Ο πλοῦτος, περισσότερο ἀπὸ ὁποιοδήποτε ἄλλο ἐγωκεντρικὸ σύμπτωμα, μᾶς κρατᾶ μακριὰ ἀπὸ τὸ Χριστό-Μεγάλη Τετάρτη

profitilia-kormpivari.gr

Ἀπὸ τὸν πατέρα Παναγιώτη Γκέζο

    Γιὰ μιὰ ἀκόμη φορὰ  ξαναπαρουσιάζεται στὴ λειτουργικὴ πορεία πρὸς τὴ συνάντηση μὲ τὸ ἀναστημένο Χριστὸ τὸ θέμα τὴς πόρνης γυναίκας, ποὺ ἠ ἀμαρτωλότητα της δὲν τῆς ἀποκλεῖει τὴ δυνατότητα νὰ πλησιάσει τὸ Χριστὸ καὶ νὰ αἰσθανθεῖ τὴ λυτρωτική Του παρουσία στὴ ζωή της.

    Καὶ στὴς δύο περιπτώσεις ποὺ παρουσιάζεται αὐτὸ τὸ θέμα, ἡ σωζόμενη πόρνη ἀντιπαραβάλλεται μὲ τὸν φιλάργυρο, ποὺ κατὰ τὰ ἄλλα εἶναι ἕνας καθὼς πρέπει ἄνθρωπος καὶ ποὺ τελικὰ κατακρίνεται.

    Στὴν ἀκολουθία τῆς E’ Κυριακῆς τῶν Νηστειῶν, ποὺ εἶναι ἀφιερωμένη στὴ Μαρία τὴν Αἰγυπτία, στὸν κανόνα τῆς ἁγίας ἀντιπαραβάλλεται ἕνας ἄλλος κανόνας ποὺ ἀναφέρεται στὴν παραβολὴ τοῦ πλουσίου καὶ τοῦ Λαζάρου καὶ στὴν ὁποία ὁ Χριστὸς παρουσιάζει τὴν τρομερότερη περιγραφὴ τῆς κολάσεως ἀπ’ ὅσες ὑπάρχουν στὸ Εὐαγγέλιο.

    «Οὐκ ἔστιν ἠ Βασιλεία τοὺ Θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις, ἀλλὰ δικαιοσύνη καὶ ἄσκησις σὺν ἁγιασμῶ», λέει τὸ δοξαστικὸ αὐτὴς τῆς ἡμέρας, «ὅθεν oὐδὲ πλούσιοι εἰσελεύσονται ἐν αὐτὴ, ἀλλ’ ὅσοι τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν ἐν χερσὶ πενήτων ἀποτίθενται. Ταῦτα καὶ Δαυΐδ ὁ προφήτης διδάσκει λέγων: Δίκαιος ἀνήρ, ὁ ἐλεῶν ὅλην τὴν ἡμέραν».

    Εἶναι  ἀξιοσημείωτο ὅτι τὸ τροπάριο αὐτὸ θεωρεῖ ξεκάθαρα τὸν πλοῦτο ἀδικία καὶ θεωρεῖ δίκαιο ἄνθρωπο ἐκεῖνον, ποὺ ἀποθέτει τοὺς θησαυρούς του στὰ χέρια τῶν πενήτων. Εἶναι ἰδιαίτρερα ἐνδιαφέρουσα ἡ χρήση τοῦ ρήματος αποθέτω, γιατὶ δίνει τὴν εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ἀφήνει ἀπ’ τὰ χέρια του κάτι, ποὺ δὲν εἶναι δικό του, καὶ μάλιστα σ’ αὐτὸν στὸν ὁποῖο πραγματικὰ ἀνήκει.

    Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὁ Χριστὸς διδάσκει ξεκάθαρα ὅτι τὰ ἀγαθὰ τοῦ Θεοῦ ἀνήκουν σ’ αύτοὺς ποὺ τὰ ἔχουν ἀνάγκη καὶ θεωρεῖ πλουτοκράτη αὐτὸν ποὺ ἔχει ἕνα δεύτερο χιτώνα. Ἄν ἡ βάση τῆς ἁμαρτίας γιὰ τὸ Χριστὸ εἶναι ἠ ἔλειψη ἀγάπης τοῦ ἀνθρώπου γιὰ τὸ Θεὸ καὶ γιὰ τὸ συνάνθρωπο, ὁ πλοῦτος ( δηλαδή ὁ δεύτερος χιτώνας) δείχνει ἔλλειψη καὶ τῆς μιᾶς καὶ τῆς ἄλλης. Ὁ πλούσιος εἶναι ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἔχει μεταθέσει τὸν ἔρωτά του ἀπὸ τὸν Θεὸ στοὺς θησαυρούς του, ἀπὸ τὸν κτίστη στὰ κτίσματα. «Οἱκειότητα Χριστοῦ, Ἰούδας ἀντωσάμενος χρυσοῦ», ὅπως λέει ἕνα τροπάριο τῆς ἀκολουθίας τῆς Μεγάλης Τρίτης, «προδίδει τὸ Διδάσκαλο». Ὁς ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς μεταθέσεως τοῦ ἔρωτά του ἀπὸ τὸν κτίστη στὰ κτίσματα, ὀ πλούσιος δὲν ἔχει τὴ δυνατότητα ὄχι νὰ ἀγαπήσει, ἀλλ’ οὔτε καὶ νὰ παρατηρήσει τὸ συνάνθρωπό του ὅπως συμβαίνει μὲ τὸν πλούσιο τῆς παραβολῆς τοῦ πλουσίου καὶ τοῦ Λαζάρου.

