.gr

Από τον πατέρα Διονύσιο Λαζαρίδη

Εάν γαρ αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, αφήσει καιυμίν ο Πατήρ ο ουράνιος. Από αυτή τη φράση απορρέει η συγχώρεση ως μία λέξη που παραπέμπει κατά τη σημερινή εγωκεντρικά εμφορούμενη εποχή σε ουτοπικές ερμηνείες. Δυστηχώς ο σύγχρονος κόσμος έχει συνδέσει τη αρετή της συχγωρήσεως με με μία χίμαιρα, ως μία κατάσταση ιδανική μεν ανέφικτη να πραγματοποιηθεί δε. Σε αντίθεση η καλώς και σοφώς διαταξάμενη Αγία μητέρα μας εκκλησία χαρακτηρίζει την αρετή της συγχωρήσεως ως ακριβέστατον όχημα που κατευθύνει τον αγωνιζόμενο πιστό σε ασφαλή τρίβον πνευματικού αυτοπροσδιορισμού και εσωτερικής ανάκαμψης. 

Διά τον λόγον αυτόν έχει θεσπίσει καθʼ εκάστην Κυριακή της Τυρινής να θεωρείτε ως ημέρα συνδιαλαγής μεταξύ των μελών του πληρώματος της εκκλησίας. Ετυμολογικά η λέξη συγχώρεση ερμηνεύεται ως συν-χωρώ τουτέστιν παραχωρώ χώρο στον πλησίον μου ή δίνω χώρο στη διάννοια μου να χωρέσει την σκέψη και τα συναισθήματα του άλλου. Η έννοια της συχγώρεσης κατέχει μία θέση ψυχολογικής διάστασης από κοινωνικής απόψεως στη συνείδηση του σύγχρονου ανθρώπου. Συγκεκριμένα στη σύγχρονη σκέψη η αρετή της συγχώρεσης αποτελεί πράξη αδυναμίας. Για άλλη μία κατηγορία ανθρώπων η συγχώρεσηπροϋποθέτει αυτογνωσία, αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση. Μόνο όταν ο άνθρωπος δεν είναι σε κατάσταση δαιδαλώδους ανασφάλειας τότε μόνο μπορεί να αποδεχθεί πληρέστερα τον εαυτό του, να αναγνωρίσει τα προσωπικά του σφάλματα και αδυναμίες χωρίς να πανικοβληθεί με το κρύφιο εσωτερικό του εαυτό του. 

Τελικά στο σύγχρονο κόσμο κυριαρχεί η άποψη ότι η έννοια της συγχώρεσης προϋποθέτει την έλλειψη αξιοπρέπειας εκ μέρους του ατόμου που συγχωρεί. Αλλη διαφορετική άποψη που κυριαρχεί στο σύγχρονο κόσμο ισχυρίζεται ότι η συγχώρεση απελευθερώνει, υπό την έννοια ότι συγχωρόντας ο άνθρωπος ρίχνει ταφόπλακα στην στατικότητα και φαυλότητα που δημιουργείται απο τον παρελθολοντολογικό θυμό, στενοχώρια, μίσος αποστροφή και εκδίκηση. Κατά άλλη άποψη η συγχώρεση φέρνει γαλήνη και ηρεμία στην ψυχή του ανθρώπου και αντιθέτως η μνησικακία που με δεκανίκι την καταστροφική αμαρτία της κατακρίσεως τροφοδοτεί την ανάμνηση του κακού, διατταράσει την ψυχική γαλήνη και υγεία του προσώπου, καλλιεργεί σκέψεις εκδίκησης, συντηρεί το φόβο, τροφοδοτεί το άγχος, πλάθει παρανοϊκά σενάρια, προκαλεί κατάθλιψη, κάνει δισδιόρατη και απόμακρη κάθε έννοια αγαπητικής σχέσης και γενικά δημιουργεί αισθήματα χίμαιρας για τη συνύπαρξη. Η συγχώρεση βοηθάει στο να βρεθεί λίγος χώρος ώστε να χωρέσουν μέσα μας όλοι όσοι μας πίκραναν και μας απογοήτευσαν. 

Η πρακτική θεολογία της εκκλησίας μας ζητά από τον πιστό να κάνει την υπέρβαση και να ξεχάσει ώστε να μπορέσει να συγχωρέσει. Ο Σαίξπηρ είχε πεί κάποτε: “to forgive and forget”, που σημαίνει συγχωρώ και ξεχνώ. Το ξεχνώ δεν ταυτίζεται απαραίτητα με τη λήθη ή την απώλεια μνήμης των γεγονότων που τυχόν μας έχουν σημαδέψει, αλλά με την υπέρβαση. Το ρήμα ξεχνώ μας δίνει το έναυσμα να υπερβούμε όλα εκείνα τα πικρά αισθήματα μίσους και αποστροφής που δηλητηριάζουν την ψυχή μας. Για να καταστεί δυνατή η υπέρβαση θα πρέπει να μειωθεί στο ελάχιστο κάθε διάθεση για επικριτικότητα. 

  Είναι επιβεβλημένο να αποφευχθή η εισαγωγή του ατόμου σε διεργασίες μείωσης του πλησίον οι οποίες δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για την ανάβλυση αρνητικών συναισθημάτων κακίας. Πρόκειτε για τη συνειδητή υπέρβαση όλων εκείνων των ενδόμυχων σεναρίων που βασανίζουν την καρδιά και συνθλίβουν ολόκληρο τον ψυχισμό του ατόμου. Στο σημείο αυτό υπεισέρχεται ο εγωκεντρική διάθεση του ανθρώπου που δημιουργεί τον βασανιστικό αντίλογο ότι ο άλλος θα μας εκμεταλευτεί και θα θεωρήσει ως αδυναμία τη θετική διάθεση μας για συνδιαλαγή και συγχώρεση. Όμως η χάρις του Θεού δια της συγχωρήσεως και συντριπτικής ταπεινώσεως της καρδίας δεν θα φήσει ανέγγιχτη την ψυχή του άλλου.

    Η Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι προ των πυλών, επιβεβλημένον είναι να εισέλθουμε ένδοθεν έχοντας συγχωρήσει ταπαραπτώματα των άλλων και να αγωνιστούμε εις το ανεωγμένον στάδιον των αρετών ανάλαφροι απο το βάρος της μνησικακίας που κυριολεκτικά ερμηνεύεται ως μνήμη του κακού. Μας καλεί ο Σωτήρας και Λυτρωτής μας Κύριος Ιησούς Χριστός κατά τη διάρκεια των αγωνιστικών εκείνων ημερών να βιώσουμε τη μνήμη της αγάπης προς Εκείνον και προς τον πλησίον. Γέννοιτο, Αμήν.