    Ἡ πορνεία εἶναι ἁμαρτία ὄχι γιατί γίνεται μὲ τὰ γεννητικὰ ὄργανα, ἀλλὰ ἀκριβῶς γιατὶ εἶναι μετάθεση τοῦ ἔρωτα τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν κτίστη στὰ κτίσματα καὶ γιατὶ ὀ ἔρωτας γιὰ τὸ ἀνθρώπινο σῶμα τυφλώνει τὸν ἄνθρωπο, ὥστε νὰ μὴν μπορεῖ καὶ  ἐκεῖνος οὐσιαστικὰ νὰ παρατηρήσει τὸ συνάνθρωπό του μὲ τὶς ἀγωνίες, τὶς πίκρες του, τὰ ὁράματά του. Ἡ πορνεία εἶναι ἁμαρτία  γιὰ ἀκριβῶς τοὺς ἴδιους λόγους ποὺ εἶναι ἁμαρτία ἠ ἀπληστία, ἡ φιλαργυρία, ὁ πλοῦτος.

     Ἀντίθετα μὲ τὸ κλίμα ποὺ ἔχει δημιουργηθεῖ πρόσφατα, στὴ γνήσια χριστιανικὴ παράδοση ὁ πλοῦτος ( ὑπενθυμίζεται ὁ δεύτερος χιτώνας) παρουσιάζεται σὰν πολὺ πιὸ ἀξεπέραστο ἐμπόδιο ἀπὸ τὴν πορνεία στὴν προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου νὰ συναντήσει τὸν ἀναστημένο Χριστό. Ὁ Χτιστὸς εἶπε πὼς εἶναι δυσκολότερο ὁ πλούσιος καὶ ὄχι ὀ πόρνος νὰ εἰσέλθει στὴ βασιλεία τῶν Οὐρανῶν ἀπ’ ὅ,τι εἶναι γιὰ μιὰ καμήλα νὰ περάσει ἀπὸ τὴν τρύπα μιᾶς βελόνας καὶ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἀσχολήθηκαν πολὺ περισσότερο μὲ τὸν πλοῦτο παρὰ μὲ τὴν πορνεία, π.χ. εἶναι δύσκολο νὼ βρεῖ κανεὶς λόγο τοῦ Χρυσοστόμου στὸν ὁποῖο νὰ μὴ στηλιτεύει τὸν πλοῦτο, ἐνῶ στὸ ἁμάρτημα τῆς πορνείας ἀναφέρεται πολὺ σπάνια.

    Ἡ πρόσφατη διαστροφὴ αὐτῆς τῆς ὑγιοῦς χριστιανικῆς παραδόσεως ἔχει ρίζες της τὴν αὐτοδικαίωση καὶ τὸ νομικισμό. Δηλαδὴ προέρχται ἀπὸ τὴν ἐπιθυμία τοῦ ἀνθρώπου νὰ αὐτοδικαιωθεῖ ἀπορρίπτοντας τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ ποὺ ἐξυπηρετεῖται ἀπὸ μιὰ νομικὴ ἀντίληψη τῆς ἁμαρτίας. Ἡ νομικὴ θεώρηση τοῦ ἀμαρτήμαματος τῆς πορνείας διευκολύνει πολὺ  περισσότερο τὴν αὐτοδικαίωση ἀπ’ ὅσο θὰ τὴν διευκόλυνε μιὰ ἀνάλογη θεώρηση τοῦ πλούτου.

    Μὲ τὴ δήλωση τοῦ Χριστοῦ τὴ σχετικὴ μὲ τὴ δυσκολία τῆς σωτηρίας τοῦ πλουσίου, οἱ μαθητές χάνοντας κάθε αὐτοδικαιωτικὴ ἐλπίδα παραδίνονται σὲ μιὰ εὐλογημένη ἀπόγνωση («τὶς ἄρα δύναται σωθῆναι;») ποὺ ἀνοίγει τὴν πόρτα τῆς χάριτος ( «τὰ ἀδύνατα παρ’ ἀνθρώποις δυνατὰ παρὰ τῶ Θεῶ ἐστί») .

    Ὁ συνδυασμὸς αὐτῆς τῆς ἀνάγκης αὐτοδικαιώσεως καὶ τῆς ὑποκρισίας κάνει πιὸ δύσκολη τὴ μετάνοια γιὰ τὸν πλοῦσιο παρἀ γιὰ τὸν πόρνο. «Ἥπλωσεν ἡ πόρνη τὰς τρίχας σοὶ τῶ Δεσπότι» λέει ὁ ὑμνωδὸς «ἥπλωσεν Ἰούδας τὰς χεῖρας τοῖς παρανόμοι: ἡ μὲν λαβεῖν τὴν ἄφεσιν ὁ δὲ λαβεῖν ἀργύρια» (ἀπόστιχο ἐδιόμελο).

    Ὅσο πιὸ βαρὺ εἶναι τὸ φορτίο τῶν ὑλικῶν πραγμάτων ποὺ κουβαλᾶμε μαζί μας, τόσο πιὸ δύσκολο εἶναι νὰ συμπορευθοῦμε τὸ Χριστό, ποὺ ἐλαφρὸς καθὼς εἶναι ἀπὸ κάθε ἐγωκεντρικὸ φορτίο, προχωρεῖ καὶ μᾶς ἀφήνει πίσω φορτωμένους σὰν θλιβερὰ ὑποζύγια.

Πηγὴ:  Αρχιμ. Φ.Φάρος  «Πρὶν καὶ μετὰ τὸ ΠΑΣΧΑ»